DEVAM:
25. Hayvanın Hayvan Karşılığı Satışı Ve Selem
وَحَدَّثَنِي
عَنْ مَالِكٍ
: أَنَّهُ
سَأَلَ ابْنَ
شِهَابٍ عَنْ
بَيْعٍ
الْحَيَوَانِ
اثْنَيْنِ
بِوَاحِدٍ
إِلَى أَجَلٍ
؟ فَقَالَ :
لاَ بَأْسَ
بِذَلِكَ.
İmam Malik, îbn
Şihab'a: Daha sonra karşılığında iki hayvan vermek üzere bir hayvan satın
almanın hükmünü sorduğunda:
«Zararı yok, olabilir.»
dedi.
قَالَ
مَالِكٌ :
الأَمْرُ
الْمُجْتَمَعُ
عَلَيْهِ
عِنْدَنَا :
أَنَّهُ لاَ
بَأْسَ بِالْجَمَلِ
بِالْجَمَلِ
مِثْلِهِ
وَزِيَادَةِ
دَرَاهِمَ يَداً
بِيَدٍ،
وَلاَ بَأْسَ
بِالْجَمَلِ
بِالْجَمَلِ
مِثْلِهِ
وَزِيَادَةِ
دَرَاهِمَ،
الْجَمَلُ
بِالْجَمَلِ
يَداً
بِيَدٍ، وَالدَّرَاهِمُ
إِلَى أَجَلٍ.
قَالَ : وَلاَ
خَيْرَ فِي
الْجَمَلِ
بِالْجَمَلِ
مِثْلِهِ
وَزِيَادَةِ
دَرَاهِمَ،
الدَّرَاهِمُ
نَقْداً،
وَالْجَمَلُ
إِلَى
أَجَلٍ،
وَإِنْ
أَخَّرْتَ
الْجَمَلَ
وَالدَّرَاهِمَ
لاَ خَيْرَ
فِي ذَلِكَ
أَيْضاً.
İmam Malik der
ki: Bu meselede bize göre üzerinde ittifak edilen hüküm şudur: Bir deveyi,
kendisi gibi bir deve ve üste para vererek peşin olarak almak caizdir. Yine bir
deveyi, kendisi gibi bir deve ve üste para vererek, develer peşin, parayı
sonradan ödemek üzere almakta da bir mahzur yoktur. Yalnız deveyi, yine deve ve
üste para karşılığı, para peşin, deveyi sonradan teslim etmek üzere almak caiz
değildir. Hem para, hem de deve sonradan teslim edilmek üzere alırsa, bu da
doğru değildir.
قَالَ
مَالِكٌ :
وَلاَ بَأْسَ
أَنْ
يَبْتَاعَ
الْبَعِيرَ
النَّجِيبَ
بِالْبَعِيرَيْنِ, أَوْ
بِالأَبْعِرَةِ
مِنَ الْحَمُولَةِ
مِنْ
مَاشِيَةِ
الإِبِلِ،
وَإِنْ كَانَتْ
مِنْ نَعَمٍ
وَاحِدَةٍ
فَلاَ بَأْسَ
أَنْ
يُشْتَرَى
مِنْهَا
اثْنَانِ
بِوَاحِدٍ إِلَى
أَجَلٍ،
إِذَا
اخْتَلَفَتْ
فَبَانَ اخْتِلاَفُهَا،
وَإِنْ
أَشْبَهَ
بَعْضُهَا
بَعْضاً،
وَاخْتَلَفَتْ
أَجْنَاسُهَا
أَوْ لَمْ
تَخْتَلِفْ،
فَلاَ
يُؤْخَذُ
مِنْهَا
اثْنَانِ
بِوَاحِدٍ
إِلَى أَجَلٍ.
İmam Malik der
İd: Her ne kadar aynı cinsten ise de, iyi bir deveyi, iki veya daha çok deve
karşılığı satın almak caizdir.
Birbirlerinden
farklı olup, bu fark açıkça görülürse peşinen bir deve verip, belli bir zaman
sonra iki deve alınmasında da bir mahzur yoktur.
Eğer birbirlerine
benzerler (aralarında fark bulunmazsa), cinsleri değişik olsun olmasın peşinen
bir deve verip sonra iki deve alınamaz.
قَالَ
مَالِكٌ :
وَتَفْسِيرُ
مَا كُرِهَ
مِنْ ذَلِكَ
أَنْ
يُؤْخَذَ
الْبَعِيرُ
بِالْبَعِيرَيْنِ
لَيْسَ
بَيْنَهُمَا
تَفَاضُلٌ،
فِي
نَجَابَةٍ
وَلاَ
رِحْلَةٍ،
فَإِذَا كَانَ
هَذَا عَلَى
مَا وَصَفْتُ
لَكَ فَلاَ
يُشْتَرَى
مِنْهُ
اثْنَانِ بِوَاحِدٍ
إِلَى
أَجَلٍ،
وَلاَ بَأْسَ
أَنْ تَبِيعَ
مَا
اشْتَرَيْتَ
مِنْهَا
قَبْلَ أَنْ
تَسْتَوْفِيَهُ،
مِنْ غَيْرِ
الَّذِي
اشْتَرَيْتَهُ
مِنْهُ إِذَا
انْتَقَدْتَ
ثَمَنَهُ(
İmam Malik der
ki: Bunun caiz olmayan şekli, cinsinin iyiliği, yük ve yolculuğa tahammülü
hususunda aralarında hiç bir fark olmayan iki devenin bir deveye alınmasıdır.
Satın aldığın bir deveyi bedelini ödemişsen teslim almadan önce başka birisine
satabilirsin.
قَالَ
مَالِكٌ :
وَمَنْ
سَلَّفَ فِي
شَيْءٍ مِنَ
الْحَيَوَانِ
إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى،
فَوَصَفَهُ
وَحَلاَّهُ
وَنَقَدَ
ثَمَنَهُ،
فَذَلِكَ
جَائِزٌ،
وَهُوَ لاَزِمٌ
لِلْبَائِعِ
وَالْمُبْتَاعِ
عَلَى مَا
وَصَفَا
وَحَلَّيَا،
وَلَمْ
يَزَلْ ذَلِكَ
مِنْ عَمَلِ
النَّاسِ
الْجَائِزِ
بَيْنَهُمْ،
وَالَّذِي
لَمْ يَزَلْ
عَلَيْهِ
أَهْلُ
الْعِلْمِ بِبَلَدِنَا.
İmam Malik der
ki: Bir kimsenin, herhangi bir hayvanın parasını peşin ödeyip vasfını ve
şeklini belirterek selem yoluyla alması caizdir. Bu durumda alıcı ve satıcının
belirttikleri esaslara uymaları lazımdır. Halk arasındaki muamele tarzı
böyledir. Medine ulemasının kanaati de budur.