Kadir Gecesi

Yüce Allah: ''Biz onu (Kur'an'ı) Kadir gecesinde indirdik. Kadir gecesinin ne olduğunu sen bilir misin? Kadir gecesi, bin aydan hayırlıdır. O gecede, Rablerinin izniyle melekler ve Ruh (Cebrail), her iş için iner dururlar. O gece, esenlik doludur. Ta fecrin doğuşuna kadar''[Kadr 1-5] buyurur.

Halimi der ki: "Kadir gecesinden kasıt, Yüce Allah'ın melekler vasıtasıyla insanların diğer yıl aynı geceye kadar yaşam ve ölümlerine yönelik gerçekleştireceği şeyleri takdir ettiği gece olmasıdır. Buna Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bu geceden diğer yılın Kadir gecesine kadar Kur'an'dan indireceği vahiyler de dahildir.

"Del" harfi sakin olacak şekilde "Leyletu'l-Kadr" olarak isimlendirilmesi bunun kadere yönelik olmayışındandır. Zira kader başından sonuna kadar en baştan takdir edilmiştir. Burada kasıt, kaderce belirlenen şeylerin o yıl

içerisinde meleklerin de ilminin kaldırabileceği şekilde parça parça uygulamaya geçirilmesi ve bilgisinin meleklerde yenilenmesidir.

Yüce Allah bu geceyi vasfederken: "Biz onu (Kur'an'ı) mübarek bir gecede indirdik"[Duhan 3] buyurmuş ve bu gecenin Allah dostları için bereketli bir gece olduğunu belirtmiştir. Onlar da bu geceyi eğlenceden, boş konuşmalardan uzak namaz kılarak, Kur'an okuyarak ve Allah'ı zikrederek ihya ettikleri ve değerini bildikleri sürece onlar için bin geceden daha hayırlı olacaktır.

Sonra: "Katımızdan bir emirle her hikmetli işe o gecede hükmedilir"[Duhan 4] buyurmuştur. Bundan kasıt, istikamet ve hikmete dayalı olan her bir şeyin hükme bağlanmasıdır. "Hakım" ifadesi "Muhkem" anlamındadır. Bundan kastın Kur'an'dan o yıl içerisinde nazil olacak bölümlerinin belirlenmesi, bu belirlemenin de belli bir hikmete bağlı olarak yapılması anlamında olduğunu da söyleyenler vardır. Diğer yılın Kadir gecesine kadar Kur'an'dan nazil olacak bölümlerin takdir edilmesinden dolayı bu geceye Kadir gecesi dendiğini, melekler vasıtasıyla yeryüzüne yönelik gerçekleştirilecek diğer şeylerin ise Şaban ayının ortasındaki gecede belirlendiğini söyleyenler de olmuştur.'' - Halimi, el-Minhac (2/382).

3386- Said b. Cübeyr bildiriyor: İbn Abbas ''Biz o'nu (Kur'anı) Kadir gecesinde indirdik.''[Kadr 1] ayetini açıklarken: ''Yüce Allah, Kur'anı toplu olarak dünya semasına indirdi. Kuran yıldızların yerindeydi. Sonra Allah, onu parça parça bir biri ardından Resul'üne indirmiştir" dedi ve: 'inkar edenler: ''Kur'an ona bir defada topluca indirilmeli değil miydi?'' dediler. Biz onu senin kalbine iyice yerleştirmek için böyle yaptık (parça parça indirdik) ve onu tane tane (ayırarak) okuduk"[Furkan 32] ayetini okudu.

Tahric: Ravileri güvenilirdir. Hakim, Müstedrek (2/222), Beyhaki, Sünen (4/306) ve İbn Cerir, Tefsir (30/2S9).

3387- İbn Ebi Necih bildiriyor: Mücahid: "Biz onu (Kur'an'ı) Kadir gecesinde indirdik"[Kadir 1] ayetini açıklarken: "Biz onu hüküm gecesinde indirdik, anlaınındadır" demiştir.

Tahric: Ravileri güvenilirdir. İbn Ebi Şeybe, Musannef (2/515) ve İbn Cerir, Tefsir (30/259).

3388- Said b. Cübeyr bildiriyor: İbn Abbas: "Birinin çarşıda dolaştığını görürsün, oysa ismi o yıl içinde öleceklerin arasına düşmüştür" dedi ve: "APaçık olan Kitab'a andolsun ki, biz onu mübarek bir gecede indirdik. Doğrusu biz insanları uyarmaktayız. Her hikmetli işe o gecede hükmedilir''[Duhan 1-4] ayetini okudu. Burada bahsedilen gece de Kadir gecesidir. Bu gecede diğer yılın Kadir gecesine kadar gerçekleşecek olan (ölüm, hayat, rızık gibi) bütün dünya işleri belirlenip hükme bağlanır.

Tahric: Ravileri güvenilirdir. Hakim, Müstedrek (2/449) ve İbn Cerir, Tefsir (2S/109).

3389- Seleme b. Kuheyl bildiriyor: Ebu Malik: "Her hikmetli işe o gecede hükmedilir"[Duhan 1-4] buyruğunu açıklarken: "Bu gecede diğer yılın aynı gecesine kadar yapılacak tüm işler belirlenip hükme bağlanır" demiştir.

Tahric: Ravileri güvenilirdir. Muhammed b. Nasr, Kıyamü'l-Leyl (sh. 181) ve İbn Cerir, Tefsir (2S/108).

3390- Sa'd b. Ubeyde bildiriyor: Ebu Abdirrahman: "Her hikmetli işe o gecede hükmedilir"[Duhan 1-4] buyruğunu açıklarken: "Kadir gecesinde diğer yılın aynı gecesine kadar yapılacak tüm işler tayin edilip hükme bağlanır" demiştir.

Tahric: İçinde Ahmed b. Abdilcebbar'ın bulunmasından dolayı isnadı zayıftır. İbn Cerir, Tefsir (2S/108).

3391 - Amr b. Malik bildiriyor: Ebu'l-Cevza: ''Her hikmetli işe o gecede hükmedilir"[Duhan 1-4] buyruğunu açıklarken şöyle demiştir: "Bu geceden kasıt, Kadir gecesidir. Bu gecede insanların amellerine yönelik bir yıllık büyük divan getirilir ve Yüce Allah dilediği kişinin günahlarını bağışlar. ''Rabbinden bir rahmet olarak''[Duhan 6] buyrulduğunu işitmez misin?''

İsnadı güçlü değildir.

3392- Said bildiriyor: Katade: ''Her hikmetli işe o gecede hükmedilir"[Duhan 1-4] buyruğunu açıklarken: "Bu gecede diğer yılın aynı gecesine kadar yapılacak tüm işler belirlenip hükme bağlanır" demiştir.

Tahric: İsnadının bir zararı yoktur. İbn Cerir, Tefsir (25/109).

3393- Ebu Nadra der ki: "Kadir gecesinden diğer yılın aynı gecesine kadar hayır, şer, rızık, ecel, sıkıntı, rahatlık ve geçim ile ilgili hususlar tayin edilip hükme bağlanır."

İsnadının bir zararı yoktur.

3394- Said b. Cübeyr bildiriyor: İbn Abbas: "Allah, dilediğini siler, dilediğini de sabit kılıp bırakır"[Ra'd 39] buyruğunu açıklarken şöyle dedi: "Yüce Allah, her Ramazanda dünya semasına iner ve Kadir gecesi bir yıldan diğer yıla kadar olacak şeyleri meydana getirir. Bedbahtlık, saadet, hayat ve ölüm dışındakilerden dilediğini siler, dilediğini bırakır."

Tahric: İsnadında hakkında söz olan İbn Ebi Leyla bulunmaktadır. İbn Ebi Leyla, Muhammed b. Abdirrahman'ın kendisidir. İbn Cerir, Tefsır (13/66).

3395- Malik'e ulaştığına göre Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kendisinden önceki ümmetlerden olan insanların ömürleri ve bu yönde Yüce Allah'ın dilediği şeyler gösterildi. Diğer ümmetlere nazaran kendi ümmetinin yaş ortalamasını, öncekiler gibi amellere yetişememe açısından kısa buldu. Bunun üzerine Yüce Allah ona bin aydan daha hayırlı olan Kadir gecesini verdi."

Tahric: İsnadı sahihtir. Muhammed b. Nasr, Kıyamu'l-Leyl (sh. 179).

es-Sünenü'l-Kübra da Mücahid kanalıyla şu rivayette bulunduk: "Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem), İsrail oğullarından, Allah yolunda bin ay boyunca cihad eden bir adamdan bahsetti. Müslümanlar bu adamın durumuna hayran kalınca Yüce Allah bu süreyi indirdi. - İbn Cerir, Tefsir (30/359, 360) ve Vahidi, Esbabu'n-NüzuI (sh. 495).

3396- Yüsuf b. Mazin er-Rasibi der ki: Bir adam kalkıp Hasan b. Ali'ye:

"Ey Müslümanların yüzünü kara çıkaran!" deyince, Hasan da şu karşılığı verdi: "Allah merhametini üzerinden eksik etmesin, ama beni bu konuda kınama! Peygamberimize (Sallallahu aleyhi ve Sellem) de Ümeyye oğullarının, minberi üzerine çıktıkları gösterilince bu durum ağırına gitmişti. Bunun üzerine Yüce Allah ona Kevser Süresi'ni indirdi ki Kevser, Cennette bir ırmaktır. Aynı şekilde: "Biz onu Kadir gecesinde indirdik. Kadir gecesinin ne olduğunu sen bilir misin? Kadir gecesi bin aydan daha hayırlıdır"[Kadir 1-3] ayetlerini indirdi ve Kadir gecesinin Ümeyye oğullarının hakim olacağı bin aydan daha hayırlı olduğu kendisine bildirildi.''

Tahric: Ravileri güvenilirdir. Tirmizi, Tefsir 5/444,445 (3350).

Ravi Kasım der ki: "Umeyye oğullarının hükümdarlık suresini saydığımızda ne bir gün fazla, ne de bir gün eksik, tam bin ay çıktığını gördük .

3397- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem):

"iman ederek ve karşılığını Allah'tan bekleyerek Kadir gecesini ibadetle ihya eden kişinin geçmiş günahları bağışlanır" buyurmuştur.

Buhari bunu Müslim b. İbrahim kanalıyla ve Müslim ise bunu başka bir yolla Hişam kanalıyla rivayet etti.

Tahric: İsnadı sahihlir. - Buhari (2/227,228). - Müslim ı/523, 524 (ı 75).

Bir sonraki konu için aşağıdaki link’e tıklayın:

Ramazan Ayı Gecelerinde Kadir Gecesini Aramak