|
İBNÜ’L-ESİR |
4. CİLT |
KUTEYBE'NİN
HORASAN VALİLİĞİİ VE BU YIL İÇERİSİNDE YAPTIKLARI
Bu
yıl içerisinde Kuteybe Haccac tarafından tayin edilmiş birisi sıfatıyla Horasan
Emiri olarak Horasan'a geldi. Kendisi Horasan'a vardığında Mufaddalorduyu
gazaya göndermek üzere hazırlamış bulunuyordu. Kuteybe askerlere bir konuşuma
yapıp onları cihada teşvik etti. Daha sonra onları teftiş edi yoluna devam
etti. Merv'in ordu komutanlığına İyas bin Abdullah bin Amr'ı. haraç işlerinin
sorumluluğuna da Osman es-Saidi'yi tayin etti.
Kuteybe
Talekan'a vardığında Belli dihkanları yanına gelip O'nunla birlikte yola
koyuldular. Kuteybe nehri aştıktan sonra Sağanlılar hükümdarı çeşi ., hediyelerle
ve altın anahtarlarla O'nu karşılayarak ülkesine davet etti. Kuteybe de O'nunla
birlikte gitti. Hükümdar ülkesini teslim etti, çünkü Merun ve Şuman hükümdarı
ona kötülük ediyordu.
Daha
sonra Kuteybe Sağan'dan Aherun ve Şuman üzerine yürüdü. Aherun ve Şuman
Taharistan'dan sayılırlar. Taharistan hükümdarı belirli bir fidye ödemek üzere
Kuteybe ile anlaştı. Kuteybe de bu fidyeyi kabul ederek Merv'e geri döndü.
Kuteybe kendisinin yerine askerlerin başına kardeşi Salih bin Müslim'i tayin
etti. Salih ise Kuteybe'nin geri dönüşünden sonra Kaşan'ı ve Orşit'i fethetti.
Orşit Fergana'ya bağlıdır. Salih ayrıca ‘‘Eski Fergana’‘ diye bilinen
Alışiket'i fethetti. Salih ile birlikte Nasr bin Seyyar da vardı. Nasr bu
çarpışmalarda üstün başarılar gösterdi.
Denildiğine
göre, Kuteybe 85 yılında Horasan'a gelince orduyu teftiş ederek Merun ve
Şuman'a gaza yaptıktan sonra Merv'e geri dönmüştür.
Yine
denildiğine göre, Kuteybe yıl boyunca yerinde kalmış, Belh dolayısıyla nehri aşıp
geçmemiştir, çünkü Belh'in bazı kesinıleri O'na karşı geldiğinden onlarla
savaşıyordu.
Kuteybe'nin
bu savaşta esir aldığı kimseler arasında Bermek Ebu Halid bin Bermek'in hanımı
da vardı. Bermek ise Nevbahar hükümdarı idi. Daha sonra bu kadın Kuteybe'nin
kardeşi Abdullah bin Müslim'in payına düşmüş, O da O'nunla münasebet kurmuştu.
Bilahare Belli halkı barış yapınca Kuteybe de esirlerin iade edilmesini
emretti. Bermek'in hanımı Abdullah'a: "Ben senden hamile kalmış
bulunuyorum." dedi. Abdullah bin Müslim ölümü yaklaşınca Bermek'in
hanımının karmnda bulunan çocuğun nesebine ilhak edilmesini vasiyet etti. Daha
sonra da kadın Bermek'e iade edildi.
Denildiğine
göre, Mehdi'nin Rey'e geldiği sırada Abdullah bin Müslim'in çocuklarının
Halid'in yanına gidip kardeşleri olduğunu ileri sürmeleri üzerine Müslim bin
Kuteybe onlara şöyle demişti: "Sizler onu babanızın nesebine ilhak edecek
olursanız, o da bunu kabul edecek olursa onu evlendirIDeniz gerekecektir."
Bunun üzerine onu bıraktılar.
Bermek
tab ip idi.
ÇEŞİTLİ
OLAYLAR
Bu
yıl içerisinde Mesleme bin Abdülmelik Arzu'r-Rum'a bir gaza yaptı. Yine bu yıl
içerisinde Haccac Yezid bin Mühelleb'i hapsetmiş, Habib bin Mühelleb'i
Kerman'dan ve Abdülmelik'i de güvenlik kuvvetlerinin başından azletmiştir.
Bu
yıl hac emirliğini Mahzumlu Hişam bin İsmail yapmıştır. Irak ve
bütün
Doğu bölgesinin Valisi Haccac bin Yusuf idi.
Ensar'dan
Useyd bin Zuhayr Abdülmelik hayattayken öldü.
Ümmü
Selime'nin oğlu olan Ömer bin Ebi Selime bu yıl vefat etmiştir. Sahabiliği de olan
Leysli Alkame bin Vakkas da Abdülmelik hayattayken vefat etmiştir.
Huza'alı
Kabisa bin Züeyb bu yıl vefat etmiştir. Kabisa Hicret'in birinci yılı dünyaya
gelmiş ve Peygamber (S.A.V.) O'nun çenesini okşayarak sevmişti. Kabisa
Abdülmelik bin Mervan'ın mühürdan idi. Fakih bir kişi idi.
Yine
Abdülmelik hayatta iken bu yıl ölenler arasında Ensar'dan Sa’ad bin
Zeyd
de vardı. Sa’ad Peygamber (S.A.V.) hayatta iken dünyaya gelmişti.
AbdÜımelik'in
vefatından önce vefat edenlerden birisi de Peygamber S.A.V.)'in hanımı olan
Ümmü Selime'nin çocuğu Selime'dir.
Eslemli
Abdullah bin Ebi Evfa da bu yıl vefat etmiştir. O'nun 87 yılında 'efat ettiği
de söylemniştir. Abdullah bin Ebi Evfa Hudeybiye ve Hayber'de bulunmuştur.
AbdÜımelik'in
son günlerinde Ensar'dan Ubade bin Samİt'in oğlu Velid 'efat etmiştir. Bu Velid
Peygamber (S.A.V.)'in hayatının son dönemlerinde Ünyaya gelmiştir.
Seduslu
Lahik bin Humeyd Ebu Miclez de bu yıl vefat etmiştir.
BİR SONRAKİ
SAYFA İLE DEVAM ETMEK İÇİN AŞAĞIDAKİ İSME TIKLA
HİCRETİN SEKSEN
YEDİNCİ YILI OLAYLARI (M. 706)
ÖMER BİN ABDÜLAZİZ'İN MEDİNE EMİRLİĞİ