BEYHAKİ KÜLLİYATI |
EDEB |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Kölelere
İyi Davranmak
Kölenin
Efendisine Karşı Dürüst Olması
Kölelere İyi Davranmak
Yüce Allah: "Anne
babaya ... iyilik edin"[Bakara 83] buyurmuştur. Yine: "Ellerinizin altında
bulunanlara (köle, cariye, hizmetçi ve benzerlerine) iyi davranın''[Nisa 36]
buyurmaktadır.
60- Hz. Aişe'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"Cebran komşu konusunda bana o kadar çok tembihte bulundu ki komşuyu
komşuya mirasçı kılacak sandım. Yine köleler konusunda bana o kadar çok
tembihte bulundu ki neredeyse ona bir zaman belirleyeceğini, bu zaman gelince
de özgür kalacağını zannettim."
[T] Buhari (8/12) ve
Müslim (4/2025).
61- Hz. Ali der ki:
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) son sözlerinden biri: ''Namaz!
Namazlarınıza dikkat edin! Elinizin altındakiler konusunda da Allah'tan
korkun!" sözü idi.
[T] Ebu Davud 5/359
(5156) ve İbn Mace 2/901 (2698).
62- Ümmü Seleme der ki:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i hastalığı sırasında
"Allah Allah! Namaza ve sağ ellerinizin malik olduğu şeylere dikkat
edin" diyordu. Mübarek dili bunu söyleyemeyecek hale gelinceye kadar bunu
tekrar etti. Diğer rivayette "Bunu içinden söyleyip, diliyle söyleyemeyene
kadar da tekrar etti" ibaresi geçmiştir.
[T] Ebu Davud (1319),
Nesai 1/289 (559) ve İbn Mace (1625).
63- Ma'nır b. Suveyd der
ki: Ebu Zer el-Gifari'yi üzerinde bir hırkayla gördüm. Kölesinin üzerinde de
aynı şekilde bir hırka vardı. Ona bunun sebebini sorduğumuzda şöyle dedi:.
"Zamanında bir köleye sövmüştüm ve beni Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) şikayet etmişti. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bana:
"Onu annesiyle mi ayıpladın" diye çıkıştı ve şöyle buyurdu:
"Onlar, Yüce Allah'ın sizlerin elinin altına verdiği kardeşlerinizdir.
Yüce Allah kimi diğer bir kardeşinin elinin altında kılarsa ona yediğinden
yedirsin, giydiğinden giydirsin ve ona gücünü aşan bir iş vermesin. Gücünü aşan
bir iş verdiyse de ona yardım etsin."
[T] Buhari (1/15) ve
Müslim (3/1283).
64- Ebu Zer'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"Hizmetinizi ve işlerinizi gören kölelerinize yediğinizden yedirip
giydiğinizden giydirin. İşinize yaramayan ve iş yapamayan kölelerinizi ise
satın, Allah'ın yarattıklarına eziyet etmeyin."
[T] Ebu Davud (5161).
65- Ebü Hureyre'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Kölenin uygun
bir şekilde yiyecek ve içeceğinin karşılanması, gücünü aşan işlerde de
çalıştırılmaması gerekir" buyurmuştur.
[T] Müslim (3/1284).
66- Ebü Hureyre'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"Sizden birinize hizmetçisi yemek yapıp getirdiği zaman sofraya onu da
oturtsun. Oturtmayacaksa da ona bir iki lokma versin, zira yemeğin sıcağına ve
dumanına katlanan hizmetçidir."
[T] Müslim (3/1284).
67- Ebü Mes'üd el-Ensari
der ki: Kölemi döverken arkamdan: "Bil ki ey Ebü Mes'üd! Bil ki ey Ebü
Mes'üd! Bil ki ey Ebü Mes'üd! Yüce Allah'ın sana karşı gücü senin bu köleye
karşı olan gücünden daha fazladır!" diye bir ses işittim. Dönüp baktığımda
ses sahibinin Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) olduğunu gördüm.
"Ey Allah'ın Resulü! Allah rızası için bu köle artık hürdür"
dediğimde, Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Zaten öyle
yapmazsan cehennem ateşi seni s'aracak" veya "Cehennem ateşi sana
dokunacak" buyurdu.
[T] Müslim (3/1281).
68- Bize rivayet
olunduğuna göre İbn Ömer bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"İşlemediği bir suçtan dolayı kölesine tokat atan veya onu cezalandıran
kişinin bu yaptığının kefareti o köleyi azat etmesidir" buyurdu.
[T] Müslim (3/1279).
69- Bize rivayet
olunduğuna göre Ebü Hureyre der ki: Ebu'l-Kasım (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
şöyle buyurdu: "Kişi kölesine zina isnadında bulunduğu zaman şayet
söylediği doğru değilse kıyamet gününde (bu iftirasından dolayı) kendisine had
(ceza) uygulanır."
[T] Buhari (12185) ve
Müslim (2/1282).
70- Bize rivayet
olunduğuna göre Hz. Peygamber'e (Sallallahu aleyhi ve Sellem): " öleyi kaç
defa affetmeliyiz?" diye sordu. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
Onu her gün yetmiş defa
affet!" buyurdu.
[T] Ebu Davud (5164) ve
Tirmizi (1949, "hasen garib"). Elbani, Sahıh Süneni Ebu Davud'da
(4301) sahih olduğunu söylemiştir.
Kölenin Efendisine Karşı
Dürüst Olması
71- Ebü Müsa'nın bildirdiğine
göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "Rabbine
gereği gibi ibadetini yapan ve efendisinin üzerindeki haklarını ifa edip, ona
karşı dürüst ve itaatkar olan köleye sevabı iki katıyla verilir. Biri, Rabbine
karşı ibadetini güzel yapması içindir. Bir diğeri de, efendisinin üzerindeki
haklarını ifa etmesi karşılığındadır."
[T] Buhari (5/177).
72- Ebu Burde'nin,
babasından bildirdiğine göre Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: "Üç kişi vardır ki onlara mükafatları iki kat olarak verilir.
(Birincisi, Ehl-i kitabdan olup) hem kendi kitabına, hem de Muhammed'e
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) inen Kitab'a inanan kişi, (ikincisi,) bir
cariyesi olan, onu en güzel bir şekilde terbiye veren, en güzel bir şekilde
eğiten sonra onu azat edip yine onunla evlenen kişi, (üçüncüsü,) hem Yüce
Allah'a karşı, hem de sahiplerine karşı olan haklarını gerektiği gibi ifa eden
köle kuldur."
[T] Buhari (1/190) ve
Müslim (1/134, 135).
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
İdarecinin İdaresi
Altındakilerden Sorumlu Kılınması -
Köleyi Efendisine Karşı Kışkırtan Kişinin Günahı