DEVAM:
46. Alış Veriş Hakkındaki Dıger Hadisler
وَحَدَّثَنِي
مَالِكٌ،
عَنْ يَحْيَى
بْنِ سَعِيدٍ،
أَنَّهُ
سَمِعَ
مُحَمَّدَ
بْنَ الْمُنْكَدِرِ
يَقُولُ :
أَحَبَّ
اللَّهُ
عَبْداً، سَمْحاً
إِنْ بَاعَ،
سَمْحاً إِنِ
ابْتَاعَ، سَمْحاً
إِنْ قَضَى،
سَمْحاً إِنِ
اقْتَضَى(
Muhammed b.
Münkedir der ki: «Allah, satarken az bir kar'a razı olan, alırken parayı gönül hoşnutluğuyla
veren, borcunu çabuk ödeyen ve borçlusunu sıkıştırmayan insanları sever.»
قَالَ
مَالِكٌ فِي
الرَّجُلِ
يَشْتَرِي الإِبِلَ
أَوِ
الْغَنَمَ
أَوِ
الْبَزَّ
أَوِ الرَّقِيقَ
أَوْ شَيْئاً
مِنَ
الْعُرُوضِ
جِزَافاً :
إِنَّهُ لاَ
يَكُونُ
الْجِزَافُ
فِي شَيْءٍ
مِمَّا
يُعَدُّ
عَدًّا.
İmam Malik der
ki: Bir kimse deve, koyun, kumaş, köle veya sayı ile alınıp satılan başka bir
malı götürü usulü ile satın alamaz.
قَالَ
مَالِكٌ فِي
الرَّجُلِ
يُعْطِي الرَّجُلَ
السِّلْعَةَ
يَبِيعُهَا
لَهُ، وَقَدْ
قَوَّمَهَا
صَاحِبُهَا
قِيمَةً
فَقَالَ :
إِنْ
بِعْتَهَا
بِهَذَا
الثَّمَنِ
الَّذِي
أَمَرْتُكَ
بِهِ فَلَكَ
دِينَارٌ،
أَوْ شَيْءٌ
يُسَمِّيهِ
لَهُ
يَتَرَاضَيَانِ
عَلَيْهِ، وَإِنْ
لَمْ
تَبِعْهَا
فَلَيْسَ
لَكَ شَيْءٌ،
إِنَّهُ لاَ
بَأْسَ
بِذَلِكَ
إِذَا سَمَّى
ثَمَناً
يَبِيعُهَا
بِهِ،
وَسَمَّى أَجْراً
مَعْلُوماً
إِذَا بَاعَ
أَخَذَهُ، وَإِنْ
لَمْ يَبِعْ
فَلاَ شَيْءَ
لَهُ.
İmam Malik der
ki: Bir kimse, başka birisine fiyatını tayin edip, kendisi adına satması için
bir mal vererek: «Eğer bunu söylediğim fiyattan satarsan, sana bir dinar —veya
aramızda kararlaştırılacak başka bir şey— vereceğim. O fiyata satamazsan hiç
bir şey vermem» dese bunda bir mahzur yoktur. Satacağı fiyatı ve bu satış için
vereceği ücreti belirlemiş ise, diğeri de aynı fiyattan satınca o ücreti alır.
Satamazsa bir şey alamaz.
قَالَ
مَالِكٌ :
وَمِثْلُ
ذَلِكَ أَنْ
يَقُولَ
الرَّجُلُ
لِلرَّجُلِ :
إِنْ
قَدَرْتَ عَلَى
غُلاَمِي
الآبِقِ،
أَوْ جِئْتَ
بِجَمَلِي
الشَّارِدِ
فَلَكَ كَذَا.
فَهَذَا مِنْ بَابِ
الْجُعْلِ،
وَلَيْسَ
مِنْ بَابِ
الإِجَارَةِ،
وَلَوْ كَانَ
مِنْ بَابِ
الإِجَارَةِ
لَمْ
يَصْلُحْ(
İmam Malik der
ki: Yine bir kimsenin diğer bir kimseye: «Benim kaçan kölemi veya devemi
yakalayıp getirebilirsen, sana şu kadar ücret veririm» demesi de böyledir. Bu
bir ücrettir. Yoksa o adamı kiralama değildir. Eğer kiralama olsaydı, kaçanı
yakalayamayınca ücret vermemesi doğru olmazdı.
قَالَ
مَالِكٌ :
فَأَمَّا
الرَّجُلُ
يُعْطَي
السِّلْعَةَ
فَيُقَالُ
لَهُ :
بِعْهَا وَلَكَ
كَذَا
وَكَذَا فِي
كُلِّ
دِينَارٍ،
لِشَيْءٍ
يُسَمِّيهِ،
فَإِنَّ
ذَلِكَ لاَ
يَصْلُحُ،
لأَنَّهُ
كُلَّمَا
نَقَصَ
دِينَارٌ
مِنْ ثَمَنِ
السِّلْعَةِ،
نَقَصَ مِنْ حَقِّهِ
الَّذِي
سَمَّى لَهُ،
فَهَذَا غَرَرٌ
لاَ يَدْرِى
كَمْ جَعَلَ
لَهُ.
İmam Malik der ki:
Fakat bir kimseye mal verilip de, «— Bunu sat, her dinar için sana şu kadar
ücret veririm» denilse, bu caiz değildir. Çünkü malın fiyatından düşecek her
dinar, onun alacağı ücretin de düşmesi demektir. Bu da ne alacağını
bilemeyeceği için bir belirsizlik vardır.