|
İBNÜ’L-ESİR |
4. CİLT |
VELİD'İN
NESEBİ VE BAZI HUSUSİYETLERİ
Velid'in
nesebi şöyledir: Velid bin Yezid bin Abdülmelik bin Mervan bin
Hakem
bin Ebi'l-As bin Abdi Şems bin Abdi Menaf el-Emevi'dir. Künyesi ise, Ebu'I-Abbas'dır.
Annesi Ümmü'l-Haccac binti Muhammed bin Yusuf es-Sekafi'dir. Bu, Haccac bin
Yusuf'un yeğenidir. Babasının annesi Atike binti Yezid bin Muaviye bin Ebi
Süfyan'dır. O'nun annesi ise Ümmü Külsum binti Abdullah bin Amir bin
Küreyz'dir. Amir bin Küreyz'in annesi ile Hakim el-Beyda'nın anneleri
Abdülmuttalib'in kızıdır. Bu yüzden Velid:
"Hz.
Peygamber benim dayımdır; kimin dayısı ResUlullah olursa O'nunla övünen kişiye
bununla galip gelinir." demiştir.
Velid
Beni Ümeyye'nin zarif, cesur, cömert ve kuvvetli bir genci idi. Oyuna, içkiye
ve şarkı dinlemeğe düşkündü. Velid'in böyle olduğu hilafeti döneminde ortaya
çıktı, bu yüzden de öldürüldü. En güzel şiirlerinden birisini Hişam'ın
kendisini uzaklaştırmak istediği haberini duyunca söyledi. Bu şiir şöyledir:
‘‘Sen kendine ihsanda bulunanlara nankörlük etme; eğer sen şükretseydin fazilet
ve iyilik sahibi Allah seni mükafatlandırırdı.’‘
Bu
şiirin dört beyti yukarıda geçti. Velid'in şiirleri kadın, başkalarını kınama,
içki v. bin konulardadır. Bazı şairler Velid' in şarabın tavsifi konusundaki
şiirlerinin bir kısmının anlamlarını çalarak kendilerine mal etmişlerdir.
Bunların başında Ebü Nüvas gelir. O, çoğu şiirini Velid'den almıştır.
Velid:
"Müzik sevgisi şehveti artırır, bencilliği yıkar, şarabın yerine geçer.
Şarkı sarhoşluk yapan şeyler gibi tesir eder. Şayet musiki ile meşgul olmak
zorunda kalırsanız, kadınları ondan uzak tutunuz, çünkü musiki zinanın
sihridir. Ben bunları kendi aleyhime olduğu halde söylüyorum. Şarkı, benim için
her türlü lezzet veren şeyden daha sevimlidir. Benim susuzluğumu gidererek
iştahımı açıyor. Fakat Hak uyulmaya en çok layık olanıdır." demiştir. Bir
rivayete göre, Sakif'in azatlısı Yezid bin Münebbih, Velid'i Övdü ve halife
olmasını tebrik etti. Velid, Yezid bin Münebbih'in kendi hakkında övmek gayesi
ile söylediği beyitlerin sayılmasını ve her bir beyit için bin dirhem
verilmesini emretti. Bu beyitlerin elli kadar olduğu tespit edildi ve Yezid bin
Münebbih'e elli bin dirhem verildi. Velid, şiir beyitlerini sayarak şaire her
beyit için bin dirhem veren ilk halifedir.
Velid
bir defasında Kur'an-ı Kerim'i açıp: ‘‘Peygamberler yardım istediler ve her
inatçı, zorba hüsrana uğradı.’‘ (İbrahim, 15) ayetini çıkardı ve bu ayeti okla
atarak:
‘‘Sen
beni zorba ve zalim diye tehdit ediyorsun; işte ben o zorba ve zalimim.
Sen
kıyamet günü Rabb'ine geldiğinde: "Ey Rabbim! Beni Velid parçaladı. "
diye söyle.’‘
dedi.
Bundan sonra fazla geçmeden öldürüldü.
Mesleme
bin Abdülmelik öldüğünde Velid güzel sözlerinden birisini söylemişti. Hişam
taziye için bir yere oturmuştu. Velid çakırkeyif bir vaziyette elbisesini
sürüyerek geldi ve Hişam'ın huzurunda durarak:
"Ey
Müminlerin emiri! Geride kalanlar öncekilere iltihak edeceklerdir.
Mesleme'den
sonra atıcılar için av işi artık ıssızlaştı, sınırlar bozuldu. Sonra gelenler
öncekilerin izini takip bderler." dedi. Arkasından da: ‘‘Kendinize azık
edinin. Şüphesiz azığın en İyisi Allah korkusudur.’‘ (Bakara, 197) mealindeki ayeti
okudu. Hişam, Velid'in bu sözlerine cevap vermedi. Orada bulunanlar da sükılt
edip hiç bir şey demediler.
Bazıları
Velid'i hakkında söylenenlerden tenzih ettiler ve söylenilen her türlü kötü
şeyi reddettiler. "Ona isnat edilen her şey doğru değildir." dediler.
O'nun
hakkında Medaini şöyle der: Velid'in kardeşi Gamr bin Yezid'in oğlu Reşid'in
huzuruna girdi. Reşid: "Sen kimlerdensin?" diye sordu. O:
"Kureyş'tenim." diye cevap verdi. Reşid:
"Kureyş'in
hangi kolundansın?" deyince bir şey söylemedi. Bunun üzerine Reşid:
"Sen Mervan dahi ol san eman içindesin, istediğini söyle." deyince:
"Ben Gamr bin Yezid'in oğluyum." dedi. Bunu duyan Reşid: "Allah
amcan Velid'e rahmet etsin, Yezid'e de lanet etsin!" dedi. "Çünkü O
herkesin kendisine bey'at ettiği halifeyi öldürdü." dedi. Daha sonra:
"İhtiyaçlarını söyle." dedi. Gamr bin Yezid' in oğlu da isteklerini
bildirdi. Reşid isteklerini yerine getirdi.
Şebib
bin Şeybe de Velid hakkında şunları söylemiştir: Mehdi'nin yanında oturuyorduk.
Velid'den bahsettiler. Mehdi, Velid'in zındık olduğunu söyledi. Orada bulunan
Fakih Ebu Ulase ayağa kalkarak: "Ey Müminlerin emiri! Allah hilafet
makamını ve ümmetin işlerini zındıklardan uzak tutmuştur. O'nun içki içtiğine
ve oyun oynadığına şahit olan birisi, daha sonra temizlenip namaz kıldığını
söylemiştir. Velid namaz vakti geldiğinde kokulu ve boyalı elbisesini çıkarıp
sonra güzelce abdest alır, temiz ve beyaz elbisesini getirterek giyer ve
böylece namaz kılardı. Namazı bitirdikten sonra da bu elbisesini çıkarıp diğer
elbisesini giyer, içki ve eğlencesine devam ederdi." dedi. Ebu Ulase bunu
anlattıktan sonra Mehdi'ye: "Allah'a imanı olmayan birisi hiç böyle yapar
mı?" diye sorduğunda Mehdi: "Ey Ebu Ulase! Allah O'nu sana mübarek
kılsın." diye cevap verdi.
BİR SONRAKİ
SAYFA İLE DEVAM ETMEK İÇİN AŞAĞIDAKİ İSME TIKLA
YEZİD BİN VELİD
EN-NAKİS'E BEY'AT