ŞUABU’L-İMAN

57. ŞU’BE: Güzel Ahlak

 

İntikam Almaktan Vazgeçip Affetmek

 

7711 - Müminlerin annesi Hz. Aişe der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ne zaman iki şeyarasında tercilite serbest bırakılsa bu iki şeyden daha fazla sevdiği ve kolayına geleni seçerdi. Ancak günah olan iki şeyarasında tercilite bırakıldığı zaman insanlar içinde günaha en uzak olan kişi kendisi olmak isterdi. Allah'ın mukaddes kıldığı değerleri hiçe sayıp sonra Allah adına intikam almak için karşılaştığı hiçbir olayda kendi adına intikama kalkışmış değildir."

Buhari bu hadisi Ka'nebi'den, Müslim  ise Yahya b. Yahya kanalıyla Malik'ten rivayet etti.

 

Tahric: İsnadı sahihtir. - Buhari, edeb (101) - Müslim,fadail (77).

 

 

 

7711- Hz. Aişe der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ne bir hizmetçiye, ne de bir kadına vurmuş değildir. Allah yolunda cihad ettiği zamanlar hariç elindeki bir şeyle kimseye de vurmuş değildir."

Müslim bu hadisi Hişam b. Urve kanalıyla babasından rivayet etti.

 

Tahric: İsnadı hasendir. Hadis sahihtir. - Müslım,fadail (79).

 

 

 

7712- Enes der ki: Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) on yıl hizmet etim. Hiçbir zaman bana: "Ö:r." bile demedi. Hizmetçinin yaptığı bir şey için de: "Neden böyle yaptın, neden şöyle yapmadın!?" demedi.

Müslim bu hadisi Said ve Ebu'r-Rabi'den rivayet etti.

 

Tahric: İsnadı sahihtir. - Müslım,fadail (Sı).

 

 

 

7714- Enes b. Malik der ki: Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) on yıl hizmet etim. Beni bir iş için gönderdiğinde ve o işi yapmadığımda: "Kaderde olsaydı olurdu. takdir edilseydi o iş olurdu" derdi.

 

Tahric: İsnadı hasendir. Ahmed, Müsned (3/231), İbn Ebi Asım, es-Sünne (355), Ebu Nuayın, Hilye (6/179) ve Abdürrezzak, Musannef 9/443 (ı 7947).

 

 

 

7715- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Selleml şöyle buyurdu: "Sadaka vermekle mal eksilmez. Allah atfeden kulunun ancak izzetini artım. Allah için alçak gönüllü olanı Allah yüceltir. ''

Müslim bu hadisi Sahih'te Ali b. Hucr'dan rivayet etti.

 

Tahric: İsnadı sahihtir. - Müslim, sıla (69).

 

 

 

7716- Ebu Hureyre anlatıyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) otururken bir adam Ebu Bekr es-Sıddik'e sataştı. Ebu Bekr ise susuyordu. Adam Ebu Bekr'e sataşmaya devam edince, Ebu Bekr ona cevap verdi. Bunun üzerine Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kalkınca Ebu Bekr peşinden gitti ve: "Ey Allah'ın Resulü! Adam bana sataştı, ancak sen sustun. Ben adama cevap verince ise kalktın" dedi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Ey Ebu Bekr! Sen susarken melek ona cevap veriyordu. Sen adama cevap verince melek semaya yükseldi ve Şeytan geldi. Ben de şeytanla beraber oturmam. Ey Ebu Bekr! Şu üç şeyin hak olduğunu bil: Allah, bir kulun yaptığı zulmü bağışlayanın izzetini arttırır. ihtiyacından fazlasını isteyenin fakirliğini arttırır. Allah rızası için sadaka verene ise daha fazlasını verir. ''

 

İsnadı hasendir.

 

Leys bu hadisi Said el-Makburi kanalıyla Beşir b. Muharrir'den, o da Said b. el-Müseyyeb'den; "Bir adam Ebu Bekr'e sövünce, Ebu Bekr sustu. Sonra adama cevap verince Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kalktı." şeklinde nakletti. - Ebu Davud 5/204 (4896).

Buhari bu ikinci rivayetin daha doğru ve mürsel olduğunu söyledi.

 

 

 

7717- Ebu Curey Cabir b. Süleym'in bildirdiğine göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Bir kişi sana sö verse veya sende olan bir kusurla ayıplarsa; sen onda olduğunu bildiğin şeyle onu ayıplama. Çünkü bunun vebali onadır ... 

 

Tahric: İsnadı hasendir. Ebu Davud 4/344 (4084).

 

 

 

7718- Ebu'l-Ahvas, babasının şöyle dediğini nakleder: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) üzerimde eski giysiler olduğunu görünce: "Malın var mı?" diye sordu. Ben: "Evet" cevabını verince Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Allah'ın sana ikramda bulunduğu gibi sen de kendine harca" buyurdu. Ben: "Bir adam yanıma gelince onu ağırladım, ben onun yanına gidince ise ağırlamadı. Ben onu ağırlayayım mı?" diye sorunca Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Evet" cevabını verdi. ''

 

Tahric: İsnadı hasendir. Ebu Davud 4/344 (4084).

 

 

 

7719- Ebu'l-Ahvas, babasından bildiriyor: Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanına kötü bir görünüş le geldiğimde bana: "Malın var mı?" diye sordu. "Evet, var" dediğimde: "Ne tür malın var?" diye sordu. "Deve, köle, at, koyun her türlüsünden var" dediğimde: "Yüce Allah sana nimet bahşetmişse bu nimetin izleri üzerinde görünsün!" buyurdu. Sonra: "Kabilenin develeri kulakları sağlam develer doğurduğu zaman usturayla kulaklarını kesip bu bahıre'dir diyerek onu salıyor musun? Veya kulakları ya da derisine çizik atıp etini kendine ve ailene haram sayıyor musun?" diye sorunca: "Evet!" dedim. Bunun üzerine: "Allah'ın sana ihsan ettiği senin faydalanman içindir. Allah senden daha güçlü ve bıçağı seninkinden daha keskin iken bunu yapmıyorsa sen neden yapıyorsun?" buyurdu. Ona: "Ey Allah'ın Resulü! Adamın birinde misafir oluyorum, ancak bana ne ikramda bulunuyor, ne de ağırlıyor. O da bana uğradığında aynı şekilde mi karşılık vereyim yoksa onu ağırlayayım mı?" diye sorduğumda, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Sen onu ağırla!" buyurdu,

 

Tahric: Ravileri güvenilirdir. Ebu Davud 4/333 (4063) ve Tirmizi 4/365 (2006).

 

 

 

7720- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Kim bir Müslümanı rahatlatmak için alışveriş sözleşmesini iptal ederse Allah da o kişinin günahlarını affeder."

İshak bu hadisi Malik kanalıyla Sumeyy'den aktarmıştır; ancak kendi kitabında Süheyl olarak geçmiştir.

 

Tahric: İsnadı hasendir. Haraiti, Mekarimu'l-Ahlak (17).

 

 

 

7721 - Hz. Ali'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Size hem dünya, hem de ahiret ahalisinin en güzel ahlakının ne olduğunu söyleyeyim mi? Sana haksızlık edeni affetmen, akrabalık bağını seninle kesmiş olanla bu bağı canlandırman, bir şeyleri senden esirgeyen kişiye senin bir şey esirgememendir. ''

 

Tahric: İsnadı zayıftır. Suyuti, Dürrü'l-Mensur (3/629) ve Abdürrezzak, Musannef (ıı / ı 72).

 

 

 

7722- Eyyub b. Meysere'nin bildirdiğine göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Seni ziyaret etmeyeni ziyaret et, sana hediye vermeyene sen hediye ver. ''

 

Yahya b. Main der ki: Eyyub b. Meysere, Medeni'dir. Beyhaki der ki:

Hadis mürsel ve ceyyiddir. Konunun başında açıkladığımız güzel ahlakın özelliklerini desteklemektedir.

 

İsnadı ceyyid mürseldir.

 

 

 

7723- Ukbe b. Amir el-Cüheni der ki: Bir gün Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile beraber yürürken şöyle buyurdu: ''Ey Ukbe b. Amir; akrabalık bağını seninle kesmiş olanla bu bağını canlandır. Bir şeyleri senden esirgeyen kişiye sen bir şey esirgeme ve sana haksızlık edeni affet." Sonra Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bana şöyle buyurdu: "Dilini tut, günahların için ağla ve evinde oturmaya bak. ''

Urve b. Mücahid bu hadisi anlatınca şöyle derdi: "Bilin ki; diline sahip olmayan, günahlarına ağlamayan ve evinde oturmayan nice kimseler vardır.

Asım b. Ali İsmail'den rivayette bulunarak hadisin ilk bölümüne mutabaat etmiştir.

 

Tahric: Ravileri güvenilirdir. Ahmed, Müsned (4/158)

 

 

 

7724- Hz. Aişe'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Size hem dünya, hem de ahiret ahalisinin en güzel ahlakının ne olduğunu söyleyeyim mi? Akrabalık bağını seninle kesmiş olanla bu bağı canlandırman, bir şeyleri senden esirgeyen kişiye senin bir şey esirgememen ve sana haksızlık edeni affetmendir. ''

 

Tahric: İsnadında mechul olanlarvardır. Suyuti, Dürrü'l-Mensur (3/630).

 

 

 

7725- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Size hem dünya, hem de ahiret ahalisinin en güzel ahlakının ne olduğunu söyleyeyim mi?" diye sorunca, sahabe: "Evet, ey Allah'ın Resulü!" karşılığını verdiler. Bunun üzerine Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Akrabalık bağını seninle kesmiş olanla bu bağı canlandır, bir şeyleri senden esirgeyen kişiye sen bir şey esirgememe ve sana haksızlık edeni affet" buyurdu.

 

Tahric: İsnadında tanımadığım biri vardır ve hadisin isnadında kopukluk mevcuttur. Suyuti, Dürrü'l-Mensur (3/630).

 

 

 

7726- Ahmed b. İshak b. Mansur der ki: Babam, Ahmed b. Hanbel'e:

"Güzel ahlak nedir?" diye sorunca, Ahmed b. Hanbel: "İnsanlardan gelen şeye tahammül etmendir" cevabını verdi.

 

 

 

7727- Enes b. Malik der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) çoğu zaman şöyle buyururdu: "Siz, Ebu Damdam gibi olmaktan aciz misiniz?" Sahabe: "Ebu Damdam nedir (kimdir), ey Allah'ın Resulü?" diye sorunca da: "Bizden önce Ebu. Damdam adında bir adam vardı. Bu kişi sabahlayınca: ''Allahım! Haysiyetimi zedeleyenlere hakkımı helal ediyorum'' derdi" buyurdu.

 

Tahric: İsnadı zayıftır. Ebu Davud 5/198-199 (4886).

 

 

 

7728- Enes der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir taşı kaldıran bir topluluğun yanına gitti ve: "Neden bu taşı kaldırıyorsunuz?" diye sordu. Onlar: "Cahiliye döneminde de bunu kaldırıyorduk" cevabını verince Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Size insanların en güçlüsünü bildireyim mi?" diye sordu. Sahabe: "O da kimdir, ey Allah'ın Resulü?" karşılığını verince Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Sizden öncekilerden bir adam evinden çıkınca: ''Bana söverek haysiyetimi zedeleyenlere hakkımı helal ediyorum'' derdi." Sonra Hz, Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Siz. Ebu Damdam gibi olmaktan aciz misiniz?" diye sordu. Sahabe: "Ebu Damdam kimdir?" diye sorunca da: "Sizden önce yaşamış bir adam. Bu kişi evinden çıkınca: ''Bana söverek haysiyetimi zedeleyenlere hakkımı helal ediyorum'' derdi" buyurdu.

 

Sabit, hadisi Enes'ten rivayet etti. Sahih olan ise Hammad b. Seleme kanalıyla Sabit'ten, o Abdurrahman b. Aclan'dan, o da Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem) mürsel olarak nakledilmiş halidir. 

 

Tahric: İsnadı zayıftır. - Ebu Davud 5/198-199 (4887).

 

 

 

7729- Uleyye b. Zeyd'in sahabeden olan Harise'den bildirdiğine göre, Harise: "Allahım! Haysiyetimi zedeleyen kullarına hakkımı helal ediyorum" dedi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Dün haysiyetini zedeleyenlere hakkını helal eden nerede?" diye sorunca, Harise: "Benim ey Allah'ın Resulü!" karşılığını verdi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Allah sadakanı kabul etti" buyurdu.

 

Tahric: Senedinde sakınca yoktur. İbnu'l-Hacer, İsabe (4/493) ve İbnu'l-Esir, Üsdü'l-Gabe ( 4/81).

 

 

Beyhaki der ki: "Hocamız bu hadisi rivayet ederken senedini doğru bir şekilde zikredememiş, Ulbe b. Zeyd yerine Uyeyne b. Zeyd, Abdulmecid yerine de Abdulhamıd demiştir. Ancak doğrusu burada zikrettiğimiz şekildedir. Muhammed b. ishak, TEbuk gazvesi konusu içinde bu hadisi zikretmiştir. Muhammed'in zikrettiği rivayet de bu hadisin şahididir."

 

 

 

7730- Ebu Hemmam, babasından bildiriyor: Ömer b. Zer' in kendisine eziyet eden bir amcaoğlu vardı. Ömer ise: "Bizim kanaatimiz, bizim sebebimizle Allah'a isyan edene karşılık bizim onun bu hareketine karşılık Allah'a itaat etmemizdir" derdi.

 

Tahric: İsnadı hasendir. Ebu Nuaym, Hilye (S / 113).

 

 

 

7731- Amr b. Şuayb'ın, babası kanalıyla dedesinden bildirdiğine göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Allah mahlukatı topladığı zaman bir münadi: ''Fazilet ehli nerede?'' diye seslenir. Az sayıda kişi kalkar ve hızlıca cennete giderler. Melekler onları karşılayıp: ''Sizin hızla cennete gittiğinizi görüyoruz. Siz kimsiniz?'' diye sorarlar. Onlar: ''Biz fazilet ehliyiz'' cevabını verince, melekler: ''Sizin fazileliniz neydi?'' diye sorarlar. Onlar: ''Bize zulmedilince sabreder, bize kötülük edilince affeder. Bize cahillik yapilınca yumuşak davranırdık'' cevabını verince onlara: ''Cennete girin. İyi davranış sergileyenlerin mükafatı ne güzeldir'' denir. "

Hadisin metni garibdir ve senedinde zayıflık vardır. Allah en doğrusunu bilir.

 

Tahric: İsnadı zayıftır. İbn Ebi Dünya, Hilm (56) Bak: Münziri, et-Terğib (3/418).

 

 

 

7732- Enes b. Malik'in bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Kul ahlakını güzelleştirmedikçe, kinini yutmadıkça ve kendisi için sevdiğini diğer insanlar için de sevmedikçe kamil imana sahip olamaz. Bazı insanlar amel yapmadan cennete girdiler." Sahabe: "Neyle girdiler, ey Allah'ın Resulü?" diye sorunca: "İslam ehline karşı samimi ve müsamahakar olmakla" cevabını verdi. 

 

Beyhaki der ki: Ebu Mevdüd'un ismi Abdulaziz b. Ebi Süleyman'dır.

Fevaid'i içinde geçen hikayeler arasında bunu bize bildirdi.

 

Tahric: İsnadı zayıftır. İbn Adiy, el-Kamil (6/2375), İbn Lal, Zehru'l-Firdevs (4/216) ve Deylemi, Müsnedu'l-Firdevs (5/115).

 

 

 

7733- Amr b. Evs der ki: "Alçak gönüllüler, insanlara zulmetmeyen, zulme uğradıkları zaman da karşılık vermeyen kimselerdir."

 

Tahric: İsnadı hasendir. Hatib, Tarih (14/226) ve SuyUtı, Dürrü'l-Mensur (6/48).

 

 

 

7734- Mücahid: " ... Faydasız bir şeye rastladıkları zaman yüz çeviriP vakarla geçerler"[Furkan 72] buyruğu hakkında: "Onlara eziyet edildiği zaman affederlerdi" dedi.

 

Tahric: İsnadı zayıftır. İbn Cerir, Tefsir (19/49) Bak: SuyUtl, Dürrü'l-Mensur (6/383).

 

 

 

7735- Heysem b. Muaviye der ki: "Zulme uğrayınca eliyle ve diliyle karşılık vermeyen, kalbiyle buğzetmeyen kişilerin nuru halk arasında yayılır.''

 

Tahric: İsnadında tanımadığım biri vardır. Hatib, Tarih (1/247).

 

 

 

7736- Ömer b. Abdilaziz: "Allah'tan korkan, intikam almaz. Allah'tan sakınan her istediğini yapmaz. Kıyamet günü de bu durum gördüğünüz gibi olacaktır" dedi.

 

İsnadında sakınca yoktur.

 

 

 

7737- Ebu Cafer el-Firğani der ki: Benim de duyduğum bir mecliste Cüneyd'e, insanlara şefkatli davranmanın ne olduğu sorulunca: "Senden istedikleri şeyi vermen, onları yapamayacakları şeyi yüklememen, bilmedikleri şeylerle onları muhatab etmemendir" cevabını verdi.

 

Ebu Cafer el-Firğani, Muhammed b. Abdullah el-Pirğani es-Sufidir.

 

 

 

7738- Said b. Mesrlik der ki: "Rabi b. Huseym'in başına bir taş isabet edip yarılınca, başındaki kanı silip: "Allahım! Onu bağışla. O taşı bana kasten atmamıştı" demeye başladı.

 

Tahric: İbnu'l-Cevzi, Sıfatu's-Safve (3/61).

 

 

 

7739- İbrahim et- Teymi der ki: "Bana zulmeden kişiye ben merhamet ederim."

 

Tahric: Avvam, İbn Havşeb eş-Şeybani'dir. İbnu'I-Cevzi,Sifatu's-Safve (3/91).

 

 

 

7740- Sehl b. Mansur der ki: Çocukların Behlül'ü çakıllada taşladıklarını gördüm. Bir çakıl ona isabet edip kanatınca şu beyti söyledi:

Allah bana yeter O'na güvendim.

Herkesin perçemi onun elinde

Kaçan hiç kimse ondan kaçamaz

Ancak onun huzuruna kaçılır

Bana eziyet etmek için taş atan nicelerine

Merhamet etmekten başka bir yol bulamıyorum.

 

Ben: "Onlar seni taşlarken sen onlara merhamet mi ediyorsun?" deyince, Behlül: "Sus! Belki de Allah benim üzüntüme ve onların sevincine bakar da beni onlara veya onları bana bağışlar" karşılığını verdi.

 

Tahric: Hadisin ravileri hakkında bilgi bulamadım. Ebu'l-Kasım en-Nisabılri, Ukalau'l-Mecanin

(68-69).

 

 

 

7741- Bişr b. el-H aris der ki: Bir adam Fudayl (b. İyad)'a gelerek: "Ben Allah için seni kardeş kabul ediyorum veya seviyorum" deyince, Fudayl:

"Böyle deme. ''Seninle kardeş olmayı seviyorum'' de" dedi. Sonra adam ağlayarak ona gelince, Fudayl: "Neyin var?" diye sordu. Adam: "Malım çalındı" cevabını verince, Fudayl: "Yanımızda sana verebileceğimiz bir şey var" veya bu manada bir şey söyledi. Adam: "Ağlamamın sebebi, malı çalanın kıyamet günü bir mazeretinin olmamasındandır" karşılığını verdi.

 

İsnadı ceyyiddir.

 

 

 

7742- Fudayl b. İyad der ki: "Allah bir kulu sevmeyi isterse, ona zulmedecek birini musallat eder.''

 

Tahric: İsnadı zayıftır. Ebu Nuaym, Hilye (8/104).

 

 

 

7743- Fudayl b. İyad der ki: "Kul, düşmanı kendisinden emin olmadıkça takva sahiplerinden sayılamaz.''

 

Tahric: İsnadı zayıftır. Ebu Nuaym, Hilye (8/104).

 

 

 

7744- Katade: "Kim zulme uğradıktan sonra hakkını alırsa, artık onlara yapılacak bir şey yoktur"[Şura 41] ayetini açıklarken şöyle demiştir: "Bu durum cinayet veya yaralama konularında söz konusuduL Ancak biri sana zulmettiği zaman sen ona zulmetme. Biri sana ahlaksızlık yaptığı zaman sen ona ahlaksızlık yapma. Biri sana ihanet ettiği zaman sen de ona ihanet etme. Zira mümin, her zaman güvenilir ve hoş görülüdüL İhanet ve aldatma da facir (günahkar) kişilerin işidir.''

 

Tahric: Ravileri güvenilirdir. Suyuti, Dürrü'l-Mensur (7/360).

 

Bir sonraki konu için aşağıdaki link’e tıklayın:

 

İnsanlarla İyi Geçinmek