|
Anne Baba’ya İyilik Etmek |
Yüce Allah şöyle
buyurur: "Rabbin, sadece kendisine kulluk etmenizi, ana babanıza da iyi davranmanızı
kesin bir şekilde emretti. Onlardan biri veya her ikisi senin yanında
yaşlanırsa, kendilerine ''of!'' bile deme; onları azarlama; ikisine de güzel
söz söyle. Onlara acıyarak alçak gönüllülük kanatlarını ger ve: ''Rabbim!
Küçükken beni yetiştirdikleri gibi sen de onlara merhamet et!'' de. "[İsra
23-24], "Biz, insana, ana babasına iyilik etmesini emrettik. Şayet onlar
seni, hakkında hiçbir bilgin olmayan şeyi bana ortak koşman için zorlarlarsa,
bu takdirde onlara itaat etme. "[Ankebut 8], "Biz, insana anne
babasına iyi davranmayı emrettik. Annesi onu ne zahmetle karnında taşıdı ve ne
zahmetle doğurdu! Onun (anne karnında) taşınması ve sütten kesilme süresi
(toplam olarak) otuz aydır"[Ahkaf 15], 'insana da, anne babasına iyi
davranmasını emrettik. Annesi, onu her gün biraz daha güçsüz düşerek karnında
taşımıştır. Onun sütten kesilmesi de iki yıl içinde olur. (İşte onun için)
insana şöyle emrettik: "Bana ve anne babana şükret. Dönüş banadır. Eğer,
hakkında hiçbir bilgi sahibi olmadığın bir şeyi bana ortak koşman için seninle
uğraşırlarsa, onlara itaat etme. Fakat dünyada onlarla iyi geçin. Bana yönelenierin
yoluna uy. Sonra dönüşünüz ancak banadır. Ben de size yapmakta olduğunuz
şeyleri haber vereceğim.''[Lokman 14-15]
7439- Ebu Amr eş-Şeybani
der ki: "Şu evin sahibi -diyerek Abdullah (b. Mes'ud)'un evini işaret
etti- bana şöyle dedi: Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Allah
katında hangi amel daha üstündür?" diye sorunca: ''Vaktinde kılınan
namazdır?" cevabını verdi. Ben: "Sonra hangisi?" diye sorunca:
"Anne babaya iyilik etmek" cevabını verdi. Ben: "Sonra
hangisi?" diye sorunca: "Allah yolunda cihad etmektir" cevabını
verdi.
Tahric: İsnadı sahih,
ravileri güvenilirdir.
Ebu Amr eş-Şeybani der
ki: Bana bunları anlattıktan şöyle dedi: "Eğer Resulullah'a (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) daha çok sorsaydım, cevap vermeye devam ederdi."
Buhari hadisi bu şekilde
rivayet etti.
Müslim bu hadisi Gunder
kanalıyla Şu'be'den rivayet etti. - Buhari, mevakitu's-salat (134), edeb
(68-69) - Müslim, iman (90).
7440- Abdullah b. Amr
der ki: Bir kişi Allah Resulü'ne (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gelip: "Ey
Allah'ın Resulül Cihad edebilir miyim?" diye sordu. Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Annen baban var mı?" diye sorunca, adam: "Evet,
sağdır" cevabını verdi. Bunun üzerine Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): "Cihad onların yanındadır" buyurdu.
Buhari bu hadisi
Muhammed b. Kesir'den rivayet etti.
Tahric: İsnadı sahihtir.
- Buhari, edeb (69) ve Müslim, sıla (5).
7441- Abdullah b. Amr
der ki: Bir kişi Allah Resulü'ne (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gelip: "Ben
cihad etmek istiyorum" dedi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Annen baban sağ mıdır?" diye sorunca, adam: "Evet, sağdır"
cevabını verdi. Bunun üzerine Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"onların rızasını almak (hizmet etmek) suretiyle cihad et" buyurdu.
İsnadı hasendir.
7442- Bu hadis başka bir
kanalla nakledilmiştir.
Müslim bu hadisi
Mis'ar'dan rivayet etti. Ayrıca "Ebu İshak el-Fezarl' - Zaide -A'meş
-Habib -Saib b. Ferruh Ebu'l-Abbas -Abdullah b.
Amr" kanalıyla
rivayet etti. A'meş bu hadisi iki yolla nakletmiş olabilir. Ebu Usame ve
başkası bu hadisi A'meş ve İbn Kunase'den rivayet etti.
Tahric: İsnadı sahihtir.
- Müslim, sı la (6).
7443- Abdullah b. Amr b.
el-As der ki: Bir kişi Allah Resulü'ne (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gelip:
"Hicret ve cihad üzerine sana biat ediyorum ve Allah'tan ecir
bekliyorum" dedi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Annen ve
babandan herhangi biri sağ mı?" diye sorunca, adam: "Evet, ikisi de
sağ" cevabını verdi. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Allah'tan ecir mi bekliyorsun?" diye sorunca, adam:
"Evet"
cevabını verdi. Bunun üzerine Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Anne babana dön ve onlara iyi muamele et" buyurdu.
Müslim bu hadisi Said b.
Mansur kanalıyla İbn Vehb'den rivayet etti.
Tahric: Ravileri
güvenilirdir. - Müslim, sıla (1975).
7444- Abdullah b. Amr der
ki: Bir kişi Allah Resulü'ne (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gelip: "Ey
Allah'ın Resulü! Anne babamı ağlar bir şekilde bırakıp biat etmek (ve cihad)
üzere sana geldim" deyince, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Geri dön ve onları ağlattığın gibi güldür" buyurdu.
Tahric: İsnadı hasendir.
Ebu Davud 3/38 (2528).
7445- Abdullah b. Amr'ın
bildirdiğine göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
"Allah'ın rızası, anne babanın rızasındadır. Allah'ın gazabı, da anne
babanın gazabındadır."
Tahric: İsnadında
tanımadığım biri vardır. Hatib, el-Cami 2/230 (698), Hakim, Müstedrek
(4/151-152) ve Beğavi, Şerhu's-Sünne 8/11 (3423).
7446- Abdullah b. Amr'ın
bildirdiğine göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
"Allah'ın rızası, anne babanın rızasındadır. Allah'ın gazabı da anne
babanın gazabındadır. ''
İsnadı sahihtir.
7447- Bu hadis başka bir
kanalla merm olarak: "Allah'ın rızası, anne babanın rızasındadır. Allah'ın
gazabı da, anne babanın gazabındadır" şeklinde nakledilmiştir.
İsnadı hasendir.
Bu hadis bize Halid b.
el-Haris kanalıyla Ebu İshak el-Fezari'den, o da Zeyd b. Ebi'z-Zerka'dan ve
başkası tarafından merm olarak nakledilmiştir. Adem b. Ebi İyas, Müslim b.
İbrahim ve bir grup bunu Şu'be'den mevkuf olarak naklettiler. - Tirmizi
4/310-311 (1899).
7448- Muaviye b.
Cahime'nin bildirdiğine göre babası şöyle dedi: Resulullah'a (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) gidip cihad etmek için ona danıştım. Bana:
"Annen var
mı?" diye sorunca: "Evet" cevabını verdi. Bunun üzerine Hz.
Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Git ve ona iyilik yap. Çünkü
Cennet onun ayaklarının yanındadır" buyurdu.
Ebu Hayseme'nin
rivayetinde hadis: "Ayaklarının altındadır" şeklindedir.
Tahric: İsnadında tanımadıklarım
vardır. Taberani, M. el-Kebir 2/198 (2202) Bak: Heysemi, Mecma (8/220).
7449- Muaviye b. Cahime
der ki: Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir adam (Cahime) gelerek:
"Ey Allah'ın Resulül Savaşa katılmak istedim ve bu konuda sana danışmaya
geldim" dedi. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Annen var
mı?" diye sorunca da: "Evet" cevabını verdi. Bunun üzerine Hz.
Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Git ve ona iyilik yap. Çünkü
Cennet onun ayaklarının altındadır" buyurdu. Adam değişik meclislerde aynı
şeyı sormasına rağmen Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) aynı cevabı
verdi.
Tahric: İsnadı hasendir.
Nesai (6/11).
7450- Bu hadis başka bir
kanalla şu şekilde nakledilmiştir: Cahime Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) gelip: "Savaşa katılmak istedim ve bu konuda sana danışmaya
geldim" dedi. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Annen var
mı?" diye sorunca da: "Evet" cevabını verdi. Bunun üzerine Hz.
Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Git ve ona iyilik yap. Çünkü
Cennet onun ayaklarının altındadır" buyurdu. Adam değişik meclislerde aynı
şeyi sormasına rağmen Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) aynı cevabı
verdi.
Bu hadis bize San' ani
kanalıyla Haccac b. Muhammed'den: "Cahime Resulullah'a (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) geldi" şeklinde nakledilmiştir.
Said b. Yahya bu hadisi
babası kanalıyla İbn Cüreyc'den, "Muhammed b. Talha -Reyhane -babası
-Muaviye b. Cahim es-Sülemi" rivayet zinciriyle nakledilmiştir ve Buhari
bunu Tarıh'te aktarmıştır. - Buhari, Tarih 1/1 (108).
Haccac'ın İbn Cüreyc'den
olan rivayeti daha sahihtir.
Muhammed b. İshak b.
Yesar'ın rivayetinde ihtilaf edilmiş, onun vasıtasıyla Zühri kanalıyla Ebu
Talha b. Abdillah'tan, o da Muaviye elEslemi'den nakledildiği söylenmiştir. -
Buhari, Tarih 1/1 (108).
Ayrıca "Muhammed b.
İshak b. Yesar -Muhammed b. Talha b. Abdurrahman b. Ebi Bekr -Muaviye b. Cahime
el-Eslemi" rivayet zinciriyle: "Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) gittim ... " şeklinde nakledilmiştir. - İbn Mace 2/929-930 (2781).
Ancak doğru olan İbn
Cüreyc'in, "Muhammed b. Talha b. Abdurrahman b. Ebi Bekr es-Sıddik -babası
-Muaviye b. Cahime" şeklinde olan rivayettir.
Ebu Asım da bu hadisi
İbn Cüreyc'den aynı şekilde rivayet etti. - Buhari, Tarih 1/1(108).
7451- Enes b. Malik
anlatıyor: Bir kişi Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gelip:
"Cihada gitmek istiyorum, ama güç yetiremiyorum" dedi. Hz. Peygamber
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Anne ve babandan kimse kaldı mı?"
diye sorunca, adam:
"Annem vardır"
dedi. Bunun üzerine Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Onun
hakkında Allah'tan kork. Eğer öyle yaparsan; sen hac, umre etmiş gibi mücahid
de olursun. Eğer annen seni çağımsa onun hakkında Allah 'tan kork ve ona
iyilikte bulun" buyurdu.
Tahric: İsnadı hasendir.
Ebu Ya'la, Müsned 5/140-150 (2760) ve Taberani, M. es-Sağir (ı/80-81), el-Evsat
(3/434-435) Bak: Heysemi, Mecma (8/138).
7452- İbn Ömer'in
bildirdiğine göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
"Anne ve babana iyilik olarak yanlarında uzanman, onları güldürmen ve seni
güldürmeleri, Allah yolunda kılıçla cihad etmenden daha üstündür. ''
Abdullah b.
Abdilazız'den yapılan bu rivayet zayıftır; ancak hadisin
şahitleri vardır.
Tahric: İsnadı zayıftır.
Suyuti, Dürrü'l-Mensur (5/3263).
7453- Ebu Hureyre der
ki: Bir adam Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gelerek: "İnsanlar
arasında kendisine en iyi davranmam gereken kimdir?" diye sorunca, Hz.
Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Annendir" cevabını verdi.
Adam:
"Sonra kim?"
diye sorunca, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Annendir"
cevabını verdi. Adam yine: "Sonra kim?" diye sorunca, Hz. Peygamber
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Annendir" cevabını verdi. Adam bir
daha: "Sonra kim?" diye sorunca Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): "Babandır" cevabını verdi.
Ebu Bedr'in hadisi:
adam: "Ey Allah'ın Resulü! İnsanlar arasında kendisine en iyi davranmam
gereken kimdir?" şeklinde başlamıştır.
Müslim bu hadisi
Muhammed b. Talha'dan rivayet etti.
Tahric: İsnadı hasendir.
- Müslim, sıla (4).
7454- Ebu Hureyre der
ki: Bir adam: "Ey Allah'ın peygamberi! Kime iyilik edeyim?" diye
sorunca, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Annene" cevabını
verdi. Adam: "Sonra kime?" diye sorunca, Hz. Peygamber (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Annene" cevabını verdi. Adam yine: "Sonra
kime?" diye sorunca, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Annene" cevabını verdi. Adam bir daha: "Sonra kime?" diye sorunca
Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Babandır" cevabını
verdi.
İsnadı sahihtir.
Müslim bu hadisi
Vuheyb'den rivayet etti. Buhari bu hadise İbn Şubrume b. Abdillah'ın rivayetini
şahit göstermiştir. Müslim ve Buhari bu hadisi Umare kanalıyla Ebu Zür'a'dan
naklettiler. - Müslim, sıla (4) - Müslim, sıla (1,2) - Buhari, edeb (69).
7455- Behz b. Hakim,
babası kanalıyla dedesinin şöyle dediğini bildirir: Resulullah'a (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Ey Allah'ın Resulü! Kime iyilik edeyim?" diye
sordum. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Annene"
cevabını verince: "Sonra kime?" diye sordum. Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Annene, sonra babana, sonra yakınlık derecesine göre
akrabalarına" cevabını verdi.
Tahric: İsnadı hasendir.
Ebu Davud 5/351 (5139) ve Tirmizi 4/309 (1897).
7456- Behz b. Hakim b.
Muaviye el-Kuşeyri, babası kanalıyla dedesinin şöyle dediğini bildirir:
Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Ey Allah'ın Resulü! Kime
iyilik edeyim?" diye sordum. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Annene" cevabını verince, ben yine: "Sonra kime?" diye
sordum. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Annene" cevabını
verince bir daha: "Sonra kime?" diye sordum. Hz. Peygamber (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) bir daha: "Annene" cevabını verince: "Sonra
kime?" diye sordum Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Sonra
babana, sonra yakınlık derecesine göre akrabalarına" cevabını verdi.
Tahric: İsnadında
sakınca yoktur. Ahmed, Müsned (5/3), Hakim, Müstedrek (4/150) ve Taberani,
M.el-Kebir 19/405-406 (962).
7457- Hiraş Ebu Selam
der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) üç defa: "Kişiye annesine
iyilik etmeyi üç defa tavsiye ederim" buyurdu. İki defa da: "Kişiye
babasına iyilik etmesini tavsiye ederim" buyurdu. Bir defa da: "Ona
eziyet ediyor olsa bile köleye yanındaki efendisine iyilik etmeyi tavsiye
ederim" buyurdu.
Tahric: İsnadı zayıftır.
İbn Mace, edeb (1206, 3657).
Affan, bu hadisi Ebu
Avane'den rivayet ederek ona mutabaat etmiştir. Müsedded bunu Ebu Avane
kanalıyla Ali b. Ubeydillah b. Urfuta'dan rivayet etti. - Ahmed, Müsned (4/311)
ve Tahavi, Müşkilu'l-Asar (2/271).
7458- Abdullah b. Mes'ud
der ki: Bir bedevi Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gelerek: "Ey
Allah'ın Resulü! Ben çölde yaşayan biriyim ve maddi durumum iyi. Aynı zamanda
annem, babam, bir kız kardeşim, bir erkek kardeşim, bir amcam, bir halam, bir
dayım ve bir teyzem var. Hangisine iyilik etmem daha önemlidir?" diye
sordu. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Annen, baban, kız
kardeşin, erkek kardeşin, sonra sırasıyla daha yakın olanlardır" cevabını
verdi.
Tahric: İsnadı zayıftır.
Bezzar, Müsned 2/376 (188) ve Heysemi, Mecma (8/139).
7459- Abdullah b. Mes'ud
der ki: Bir adam: "Ey Allah'ın Resulü! Ben çölde yaşayan biriyim ve maddi
durumum iyi. Aynı zamanda annem, babam, bir erkek kardeşim, bir kız kardeşim,
bir amcam, bir halam, bir dayım ve bir teyzem var. Hangisine iyilik etmem daha
önemlidir?" diye sordu. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Annen, baban, kız kardeşin, erkek kardeşin, sonra sırasıyla daha yakın
olanlardır" cevabını verdi.
Tahric: İsnadı zayıftır.
Bezzar, Müsned (2/376 -377) ve Heysemi, Mecma (8/139).
7460- Ebu Rimse et- Teymi
der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) hutbe verirken yanına gittim;
şöyle diyordu: ''Veren el üstündür. Verirken annenden, babandan, kız
kardeşinden, erkek kardeşinden başla, sonra yakınlık derecesine göre diğer
yakınlarına ver." Sonra Yerbu oğullarından bazıları gelip Mescid'e girince
Ensar'dan bir adam: "Ey Allah'ın Resulü! Yerbu'un azatlısı falanı
öldürdü" dedi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Hiçbir can
diğerinin cezasını çekmez" buyurdu.
Tahric: İsnadı hasendir.
İbn Mace 2/890 (2670) ve Nesai (4/61), (8/53-54).
7461- Mikdam b.
Ma'dikerib'in bildirdiğine göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
şöyle buyurdu: "Allah sizlere annelerinizi vasiyet ediyor. Sonra
babalarınızı vasiyet ediyor. Sonra da yakınlık derecelerine göre akrabalarınızı
vasiyet ediyor. ''
Tahric: İsnadı zayıftır.
Hadis ise başka kanallarla hasendir. İbn Mace 2/1208 (3661).
7462- Ebu Hureyre'nin
bildirdiğine göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Selleml şöyle buyurdu:
"Çocuk, babasını köle olarak bulup satın alarak azad etmedikçe hakkını
ödeyemez, ''
Müslim bu hadisi değişik
yollarla Süfyan kanalıyla Züheyr ve başkalarından, onlar da Cerir'den rivayet
etti.
Tahric: İsnadı hasendir.
- Müslim, ıtk (1148).
7463- Ebu Derda der ki:
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurduğunu işittim:
"Baba, cennet kapılarından bir kapıdır -veya Cennetin kapılarının ortada
olanıdır- Artık buna ister sahip çık. ister zayi et. ''
Süfyan'ın rivayetinde
hadis: "Baba, Cennet kapılarının ortada alanıdır, Artık bu kapıya ister
sahip çık, ister zayi et" şeklindedir.
Tahric: İsnadı zayıf,
hadis ise geldiği kanallarla hasendir. İbn Mace 2/1208 (3663),
7464- Ebu Abdirrahman es-Sülemi'nin
bildirdiğine göre bir adama annesi evlenmesini emrettikten sonra, o kadını
boşamasını söyledi. Adam bu durumu Ebu Derda'ya sorunca: "Ne hanımını
boşamanı, ne de annene asi olmanı söylerim" deyip şöyle devam etti: Sana
Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem) işittiğimi anlatacağım. Hz.
Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Baba, Cennet
kapılarının ortada alanıdır. Artik bu kapıya ister sahip çik, ister zayi
et." Bunun üzerine adam: "Bilakis, ben ona sahip çıkarım" deyip
hanımını boşadı.
Tahric: İsnadı sahihtir.
Tirmizi 4/311 (1900) ve İbn Mace 1/675 (2089)
7465- Hamza b. Abdillah
b. Ömer'in bildirdiğine göre babası şöyle dedi:
Sevdiğim bir hanımım
vardı ve babam onu sevmiyordu. Bana: "Onu boşa" deyince, babamla
birlikte Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gidip durumu anlattım. Hz.
Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Onu boşa" buyurunca
hanımımı boşadım.
Tahric: İsnadı hasendir.
İbn Mace 1/675 (2088) ve Tirmizi 3/494 (1189).
7466- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine
göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Rüyamda
Cennetteyken, Kur'an okuyan bir adamın sesini işittim ve: ''Bu kim?'' diye
sordum. Bana: ''Harise b. en-Nu'man'dır'' cevabını verdiler. iyilik yapmanın
insanı götüreceği yer işte budur. iyilik yapmanın insanı götüreceği yer işte
budur. ''
Muhammed b. Ebi Atık ve
Musa b. Ukbe hadisi bu şekilde rivayet ettiler.
Tahric: İsnadı salihtir.
Nesai, Sünen (10/44).
7467- Hz. Aişe der ki:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
"Uyuduğumda rüyamda
kendimi cennette gördüm. Orada birinin Kur'an okuduğunu işittim. ''Kim bu?''
diye sorduğumda: ''Harise b. en-Nu'man'' dediler. iyilik yapmanın insanı
götüreceği yer budur. iyilik yapmanın insanı götüreceği yer budur. iyilik
yapmanın insanı götüreceği yer budur." Harise annesine çok iyi davranan
biriydi.
Tahric: İsnadı sahihtir.
Nesai, (12/420).
7468- Abdullah b. Ömer
der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Üç kişi yürürken
yağmura tutulunca dağdaki bir mağaraya sığındılar. Onlar mağaradayken dağdan
bir kaya düşüp mağaranın kapısını kapattı. Bunun üzerine birbirlerine: ''Allah
için yaptığınız amellere bakın ve o amellerle Allah'tan isteyin. Umulur ki
Allah o amellerimizin hürmetine sizi bu sıkıntıdan kurtarl('' dediler.
içlerinden biri şöyle dedi: ''Allahım' Yaşlı anne babam vardı. Yine hanımım ve
küçük çocuklarım vardı ve ben koyunlarımı onlar için otlatır. döndüğümde (sütü
sağar ve) ilk önce anne babama içirirdim. Bir gün (hayvanları otlatacak) ağaç
aramaktan dolayı geç kaldım ve döndüğümde anne babam uyumuşlardı. Kabı
temizleyip süt sağdıktan sonra. sütle beraber anne babamın başucunda durdum.
Çocuklar ise ayaklarımın yanında açlıktan ağlıyorlardı, ancak ben anne babamdan
önce onlara içirmek istemiyordum ve onları da uyandırmak istemiyordum. Bu
sebeple tan ağarana kadar bu şekilde bekledim. Allahım, eğer ben bunu sırf
senin rızan için yaptı isem. şu kapıyı bize bir parça aralar da oradan
gökyüzünü görelim.'' Bunun üzerine mağaranın kapısı bir miktar açıldı. Diğer
adam şöyle dedi: ''Allahım' Bir amcam kızı vardı ve onu bütün insanlardan daha
çok severek onunla birlikte olmak istedim. Kız bana: "Bana yüz dinar
vermezsen olmaz" deyince gidip yüz dinar topladım ve gelip kendisine
verdim. Tam onunla ilişkiye gireceğim sırada bana: "Allah'tan kork ve
dinin uygun görmediği bir yolla bana yaklaşma" deyince kalkıp kızı
bıraktım. Allahım, eğer ben bunu sırf senin rızan için yaptı isem, şu kapiyı
bize bir parça arala.'' Bunun üzerine mağaranın kapısı bir miktar daha açıldı.
Üçüncü adam şöyle dedi:
''Allahım' Bir ölçek tahıl karşılığında bir işçi tuttum.
Adam işini bitirince
ücretini vermek istedim, ancak almayı kabul etmedi. Ben onun bu ücretini
çalıştırarak kendisi için çobanlarıyla beraber bir sığır sürüsü biriktirdim.
Sonra adam gelip: "Allah 'tan kork ve hakkımı ver, bana haksızlık
etme" deyince:
"Falan sürü ve
çobanlarının yanına gidip al" dedim. Adam: "Allah'tan kork ve benimle
alayetme" deyince: "Seninle alayetmiyorum. Git ve o sürüyü
çobanlarıyla al" dedim. Adam sürüyü alıp gitti. Allahım, eğer ben bunu
Sırf senin rızan için yaptı isem, şu kapiyı tamamen bize arala.'' Bunun üzerine
mağaranın kapısı daha açıldı ve çıkıp yürümeye devam ettiler. "
İsnadı sahihtir.
7469- İbn Ömer der ki:
Güçlü bir adam Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ashabının yanından
geçerken: "Keşke şu adam gücünü Allah yolunda harcasa" dediler. Hz.
Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gelince de: "Keşke şu adam gücünü
Allah yolunda harcasa" dediler. Bunun üzerine Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Belki de ihtiyar anne babasına bakmak
için çalışmaktadır. Bu da Allah yolunda sayılır. Belki de küçük çocukları için
çalışmaktadır. Bu da Allah yolunda sayılır. Belki de başkasına muhtaç olmamak
için kendi nefsi için çalışmaktadır. Bu da Allah yolunda sayılır. ''
Tahric: İsnadı hasendir.
Suyuti, Dürrü'l-Mensur (5/264).
7470- Sehl b. Muaz'ın
babasından bildirdiğine göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Allah, anne babasına iyilik edenin ömrünü uzatır" buyurdu.
Sıla-ı rahim (akrabalık
bağlarını korumak) konusunda ömrü uzatan şeyler hakkında varid olan rivayetleri
aktardık .
Tahric: İsnadı zayıftır.
Buhari, el-Edebu'l-Müfred (22), Hakim, Müstedrek (4/154), Ebu Ya'la, Müsned
3/65 (1494) ve Taberani, M. el-Kebir 20/198 (447) Bak: Heysemi, Mecma (8/137).
7471- Enes b. Malik'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Allah'ın,
ömrünü ve rızkını uzatmasını isteyen, anne babasına iyilik etsin ve akrabasını
ziyaret etsin" buyurdu.
Tahric: İsnadında
sakınca yoktur. Buhari) edeb (72).
7472- İbn Abbas'ın
bildirdiğine göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
"Allah, anne babasına rahmet bakışıyla bakan çocuğun her bakışma kabul
edilmiş hac sevabı yazar." Sahabe: "Eğer günde yüz defa
bakarsa?" denilince Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Evet. Allah daha büyük ve iyidir" buyurdu.
Tahric: İsnadı zayıftır.
Suyuti, Dürrü'l-Mensur (5/264).
7473- İbn Abbas'ın
bildirdiğine göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
"Baba, oğluna bakıp mutlu olursa, çocuğa bir köle azad etmiş gibi sevap
verilir." Sahabe: "Ey Allah'ın Resulü! Eğer günde üç yüz altmış defa
bakarsa?" denilince Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Allah
(cömertlik ve ihsanında) bundan daha yücedir" buyurdu.
Tahric: İsnadı zayıftır.
Taberani, M. el-Kebir 11/139 (11608) Bak: Heysemi, Mecma (8/156).
7474- Bişr b. el-Haris:
"çocuğun anneye nefesini duyacak kadar yakın olması, Allah yolunda kılıç
sallayandan daha üstündür. Anneye bakmak ta her şeyden daha üstündür"
dedi.
İsnadı ceyyiddir.
7475- İbn Abbas'ın
bildirdiğine göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Annesine rahmet
bakışıyla bakan hiçbir evlat yoktur ki; her bakışında ona kabul edilmiş bir hac
sevabı verilmesin" buyurunca sahabe: "Eğer günde yüz defa
bakarsa?" diye sordular. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Evet. Allah daha büyük ve iyidir" buyurdu.
Mansur b. Cafer, Hüseyin
b. Mansur es-Sülemi en-Nisaburi'nin babasıdır.
Tahric: İsnadı zayıftır.
Suyuti, Dürrü'l-Mensur (5/264).
7476- Abdullah (b.
Mes'ud) der ki: "Babaya bakmak ibadettir. Kabe'ye bakmak ibadettir.
Mushafa bakmak ibadettir. Kardeşine Allah için sevgiyle bakmak ibadettir.''
Tahric: İsnadı zayıftır.
Suyuti, Dürrü'l-Mensur (5/264-265).
7477- İbn Abbas'ın
bildirdiğine göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
"Kim annesinin iki gözü arasını öperse bu. onun için cehenneme karşı bir
perde olur. ''
Hadisin senedi zayıftır.
Allah en doğrusunu bilir.
Tahric: Mevdu iddiası
vardır. Suyuti, Dürrü'l-Mensur (5/265).
7478- Muhammed b.
İbrahim el-Barhalani'nin bildirdiğine göre babası şöyle anlattı: Bişr b.
el-Haris'e, Sağr'da babası, Bağdad'ta annesi olan bir kişinin, annesinin,
babasını ziyaret etmesini yasaklaması, babasının da gelmesini ve yanında da
kalmasını istemesi durumunda kişinin ne yapması gerektiğini sorduğumda, Bişr
şöyle cevap verdi: Bu konuyu Davud'a sordum, bana şöyle dedi: "Annesinin
yanında ikamet eder ve annesi izin vermeden babasının yanına gidemez."
Bişr'e: "Yezid'in, Hişam'dan bildirdiğine göre Hasan( -ı Basri):
''İyiliğin üçte ikisi anneye, üçte biri de babayadır'' demiştir"
dediğimde, Bişr şöyle karşılık verdi: Fudayl b. İyad'ın Hişam kanalıyla
Hasan'dan bu hadisi naklettiğini işitince: "Bunu Behz b. Hakim'e anlattım;
ancak o şöyle dedi: "Bu iyilik bağışlarda olur" dediğimde, Bişr şöyle
karşılık verdi: "Benim kanaatim, ihtiyaç halinde baba kendisine yetecek
kadarını oğlunun malından alır. Anne de ihtiyacı kadar alır. Anne ve baba bu
konuda eşittir. İkamet konusunda ise ben anneyi tercih ederim.''
Tahric: İbn Ebi Şeybe,
Musannef(S/352) ve Humeydi, Müsned 2/476 (1119).
7479- Zünnun der ki:
"Üç şey iyiliğin göstergelerindendir: Anne ve babaya güzelce itaat ederek,
onlara kol kanat gererek ve malından harcayarak onlara iyilik etmek, anne
babaya karşı edepli davranarak itaat etmek, onları hayra yöneltmek, bütün
insanlara güler yüzlü davranarak ve onlarla iyi geçinerek iyilik etmek."
İsnadı ceyyiddir.
7480- İbn Ömer der ki:
Bir adam Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gelerek: "Büyük bir
günah işledim, benim için tövbe imkanı var mıdır?" diye sorunca, Hz.
Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Annen var mı?" -İbn
Katade'nin rivayetinde "Anne baban yok mu 7'"- karşılığını verdi.
Adam: "Hayır" cevabını verince Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): "Teyzen var mı?" diye sordu. Adam:
"Evet"
cevabını verince Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Ona iyilik
et" buyurdu. İbn Katade'nin rivayeti: "O zaman ona iyilik et"
şeklindedir.
Tahric: İsnadı sahihtir.
Tirmizi (4/314).
7481 - Ümmü Eymen'in bildirdiğine
göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ailesinden birine nasihat edip
şöyle buyurdu: "Sana azap edilse de, yakılsan da Allah'a şirk koşma.
Rabbine ve anne babana itaat et. Anne ve baban, senin olan her şeyi bırakmanı
emretseler bile bırak. Bilerek namazı terk etme. Zira kim namazı bilerek terk
ederse Allah'ın zimmetinden uzak olur. içkiden sakın, çünkü içki her kötülüğün
anahtarıdır. Masiyetten sakın, çünkü o Allah'ı öfkelendirir. Aleyhine bir
durumla karşılaşsan dahi idarecilerle tartışma. insanlar öldürülse bile sen
sebat et ve savaştan kaçma. Malından ailene harcamada bulun. Sopanı
üzerlerinden indirme (terbiyelerini ver) ve Allah'tan korkmalarını sağla. ''
Tahric: İsnadında
kopukluk vardır. Suyuti, Dürrü'l-Mensur (5/265), Hennad, Zühd 2/483 (988),
Heysemi, Mecma (1/295) ve İbnAsakir, Tarihu Dimaşk 17/322 (1).
Ma'mer, İsmail b. Umeyye
kanalıyla Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem) aynı manada bir hadisi
mürsel olarak rivayet etti. Raşid Ebu Muhammed, Şehr b. Havşeb kanalıyla
Ümmü'd-Derda'dan, o da Ebu Derda'dan: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
bana yedi şeyi vasiyet etti..." deyip hadisi aktardı. Bu hadis aynı
zamanda Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) azatlısı Umeyye'den
nakledilmiştir. - İbn
Mace 2/1239 (4034). - Taberani, M.
el-Kebır 24/190 (479).
Bir sonraki konu için aşağıdaki link’e
tıklayın: