İBNÜ’L-ESİR

4. CİLT HİCRİ 81. YIL ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi

BAHİR BİN VERKA'NIN ÖLDÜRÜLMESİ

Bu yıl içerisinde Suraymlı Bahir bin Verka öldürülmüştür.

Bahir'in öldürülmesinin sebebine gelince: Bukeyr bin Vessac Ümeyye bin Abdullah bin Halid'in emri üzerine daha önceden söz ettiğimiz şekilde Bahir tarafından öldürülmüştü. Bunların her ikisi de Temimli idi. Bukeyr'in öldürülmesi ile ilgili olarak Ebna'dan olan Avf bin Sa'adoğulları'na mensup bir kişi olarak bilinen Osman bin Reca bin Cabir, yine Ebna'dan olan Bukeyr'in ailesini intikam almağa teşvik etmek üzere bir şiir söyler. Ebna, bu isimlerle anılan Temimliler'den çeşitli kolların adıdır.

Osman bin Reca'nın bu olayla ilgili olarak söylediği beyitler şöyledir:

‘‘Yemin ederim, göze giren çöpü görmezlikten gelerek Saf bir şaraptan tıka basa içip durdun,

Uzun süre intikam almayıp uyumayı seçtin. Zaten şarabı tek tek içen geride bırakılır. Avf bin Sa'ad'ın soylu bir kişisi olsaydın sen, Bahir'i al kanlar içinde bırakırdın. Artık Bahir'e: "Uyu, intikamdan korkma" de, Çünkü Avflıların güzel koyun sürüleri vardır. Bir gün olsun bırakın bunları, sizi kendi yayınızia mağlup ettiler. Doğudan batıya herkes sizden söz ediyor. Düşünün, Bukeyr eski halinde kalsaydı, Onlara bölüklerle baskın yapardı.’‘

Yine aynı şair şöyle der:

‘‘Şayet Bukeyr silahlı olsaydı. Yemin ederim, Bahir gidemezdi üzerine. Zamanla kalıp yaşayacak olursam, Allah için bunun peşini bırakmamak ne güzel olur!’‘

Ebna'dan Bukeyr'in kabilesine mensup olan kimselerin kendisini tehdit edip durduklarını işiten Bahir de şunları söyledi:

‘‘Ebna bilgisizce tehdit ediyor beni. Benim ölümüm Ka'aboğulları'nı kurutur sanarak. Keskin kılıcımla kaldırdım O 'na elimi, Parıl parıl ve kar gibi revnaklı kılıcımla.’‘

Bunun üzerine Avfoğulları'ndan on yedi kişi Bukeyr'in intikamını almak üzere birbirleriyle sözleşti. Çölde yaşayan ve adı ‘‘Şemerdel’‘ olan genç bir kişi aralarından ayrılıp Horasan'a geldi. Bahir'i ayakta dikilir vaziyette görünce üzerine hamle yapıp hançerini sapladı. Bahir yere düştü, Şemerdel de öldürdüğünü zannetti. Herkes: "Bu bir Haricidir." derken O da aralarından koşup gitti. Atı tökezleyip yere düşünce yakalanıp öldürüldü.

Yine çölde yaşayan Avflı Sa'sa'a bin Harb kendisine ait bir kaç koyunu satarak Sicistan'a gitti. Bahir'in yakın akrabalarına bir süre komşuluk etti ve kendisinin Yemameli ve Hanifeoğulları'na mensup olduğunu ileri sürdü. Aralarında dostluk peyda oluncaya kadar onlarla birlikte uzun süre oturup kalktı. Daha sonra Bamr'in bu yakınlarına şöyle dedi: "Benim Horasan'da almam gereken bir mirasım var. Bahir'e hakkımı alabilmeme yardımcı olması için bir mektup yazınız." Onlar da istediği mektubu yazdılar. Sa'sa'a kalkıp Bamr'in yanına gitti. O sırada Bamr Mühelleb ile birlikte gazada bulunuyordu. Avfoğulları'ndan bazı kimselerle karşılaştı ve onlara durumunu anlattı. Daha sonra Bahir ile de karşılaşarak kendisinin Hanifeoğulları'ndan Ebü Bekre'nin oğlunun arkadaşlarından olduğunu, Sicistan'da bir miktar malımn, Merv'de de mirasının olduğunu, bu malı satarak Yemame'ye geri döneceğini söyledi. Bamr O'nu misafir etti, harçlık verilmesini emrederek yardımcı olacağına dair söz verdi. Bu sefer Sa' sa'a: "Herkes geri dönünceye kadar senin yanında kalayım." dedi ve bir ay kadar Bamr'in yanında kaldı, O'nunla birlikte Mühelleb'in yanına gidip geldi. Bahir önceleri çekinmiş ve bunun için tedbirlerini almıştı, ancak Sa'sa'a Bahir'e kendi arkadaşlarından mektup getirip Hanifeoğulları'ndan olduğunu söyleyince ona karşı güven duymağa başlamıştı.

Sa'sa'a bir gün Bahir'in Mühelleb'in yanında bulundugu ve üzerinde sadece elbise ile üstlüğünün olduğu bir sırada yanına gelip arkasına oturdu.

Konuşacakmış gibi yaparak Bahir'e yaklaştı ve yanındaki hançeri çıkartıp böğrüne sapladı. Hançeri tümüyle vücuduna soktuktan sonra: "Işte Bukeyr'in intikamı böyle alınır!" diye bağırdı. Daha sonra yakalanıp Mühelleb'in yanına götürülünce Mühelleb O'na şöyle dedi: "Yazıklar olsun sana! Sen intikamını alamadığın gibi kendini de ölüme sürükledin. Bahir'in korkulacak bir durumu yoktur." Sa'sa'a şöyle karşılık verdi: "O'na öyle bir darbe indirdim ki, eğer bu darbe bütün insanlar arasında paylaştırılacak olursa hepsi ölürler. Üstelik karnının içindeki şeylerin kokusunu elimde buldum. "

Mühelleb Sa'sa'a'yı hapsetti. Ebna'ya mensup bir grup kişi Sa'sa'a'nın yanına gelip başından öptüler. Bahir de ertesi günü öldü. Bahir ölünce Sa'sa'a şöyle dedi: "Şimdi istediğinizi yapınız. Nasılolsa Avfoğulları'nın Ebna'sının adakları yerine geldi ve ben de intikamımı aldım. Allah'a yemin ederim, O'nunla birçok defa baş başa olduk ve öldürmek imkanını buldum, ancak gizlice öldürmek hoşuma gitmedi. "

Mühelleb O'nun hakkında şöyle dedi: "Ben kendisini bundan daha rahat bir şekilde ölüme gönderen bir kişi görmedim." Daha sonra öldürülmesini emretti ve öldürüldü.

Denildiğine göre Mühelleb henüz Bahir ölmeden Sa'sa'a'yı yanına göndermiş, Bahir de O'nu öldürdükten sonra ölmüştü.

Sa'sa'a'nın ölümü olayı gittikçe Mühelleb'in aleyhine büyümeğe başladı.

Avflılar ve Ebna'ya mensup olanlar gazaba gelerek: "Bizim adamımız ne diye öldürüldü ki? O intikamını almaktan başka bir şey yapmamıştı." dediler. Temimlilerin çeşitli kolları bu konuda onlarla çekişme içine düştüler. Herkes işin büyümesinden korkuyordu. Bu bakımdan aklı başında, görüşüne uyulur kimseler bu konuda onlara şöyle dediler: "Sa'sa'a'nın kanının bedelini talep ediniz ve Bahir'in kamyla Bukeyr'in kanını birbirinin karşılığı olarak dökülmüş kanlar şeklinde değerlendiriniz." Bunun üzerine Sa'sa'a'nın diyeti ödendi.

Ebna'ya mensup bir kişi Sa'sa'a'yı överek şöyle der:

‘‘Gayretiyle Irak'ı, birçok yolu ve denizleri Aşan yiğidin mükafatznı Allah versin. Kendisi de, bineği de yorulup durdu, Bahir'i ele geçirip öldürene kadar.’‘

BİR SONRAKİ SAYFA İLE DEVAM ETMEK İÇİN AŞAĞIDAKİ İSME TIKLA

DEYLEMLİLERİN KAZVİN'E GİRMESİ VE YAPTIKLARI İŞLER