SAHİH-İ MÜSLİM

FAZİLETLER

44- YUSUF (A.S.)'IN FAZİLETLERİNDEN BAZILARI HAKKINDA BİR BAB

6111-168/1- Bize Zuheyr b. Harb, Muhammed b. el-Müsenna ve Ubeydullah b. Said tahdis edip dedi ki: ... Ebu Hureyre dedi ki: Ey Allah'ın Rasulü! İnsanların en kerim olanı kimdir diye soruldu. O: "En takvalı olanlandır" buyurdu. Ashab: Biz sana bunu sormuyoruz, dediler. Allah Rasulü: "O halde Allah'ın halilinin oğlu, Allah'ın nebisinin oğlu, Allah'ın nebisinin oğlu, Allah'ın nebisi olan Yusuf'dur" buyurdu. Ashab: Sana bunu sormuyoruz deyince Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "O halde bana Arapların madenleri hakkında mı soruyorsunuz. Onların cahiliye döneminde hayırlı olanları fakih olmaları (dini iyi bilmeleri) şartı ile İslam'da da hayırlı olanlandır" buyurdu.

Diğer tahric: Buhari, 3353, 3490

AÇIKLAMA: "Ey Allah'ın Rasulü! İnsanların en kerimi hangisidir diye soruldu ... " Müslim'in Sahihi'nde bu şekilde: "Allah'ın halilinin oğlu, Allah'ın nebisinin oğlu, Allah'ın nebisi" diye kaydedilmiştir. Buhari'nin rivayetlerinde de bu şekilde olmakla birlikte bazılarında ise ''Allah'ın halilinin oğlu, Allah'ın nebisinin oğlu, Allah'ın nebisinin oğlu Allah'ın nebisi" şeklindedir. İşte bu rivayet asıl alandır. Birincisi ise bundan kısaltılmış bir rivayettir. Çünkü Yusuf Yakub'un oğlu, o İshak'ın oğlu, o İbrahim el-Halil'in oğludur. Böylelikle ilk rivayette (merhum Nevevi'nin işaret ettiği rivayet) onu dedesine nisbet etmiş olmaktadır.

"Yusuf" ismi sin harfi ötreli de kesreli de fethalı da söylenir. Bununla birlikte arada hemzeli de hemzesiz de söylenir. (Yusuf, Yusif, Yusef, Yu'suf, Yu'sif, Yu'sef) böylelikle altı türlü söylenir.

ilim adamları der ki: Kerem sahibi {kerim)in asıl anlamı hayrın çok olması demektir. Yusuf {aleyhisselfun)'da nesebinin şerefli olması ile birlikte nübüvvet şerefinin yanında ayrıca bir de güzel ahlak, üstün ahlak özelliklerini de bulundurmuştur. Kendisi hem bir nebi, hem de biri diğerinin evladı üç nebinin soyundan gelmektedir. Bunların biri Halilullah İbrahim {a.s.)'dır. Bütün bunlara ek olarak bir de rüya ilmini bilme şerefi ve bu hususta gerçekten otorite olması, dünyada başkanlık ve güzel bir uygulama ile yönetimi altındakilerin lehine ihtiyatlı hareketleri, hepsine birlikte menfaatli olması, onlara şefkatli olması, kendilerini o kıtlık yıllarından kurtarması gibi güzel uygulamaları da buna eklenmiştir. Allah en iyi bilendir.

İlim adamlarının, dediklerine göre Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e insanların en keriminin kim olduğu sorulunca O'da keremin en mükemmel ve en genel şeklini haber verip Allah'a karşı en takvalı olanlarıdır, demiştir. Az önce belirttiğimiz gibi keremde aslolan haynn çokluğudur. Takvalı olan bir kimse ise hem çok hayır sahibi olmayı hem de dünya hayatında çokça faydalı olmayı bir arada elde etmiş olur. Bununla birlikte ahirette de pek üstün derecelerin sahibi olur. Ashab: Biz sana bunu sormuyoruz deyince bu sefer dünya ve ahiretin hayır ve şereflerini bir arada toplamış bulunan Yusuf (aleyhisselfun) olduğunu söyledi. Yine onlar: Sana bunu sormuyoruz, dediklerinde onların arap kabilelerini kastettiklerini anlayınca kendilerine cahiliye döneminde hayırlı alanlarının dinde bilgi sahibi (fakih) olmaları şartı ile islam'da da hayırlıları olacağını haber verdi.

Yani, cahiliye döneminde mertlikleri olan üstün ahlaki değerlere sahip olan kimseler müslüman olup, fakih oldukları taktirde insanların en hayırlıları olurlar.

Kadı Iyaz dedi ki: Hadis-i şerif, bu üç cevap ile keremin tamamını genelini özelini toplu alanını da bunun üzerinde yükseldiği temelin ise takva, nübüvvet, nübüvvette nesebkökü ve fıkıh sahibi olmakla birlikte İslam esaslarına dayandığını açıklamış oldu.

"Arapların madenleri" ise asılları, kökleri (kabileleri) demektir. "Fakih olmaları" ise şer'i fıkhi hükümleri bilen fakih kimseler olmaları anlamındadır. Allah en iyi bilendir .

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

45- ZEKERİYA (A.S.)'IN BAZI FAZİLETLERİNE DAİR BİR BAB