|
İBNÜ’L-ESİR |
1. CİLT |
İBRAHİM’E
OĞLUNU KURBAN ETMEKLE
EMREDİLMESİNİN
SEBEBİ VE KURBAN EDİŞ ŞEKLİ
Rivayet
edildiğine göre, Allah Hz. İbrahim'e oğlunu kurban etmesini emretti. Anlatıldığına
göre, bunun sebebi şu idi: Hz. İbrahim kendisine Allah'tan erkek ve salih bir
evlat bağışlamasını istedi ve: ''Ey Rabb'İm! Bana salihlerden olacak bir evlat
ver.'' (sattat suresi, ayet 100) diye duada bulundu. Bunun üzerine melekler
kendisine halim tabiatlı bir oğlan çocuğunun verildiğini müjdelediklerinde O:
"O halde bu çocuk Allah rızası için kurban olsun" dedi. Nihayet çocuk
büyüyüp babası İbrahim (A.S.) ile koşup gezecek hale gelince ona: "Vaat
edip adamış olduğun adağını (kurbanını) yerine getir." diye vahyedildi.
İşte
buraya kadar anlatılanlar, kurban edilecek kişinin Hz. İshak olduğunu ileri
sürenlerin görüşüne dayanmaktadır. Bu görüşü kabul edenlere göre bu hadise,
İlya'ya iki mil uzaklıkta olan Şam topraklarında meydana gelmiştir. Kurban
edilecek olan kişinin Hz. İsmail olduğunu iddia edenlere göre ise bu hadise
Mekke'de vuku bulmuştur.
Muhammed
bin İshak anlatıyor: "Hz. İbrahim oğlunu kurban etmekle emrolunduğu zaman
oğluna: ''Ey oğulcağızım! Yanına büyük bıçakla ipi al, ailemiz için odun
toplamak üzere şu dağdaki vadiye gidelim.'' dedi. Hz. İbrahim ile oğlu dağa
gitmek üzere yola çıktıklarında İblis Hz. İbrahim'i geri çevirmek için onun
yolunu kesti. Bunun üzerine Hz. İbrahim ona: ''Ey Allah'ın düşmanı! Benden uzak
dur; Allah'a yemin ederim ki, mutlaka O'nun emrini yerine getireceğim.'' dedi.
Bu defa İblis Hz. İsmail'in yolunu keserek ona, babasının kendisini keseceğini
söyledi. Bunun üzerine Hz. İsmail: ''Ben Rabb'imin emrini dinler, O'na itaat
ederim.'' dedi. Hz. İsmail'den de ümidini kesen İblis son olarak Hacer'e gidip
durumu O'na bildirdi. Hacer: ''Eğer İbrahim'in Rabb'i O'na oğlunu kurban
etmesini emretmiş ise, Allah'ın emrine teslim olmak gerekir.'' karşılığını
verdi. Bunun üzerine İblis oradan ötkeli bir vaziyette ayrıldı ve onları hiç
bir şekilde saptıramadı."
"Hz.
İbrahim oğlu İsmail ile birlikte Sebir vadisinde tek başlarına kaldıkları bir
sırada Hz. İbrahim oğluna: ''Yavrucuğum! Rüyamda seni boğazladığımı görüyorum;
bir düşün; ne dersin? dedi. O da: Babacığım! Emrolunduğun şeyi yap. İnşaallah
beni sabredenlerden bulursun, dedi.'' (Saffat suresi, ayet 102).
Sonra
o, babası İbrahim'e: ''Ey babacığım! Eğer beni boğazlayıp kurban edecek isen,
el ve ayaklarımı sıkıca bağla ki, kanımdan sana bir şey sıçramasın; aksi
takdirde sevabım eksilir; çünkü ölüm tahammülü ağır ve şiddetli bir hadisedir.
Aynı zamanda bıçağını iyice bile ki, keserken beni rahat ettiresin. Yine beni
boğazlamak için yatırdığında yüzükoyun yatır; zira ben, senin yüzüme bakıp da
merhamete kapılarak Rabb'inin emrini yerine getirmemenden korkar ve endişe
duyarım. Eğer gömleğimi annem Hacer'e götürmeyi münasip görürsen, bunu yap.
Zira bu, annem için daha teselli edici olabilir.'' dedi. Bunun üzerine Hz.
İbrahim: ''Ey oğulcağızım! Allah'ın emrini yerine getirmem hususunda sen ne
güzel yardımcısın'' dedi."
"Nihayet
Hz. İbrahim oğlunun isteğine uyarak onun ellerini ve ayaklarını sıkıca
bağladıktan sonra bıçağını biledi ve: ''Onu alnı üzerine yatırdı.'' (Saffat
suresi, ayet 103). Bundan sonra bıçağı eline alıp oğlunun boğazına bastırdı;
fakat Allah (C.C.) bıçağın ağzını tersine çevirdi. Hz. İbrahim boğazlama işini
bitirmek için tekrar bıçağı oğlunun boğazına bastırdı. Bu esnada kendisine:
''Ey İbrahim! Rüyayı doğruladın.'' (Saffat suresi, ayet 104, 105) buyuruldu ve:
''İşte şu, oğlunun yerine gönderilen kurbanlıktır; onu boğazla.'' denildi.
"
Rivayet
edildiğine göre, Allah (C.C.) boğazlanma esnasında Hz. İsmail'in boğazına bir
bakır levha yerleştirmişti.
İbn
Abbas, Hz. İbrahim'e gönderilen koçun kırk güz (yıl) cennette otladığını
söylüyor.
Bir
rivayette ise, Hz. İbrahim'e gönderilen kurbanlık koçun daha önce Habil
tarafından kurban edilen koç olduğu ifade ediliyor.
Hz.
Ali (r.a.) de bu koçun boynuzlu, iri gözlü ve beyaz tüylü olduğunu söylüyor.
el-Hasen
ise: "Hz. İsmail'in yerine bedelolarak gönderilen kurban Erva'dan
getirilmiş bir teke olup Hz. İbrahim'e Sebir'den indirilmiştir. Hz. İbrahim
bunu, bir rivayette ''Makam'' denilen yerde, diğer bir rivayette ise Mina'da
kurban kesilen yerde boğazlamıştır." diyor.
BİR SONRAKİ
SAYFA İLE DEVAM ETMEK İÇİN AŞAĞIDAKİ İSME TIKLA
ALLAH (C.C.)
TARAFINDAN Hz. İBRAHİM'İN İMTİHAN EDİLMESİ