|
BEYHAKİ KÜLLİYATI |
EDEB |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Uyuma Ve Uzanma
Kişi Nasıl Yatmalı ve
Uyuyacağı Zaman Nasıl Dua Etmelidir?
837- Bera b. Azib der
ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bana buyurdu ki: "Yatağına gireceğin
zaman namazda olduğu gibi abdest al ve sağ tarafına uzanıp şöyle dua et:
''Allahım! (Gazabından) çekinerek ve rızanı umarak kendimi sana teslim ettim,
işimi sana havale edip sırtımı sana dayadım. Sana karşı, yine senden başka bir
sığınağımız, senden başka da bir kurtuluş yerimiz yoktur. İndirdiğin kitabına
ve gönderdiğin Peygamberine iman ettim.'' Uyumadan son sözlerin bunlar olsun.
Şayet o gece ölürsen fıtrat üzerine ölmüş olursun."
Ben de kendi kendime
tekrar edeyim dedim ve duayı okumaya başladım. Ancak: " ... Göndermiş
olduğun Resulüne" dediğimde,
Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Öyle (Resulüne) değil! ''Gönderdiğin Peygamberine''
olacak" diye ikaz etti.
[T] Buhari (1/68) ve
Müslim (2710).
Fıtr b. Halife, Sa'd b.
Ubeyde kanalıyla Bera'dan, o da Hz. Peygamber'den (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
şunu nakletmiştir: "Yatağına abdestli bir şekilde girip sağ tarafına
uzandıktan sonra şöyle de ... " Sonrasında ravi bu duayı aktarır.
Bunu Ebu İshak ve
başkası da Bera'dan böyle aktarmıştır ki orada şöyle geçmektedir:
"Allahım! Kendimi sana teslim ettim. İşlerimi sana havale ettim. Yüzümü
sana çevirdim. Sırtımı sana dayadım ... " Konuyla ilgili diğer dualar
Da'vat kitabında zikredilmiştir.
Yüzüstü Uzanmanın
Mekruhluğu
838- Ebu Hureyre
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yüzüstü uzanmış bir adamla
karşılaşınca ona: "Bu, Yüce Allah'ın sevmediği bir yatış şeklidir"
buyurdu.
[T] Tirmizi 5/97 (2768).
Bunu Muhammed b. Amr,
Ebu Seleme - Ebu Hureyre kanalıyla rivayet etmiş, ancak hata etmiştir. Sahih
olam şöyledir:
839- Yaiş b. Tihfe
bildiriyor: Suffe ashabından biri olan babam şunu anlattı: Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) ashabından birine: "Ey filan! Şu kişiyi
yanında götür" buyurdu ve Suffe' de olanları ashabı arasında paylaştırdı.
Geriye ben de dahil dört kişi kaldık. Bize de: "Hadi gidelim!"
deyince onunla birlikte gittik. Hz. Aişe'nin evine girdiğimizde: "Ey Aişe!
Bize yemek getir!" buyurdu. Hz. Aişe bize et ve hurma katılmış ince
bulgurdan yapılmış bir yemek getirdi. Yiyip bitirdikten sonra Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) tekrar: "Ey Aişe! Bize yine yemek
getir" buyurdu. Hz. Aişe güvercin kadar olan (hurma, kavut, keş ve yağdan
mamul) hays yemeği getirdi. Onu da yedikten sonra Hz. Peygamber (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Ey Aişe! Bize içecek getir!" buyurdu. Hz. Aişe
büyük bir kase (süt) getirdi. İçtikten sonra Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) yine: "Ey Aişe! Bize yine içecek getir!" buyurdu. Hz. Aişe daha
ufak bir kasede süt getirdi. Onu da içtikten sonra Hz. Peygamber (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) bize: "İsterseniz burada uyuyun, isterseniz Mescid'e
gidin" buyurunca, biz: "Mescid'e gideriz" dedik. Seher vakti
Mescid"de yüzüstü uzanıp uyurken bir ara birinin ayağıyla beni dürttüğünü
ve: "Böyle mi uyuyorsun? Bu, Yüce Allah'ın sevmediği bir yatış
şeklidir" dediğini fark ettim. Başımı kaldırdığımda bu kişinin Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) olduğunu gördüm."
[T] Ravileri
güvenilirdir. Ebu Davud 5/294-295 (5040) ve İbn Mace 1/248 (752), 2/1227
(3723).
Etrafı Çevrili Olmayan
Bir Evin Damında Uyumanın Mekruhluğu
840- Abdurrahman b. Ali
(b. Şeyban), babasından, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurduğunu nakleder: "Her kim etrafı çevrili olmayan bir evin damında
uyursa (düşüp de ölmesi durumunda) zimmetten çıkar (ve ölümünden kimse sorumlu
tutulmaz)."
[T] İsnadı sahihtir. Ebu
Davud (5041).
Mekruh Olan ve Olmayan
Uyku Vakitleri
841- Abdullah b. Amr'ın
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"Gaflet üç şeyde olur. Biri, Allah'ı zikretmekten gafil olmaktır. Diğeri,
uyuyakalıp sabah namazını güneş doğana kadar kılamamaktır. Bir diğeri de, dini
konusunda kişinin kendi nefsinden gafil olmasıdır."
[T] İsnadı zayıftır.
Fesevi, Ma'rife (2/526-527) ve Heysemi, Mecmau'z-Zevaid (4/128).
İshak b. Ebi Ferve
kanalıyla zayıf, ancak merfu bir isnadla: "Subhe rızkı engeller"
şeklinde bir hadis rivayet edilmiştir. Subhe de gündüzün başlangıcında uyumak
demektir. Bu manada zayıf bir kanalla Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) kızı Hz. Fatıma'dan da merfu olarak bir rivayet nakledilmiştir.
Sahabeden olan Havvat b. Cübeyr: "Gündüzün başlangıcında uyumak dalgınlık,
ortasında uyumak güzellik, sonunda uyumak ise ahmaklıktır" derdi. Abdullah
b. Ömer ise: "Uyku üç çeşittir. Bunlar dalgınlık uykusu, güzellik uykusu
ve ahmaklık uykusudur" demiştir. Ahmaklık uykusunu da namaz vakti
geldiğinde uyumak olarak açıklamıştır.
842- Tavus'un
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"Gece kıyamı için gündüz uykusundan, gündüz orucu için de sahur yemeğinden
yardım alın."
[T] İsnadı zayıf, mürsel
bir hadistir. Abdurrezzak, Musannef 4/229 (7603) ve Hakim, Müstedrek (1/425).
Kaylule (gündüz uykusu)
hakkında Ömer b. el-Hattab ve Ebu'dDerda'dan rivayet gelmiştir.
Çok Uyumanın Yerilmesi
843- Cabir der ki:
Adamın biri Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Cennettekiler
uyur mu?" diye sorunca, Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Uyku ölümün kardeşidir, cennettekiler de ölmez" buyurdu.
[T] Ravileri
güvenilirdir. İbnu'l-Cevzi, İlel (2/449) ve Heysemi, Mecmau'z-Zevaid (10/415).
844- Cabir'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"Süleyman b. Davud'un annesi Hz. Süleyman'a: "Evladım! Geceleri çok
uyuma! Zira geceleri çok uyumak kişiyi kıyamet gününde (gece ibadetinden yana)
fakir bırakır" dedi."
[T] İbn Mace 1/422
(1332).
845- Rivayet olunduğuna göre
Abdullah (b. Mes'tid) der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Uyuyun! Ama uyanınca da güzel amellerde bulunun" buyurdu.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: