İBNÜ’L-ESİR

5. CİLT HİCRİ 229.YIL ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi

HİCRETİN İKİ YÜZ YİRMİ DOKUZUNCU YILI OLAYLARI (M. 843-844)

Bu yıl içinde Halife el- Vasık katiplerini hapsedip onlara bir sürü zimmet çıkarmıştı. Bu katiplerden Ahmed b. İsmail' den seksen bin dinar aldıktan sonra kırbaçlatmış, ayrıca İtah'ın (İnak) katibi Süleyman b. Vehb'den dört yüz bin dinar, Hasan b. Vehb'den on dört bin dinar, İbrahim b. Reyan ile katiplerinden yüz bin dinar, Ahmed b. Husayb ve katiplerinden bir milyon dinar, Necah'tan altmış bin dinar ve Ebü'l-Vezır'den ise yüz kırk bin dinar almıştır.

el-Vasık'ın bunlara karşı davranmalarının sebebi şöyle anlatılır:

el- Vasık bir gece adamlarıyla sohbet ederken Bermekilerin başına gelen musibetin sebebini sormuş ve orada hazır bulunanlardan Arud b. Abdülazız elEnsari şöyle bir olayanlatmıştı:

Terzi Adül'un bir cariyesini gören Harun er-Reşıd onu satın almak ister ve cariyeyi yüz bin dinara satın alıp Yahya b. Halid el-Bermeki'ye haber gönderip yüz bin dinar vermesini söyler. Yahya bunun üzerine: "Bu kötü bir yolun kapısıdır, eğer bir cariye yüz bin dinara satın alımrsa artık durumu siz düşünün; bundan sonra fiyatlar ona göre istenecektir." der ve arkasından: "Benim bu miktarı vermeye gücüm yoktur." diye haber gönderir, Harun er-Reşıd ise son derece kızarak: "Bu para mutlaka ödenecektir." diye karşılık verir. Bunun üzerine Yahya b. Halid bu yüz bin dinarlık parayı Harun er-Reşıd'in geçeceği yola götürüp bırakmalarını adamlarına emreder. Para götürülüp Ha-run'un geçeceği yola bırakılır, oradan geçmekte olan Harun bu paraların ne olduğunu sorunca da cariyenin bedeli olduğu kendisine söylenir. Paranın bu kadar çok olduğunu gören Harun er-Reşıd cariyeyi satın almaktan vazgeçerek sahibine geri verilmesini emreder ve hizmetçisine şöyle der: "Şu paralar sende dursun ve bana bu paralarla üzerlerine daha da ilavelerde bulunacağım bir fon oluştur." Bunun üzerine hizmetçisi bir fon oluşturarak ona: ''Gelin hazinesi'' adını verdi. Harun er-Reşıd sonra herkesin elinde bulunan malları teftiş etmeğe başlamış ve Bermekilerin elinde bir hayli büyük miktarda mal bulunduğunu görmüştü.

Yine HarUn er-Reşid'in gece sohbetlerinde bulunan ve şair olan Ebü'lUd adında birisi vardı. Harun er-Reşid bir gece bu adama da otuz bin dirhem verilmesini emretmiş, fakat Yahya el-Bermeki bu ödemenin yapılmasını bir hayli geciktirmiş ve adamı oyalamıştı. Ebü'l-Ud da Harun er-Reşid'i Bermekiler aleyhinde kışkırtma yollarını aramıştı. O sıralarda Harun'un gönlü Bermekilere karşı kırgın idi. Bir gece Ebu'l-Ud Harun er-Reşid'in sohbetinde bulunurken sözü getirmiş ve Ömer b. Rabia'nın bir şiirini okumayı fırsat bilmişti:

''Hind bize daha evvel hiç vaat etmediği bir şey vaat etmişti. Ancak tek bir gün bize vaat ettiğini yerine getirseydi. Gerçekten bir sefer bir despotluk göstermişti.

Aciz olan kimse despotluk göstermeyendir.''

Bu söz üzerine Harun er-Reşid de aynen: "Evet, aciz olan kimse despotluk etmez." diye karşılık vermişti.

Yahya el-Bermeki'nin Harun er-Reşid'in hizmetinde bulunan ve meydana gelen olayları ona sürekli olarak nakleden bir adamı vardı. Bu adam durumu Yahya'ya bildirmiş, Yahya da Ebü'l-Ud adındaki adamı çağırarak otuz bin dirhemini vermişti. Ayrıca Yahya kendisi de Ebü'l-Ud'a yirmi bin dirhem daha vermiş, üstelik iki oğlu el-Fazl ve Ca'fer'e haber göndererek Ebu'l-Ud'a yirmişer bin dirhem vermelerini sağlamıştı. İşte, Harun er-Reşid onların hepsini bunun için yakalatıvermişti.

Bunun üzerine el- Vasık: "Evet, vallahi Harun er-Reşid gayet iyi yapmıştır. Gerçekten aciz olan despotluk yapmayan kişidir." demiş, ardından kendisine hıyanet edenleri ve cezayı hak edenleri toplamağa başlamış, aradan bir hafta geçmeden bütün bu adamların hepsini ortadan kaldırıvermişti.

Bu yıl içinde Şirbasban İtah'ı Yemen'e tayin etmiş, yine bu yıl içinde Muhammed b. Salih b. Abbas Medine'de görevlendirilmişti.

Hac Emirliği'ni bu yıl Muhammed b. Davud ifa etmişti.

Yine bu yıl içinde Cemaziyelevvel ayında büyük kurrMan Halef b.

Hişam el-Bezzar vefat etmiştir.

BİR SONRAKİ SAYFA İLE DEVAM ETMEK İÇİN AŞAĞIDAKİ İSME TIKLA

HİCRETİN İKİ YÜZ OTUZUNCU YILI OLAYLARI (M. 844-845)

BOĞA'NIN MEDİNE'DEKİ BEDEVİLER ÜZERİNE YÜRÜMESİ