İBNÜ’L-ESİR

5. CİLT

HİCRİ 183.YIL       ANA SAYFA      Kur’an      Hadis      Sözlük      Biyografi

 

HİCRETİN YÜZ SEKSEN ÜÇÜNCÜ YILI OLAYLARI (M. 799-800)

 

HAZARLILARIN İSLAM MEMLEKETLERİNDE YAPTIKLARI SAVAŞ

 

Hazarlılar, hakanlarının kızının ölümünü bahane ederek başkaldırdılar,

Ba'bul-ebvab'tan hareket eden Hazarlılar Müslümanlar ile zimmi halkın üzerine şiddetli bir saldırıda bulundular ve yüz bini aşkın kimseyi de esir aldılar, Ayrıca bir benzeri yeryüzünde duyulmayan çok büyük kepazelikler çıkardılar. Bunun üzerine Harun, Yezid b. Mezyed'i Azerbaycan'a ilave olarak Armenia'ya vali tayin etti ve Hazarlıların üzerine gönderdi; Huzeyme b. Hazım'ı da Armenia halkını takviye etmek için Nusaybin'e yerleştirdi.

 

Bir rivayete göre Hazarlıların başkaldırmalarının sebebi şu idi:

Said b. Selm Müneccim es-Sülemi'yi öldürmüştü. Bunun üzerine Müneccim'in oğlu Hazarlıların memleketine geldi ve onlardan Said'in üzerine gitmelerini istedi. Hazarlılar memleketlerinden çıktılar ve bir gedikten Armenia'ya girdiler. Said hezimete uğradı ve Hazarlılar orada yetmiş gün kadar kaldılar. Bu defa Harun er-Reşid, Huzeyme b. Hazım ile Yezid b. Mezyed'i Armenia'ya gönderdi. Onlar Said'in bozduğu şeyleri düzelttiler, Hazarlıları oradan sürdüler ve onların girdikleri gediği de kapattılar.

 

 

 

ÇEŞİTLİ OLAYLAR

 

Bu sene Harun er-Reşid, Horasan Valisi olan Ali b. İsa'yı yanına çağırdı, sonra oğlu Me'mun adına tekrar O'nu Horasan Valiliği'ne gönderdi ve Ebu'l-Hasib ile savaşmasını emretti.

 

Bu yıl Horasan'dan Nesa'ya giden Ebu'l-Hasib Vüheyb b. Abdullah en-Nesai orada başkaldırdı. Yine bu yıl Abbas b. el-Hadi, halk ile hac farizasını ifa etti ve hac işlerini idare etti.

 

Musa b. Ca'fer b. Muhammed b. Ali b. Hüseyn b. Ali b. Ebi Talib, bu yıl Bağdat'ta Harun er-Reşid'in hapishanesinde öldü.

 

Harun'un Musa b. Ca'fer'i hapsetmesi şöyle olmuştu:

Harun er-Reşid, Ramazan 179 (Kasım 795)'da umre haccı yapıyordu.

Medine'ye döndüğünde çevresinde bulunan bir grup insanla birlikte Resulullah (-sav-)'ın kabrini ziyarete geldi. Resulullah (-sav-)'ın huzuruna gelince durdu ve: "Ey Allah'ın Resulü! Selam sana olsun ey amcamın oğlu!" dedi. Bu sözü Harun çevresindekilere karşı öğünmek için söylemişti. Bunun üzerine Musa b. Ca'fer, Resulullah (-sav-)'ın huzuruna geldi ve: "Ey Baba! Selam sana olsun" dedi. Bunu duyan Harun'un yüz hatları değişti ve Musa b. Ca'fer'e: "Ey Ebu'I-Hasen! Asıl öğünmek budur." dedi, sonra O'nu beraberinde Irak'a getirdi ve es-Sindi b. Şahek'in yanında kalmak üzere hapsetti. Fakat O'na hapiste bakma işini es-Sindi b. Şahek'in kız kardeşi üstlendi. Bu yüzden es-Sindi'nin kız kardeşi borçlanmak mecburiyetinde kaldı. Bu kadın Musa b. Ca'fer'i şu şekilde anlatır:

 

"Musa b. Ca'fer yatsı namazım kıldıktan sonra Allah'a hamd eder ve gecenin çoğunu dua ederek geçirirdi. Sonra gece yarısı kalkar, şafak vaktine kadar namaz kılardı. Sabah namazım kıldıktan sonra güneş doğuncaya kadar Allah'ı zikrederdi. Güneş doğduktan sonra kuşluk vaktine kadar oturur, kuşluk namazım kıldıktan sonra biraz uyur, zeval vaktinden önce uyanarak öğle namazı için abdest alır ve öğle namazım kılardı. Sonra ikindi vaktine kadar namaz kılmağa devam ederdi. İkindi namazım kıldıktan sonra akşam vaktine kadar Allah'ı zikreder, akşam namazından sonra yatsı ile akşam arasındaki evvabin namazım kılardı. İşte Musa b. Ca'fer ölünceye kadar böyle devam etti. "

Hatta es-Sindi'nin kız kardeşi Musa b. Ca'fer'i gördükçe şöyle derdi:

 

"Böyle salih bir kişiye bu hareketleri reva gören bir kavm asla fe lah bulmaz.''

Musa b. Ca'fer, kendisine kötülük eden herkese iyilik ettiğinden ''Kazım'' lakabım almıştı ve kendine kötülük yapanlara iyilik etmeyi bir adet haline getirmişti.

 

Musa b. Ca'fer tutuklu bulunduğu bir sırada Harun'a bir mektup gönderdi ve şöyle dedi: "Benim geçirmiş olduğum her sıkıntılı güne karşılık sen ferah bir gün geçiriyorsun. Hatta bu günler, batıla sapanların ziyana uğrayacağı ve bitişi olmayan bir güne (kıyamete) kadar böyle devam edecektir."

 

Bu yıl Endülüs'te, büyük kumandan Ebu İmran ile Endülüs'ün ileri gelenlerinden Behllil b. Merzlik arasında bir savaş oldu. Abdullah el-Belensi, Ebu İmran tarafım tuttuğundan Behllil'un askerleri hezimete uğradı ve pek çokları da öldürüldü.

 

Ebu Amr b. Ala'dan ve benzeri diğer alimlerden ilim öğrenen, yüz seneden fazla yaşayan meşhur nahiv alimi Yunus b. Habib bu yıl vefat etti.

 

Musa b. İsa b. Musa b. Muhammed b. Ali b. Abdullah b. Abbas, ''İbn es-Semmak'' adıyla bilinen Muhammed b. Sabih Ebu'l-Abbas bu sene vefat ettiler. Güvenilir (sika) bir kimse olan, fakat ''tashif'' yapan Hüşeym b. Beşir el-Vasıti Şaban 183 (Eylül 799)'de vefat etti. Yusuf b. Ya'kub b. Abdullah b. Ebi Seleme el-Macişun, altmış üç yıl yaşayan, ayın zamanda Medain kadısı olan Yahya b. Zekeriyya b. Ebi Zaide bu yıl öldüler.

 

BİR SONRAKİ SAYFA İLE DEVAM ETMEK İÇİN AŞAĞIDAKİ İSME TIKLA

 

HİCRETİN YÜZ SEKSEN DÖRDÜNCÜ YILI OLAYLARI (M. 800)