|
Konuşma Adabı |
4844- Ebu Umame b. Sehl
b. Huneyfin, babasından bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) şöyle buyurmuştur: "içinizden kimse: ''içim pis oldu'' demesin.
Bunun yerine: ''içim kötüleşti'' desin. ''
İsnadı sahihtir.
Müslim, Sahıh'de
Ebu't-Tahir ve Harmele kanalıyla İbn Vehb'den rivayet etti. - Müslim, edeb
(17).
Buhari de İbnu'l-Mübarek
kanalıyla Yunus'tan rivayet etti. - Buhari, edeb (7/115).
4845- Hz. Aişe'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"içinizden kimse: ''içim pis oldu'' demesin. Bunun yerine: ''içim
kötüleşti'' desin. ''
Tahric: Ravileri
güvenilirdir. Ebu Davud 5/258 (4979).
4846- Hz. Aişe'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"içinizden kimse: ''içim pis oldu'' demesin. Bunun yerine: ''içim
kötüleşti'' desin."
Buhari, Sahih'de
Muhammed b. Yusuf el-Firyabi'den ve Müslim Hişam'dan rivayet etti. - Buhari,
edeb (7/115). - Müslim, edeb (16).
4847- Asmai der ki:
"Araplar mide bulantısını ifade etmek için ''Lakiset nefsı'' derler.
Bundan dolayı ''İçim bulandı'' demek yerine "İçin kötü oldu" denmesi
emredilmiştir."
İbnu'I-A'rabi der ki:
"Araplar iç daralması ve iç sıkıntısını ifade etmek için ''Lakiset nefsı''
ifadesini kullanırlar."
Tahric: İbnu'l-Esir,
en-Nihaye (4/263) ve Zemahşeri, el-Faik (3/325).
Beyhaki, Adab (s. 170).
4848- Ebu Hureyre'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"içinizden kimse üzüme (şarabı çağrıştıracak şekilde) ''kerm (ikram)''
demesin. Zira ''kerm (ikram)'' Müslüman kişinin vasıflarındandır. ''
İsnadı sahihtir.
Müslim, Sahih'de
Muhammed b. Rafi' kanalıyla Abdurrezzak'tan ve Buhari ile Müslim,
İbnu'l-Müseyyeb kanalıyla Ebu Hureyre'den rivayet ettiler. - Müslim, edeb (10).
- Buhari, edeb (7/115) ve Müslim, edeb (7).
4849- Ebu Hureyre'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"içinizden kimse üzüme (şarabı çağrıştıracak şekilde) ''kerm'' demesin.
Zira ''kerm (ikram)'' Müslüman kişinin vasıllarındandır. Onun yerine ''üzüm
bağı'' deyin. ''
Tahric: İsnadı sahihtir.
Ebu Davud 5/255 (4974).
4850- Alkame b. Vail'in,
babasından bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: "Üzüme (şarabı çağrıştıracak şekilde) ''kerm'' demesin. Onun
yerine ''üzüm bağı'' veya ''asma dalı'' deyin."
Müslim, Sahih'de Züheyr
b. Harb kanalıyla Osman b. Ömer'den rivayet etti. - Müslim, edeb (12).
4851- Ebu Hureyre
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "(Ekinler için)
onları biz bitirdik demeyin, sadece biz ektik deyin" buyurdu. Bunun da
dayanağı Yüce Allah'ın: "Onu siz mi bitiriyorsunuz, yoksa bitiren biz
miyiz?"[Vakıa 64] buyruğudur.
Tahric: Ravileri
güvenilirdir. İbn Cerır, Tefsir (27/198), Bezzar, Müsned (2/96), Ebu Nuaym,
Hilye (8/267) ve Suyuti, Dürrü'l-Mensur (8/23).
4852- Başka bir kanalla
bir öncekinin aynısı bildirilmiştir.
Tahric: İsnadı sahih,
ravileri güvenilirdir. Sehm!, Tarihu Cürcan (s. 411).
4853- Ebu Hureyre'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"Hiç kimse kölesi veya cariyesi için ''Kulum'' demesin. Köle de erkek veya
kadın olan sahibi için ''Rabbim'' demesin. Efendi kölesine ''Oğlum veya kızım''
desin. Köle de sahibine ''Efendim'' desin. Zira hepiniz kulsunuz ve Rabbiniz de
Yüce Allah 'tır."
Buhari ile Müslim farklı
kanallarla Ebu Hureyre'den rivayet etti.
Tahric: Buhari, itk
(3/124) ve Müslim, edeb (14,15).
4854- Abdullah b.
Bureyde'nin, babasından bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): "Kişi münafık birine ''Efendimiz'' dediği zaman Rabbini
öfkelendirmiş olur" buyurmuştur.
Bu bölümün başlarında
Katade kanalıyla Abdullah b. Bureyde'den benzeri bir hadis zikretmiştik.
4542. hadiste geçti.
es-Sünenü'l-Kübra ve
başka yerlerde zikrettiğimiz Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Allah'ın ve filanın dilediği gibi olsun, demeyin, bunun yerine: ''Önce
Allah'ın, sonra filanın dilediği gibi olsun'' deyin" buyruğu da bu konu
içine girmektedir. - Ebu Davud 5/259 (4980).
Bu konu içinde
zikredilmesi gereken rivayetlerden biri de şöyledir: Adamın biri Resulullah'ın
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanında bir konuşma yaptı. Konuşmasında:
"Allah'a ve Resul'üne itaat eden doğru yolu bulmuş, onlara isyan eden de
yoldan çıkmış olur" deyince, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Ne kötü bir
hatipsin! ''Allah'a ve Resulüne isyan eden yoldan çıkmış olur'' de!" diye
çıkıştı.
Tahric: Ebu Davud, salat
(1099) ile edeb (4981) ve Nesil, nikah (6/90).
Yine bize bildirildiğine
göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) dedikoduyu hoş görmemiştir, -
Beyhaki, Sünen (6/63).
Yine bize bildirildiğine
göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) "(Falanca şöyle) iddia
etti" ifadesi için "Kişinin (konuşmasında) en kötü
araçlardandır" buyurmuştur. - Ebu Davud 5/254 (4972),
Bu rivayette de müslüman
kişinin bir şeyleri anlatırken süslü sözlerden uzak durması ve bu konuda diline
sahip olması gerektiğine işaret de vardır.
4855- İbn Ömer
bildiriyor: "Ümmü Asım'ın daha önceki adı (isyankar anlamında) ''Asiye''
idi. Ancak Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ona ''Cemile'' ismini
taktı."
Müslim, başka bir kanaUa
Hammad b. Seleme'den rivayet etti. - Müslim, edeb (14, 15).
Başka bir rivayette
"Ömer'in kızlarından birinin ... " şeklinde geçer.
4856- Hz. Aişe der ki:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) adamın birine "Şihab"
denildiğini işitince: "Adın Hişam olsun, çünkü Şihab şeytan ismidir"
buyurdu.
Tahric: İsnadı hasendir.
Ebu Davud, edeb (5/241).
4857- Hz. Aişe
bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) (kıraç anlamında)
''Uzretun'' diye isimlendirilen bir arazinin yanından geçerken adını (verimli
anlamında) ''Hudratun'' olarak değiştirdi."
Tahric: Ravileri
güvenilirdir. Ebu Davud, edeb (5/242).
4858- Beşir b. Nehik der
ki: "Beşir b. el-Hasasiyye'nin bana bildirdiğine göre Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) onun (sıkıntı, zorluk anlamında olan) ''Zahm''
ismini ''Beşir'' olarak değiştirmiştir.''
Tahric: İsnadı sahihtir.
Tayalisi, Müsned (s.153), Buhari, EdEbu'I-Müfred (577, 829, 830), Beyhaki,
Sünen (4/80) ve Taberani, M. el-Kebir 2/43 (1230).
4859- Rayita binti
Müslim, babasından bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile
birlikte Huneyn savaşında bulundum. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem}
bana: "Adın ne?" diye sorunca: "Gurab (=karga)" dedim.
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Senin adın Müslim olsun"
buyurdu.
Beyhaki der ki:
"Çirkin isimlerin güzel isimlerle değiştirilmesi konusunda pek çok rivayet
vardır. Ancak zikrettiğimiz rivayetler başlığın maksadının anlaşılması için
yeterlidir. Muvaffakiyet de Allah'tandır."
Tahric: İsnadında bir
sakınca yoktur. Ebu Davud, edeb (S /241).
Bir sonraki konu için aşağıdaki link’e
tıklayın: