SAHİH-İ MÜSLİM

TIB

 

21 - باب استحباب الرقية من العين والنملة والحمة والنظرة

21/6- NAZARDAN NEMLE HASTALIĞINDAN ZEHİRLİ HAYVAN SOKMASI VE BAKMAKTAN DOLAYI RUKYENİN MÜSTEHAP OLDUĞU BABI

 

52 - (2193) حدثنا أبو بكر بن أبي شيبة. حدثنا علي بن مسهر عن الشيباني، عن عبدالرحمن بن الأسود، عن أبيه. قال:

 سألت عائشة عن الرقية؟ فقالت: رخص رسول الله صلى الله عليه وسلم لأهل بيت من الأنصار، في الرقية، من كل ذي حمة.

 

5681 -52/1 - Bize Ebu Sekr b. Ebu Şeybe tahdis etti, bize Ali b. Mushir, eş-Şeybani'den tahdis etti, o Abdurrahman b. Esved'den, o babasından şöyle dediğini rivayet etti: Aişe'ye okuma (mkye) hakkında sordum, o: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ensardan olan bir aile halkına zehirli olan her bir hayvandan ötürü okumaya mhsat verdi dedi.

 

Diğer tahric: Buhari, 5741

 

 

53 - (2193) حدثنا يحيى بن يحيى. أخبرنا هشيم عن مغيرة، عن إبراهيم، عن الأسود، عن عائشة. قالت:

 رخص رسول الله صلى الله عليه وسلم لأهل بيت من الأنصار، في الرقية، من الحمة.

 

5682-53/2- Bize Yahya b. Yahya tahdis etti, bize Huşeym, Muğire'den haber verdi, o İbrahim'den, o Esved'den, o Aişe'den şöyle dediğini rivayet etti: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Ensardan bir aile halkına zehirli hayvan sokmasından dolayı okumaya {mkyeye} izirı verdi.

 

Diğer tahric: İbn Mace, 3517

 

 

54 - (2194) حدثنا أبو بكر بن أبي شيبة وزهير بن حرب وابن أبي عمر- واللفظ لابن أبي عمر- قالوا: حدثنا سفيان عن عبد

ربه بن سعيد، عن عمرة، عن عائشة؛

 أن رسول الله صلى الله عليه وسلم كان إذا اشتكى الإنسان الشيء منه، أو كانت به قرحة أو جرح. قال النبي صلى الله عليه وسلم بإصبعه هكذا. ووضع سفيان سبابته بالأرض ثم رفعها "باسم الله. تربة أرضنا. بريقه بعضنا. ليشفى به سقيمنا. بإذن ربنا". قال ابن أبي شيبة "يشفى" وقال زهير "ليشفى سقيمنا".

 

5683-54/3- Bize Ebu Sekr b. Ebu Şeybe, Zuheyr b. Harb ve İbn Ebu Ömer -lafız İbn Ebu Ömer'e ait olmak üzere- tahdis edip dedi ki: Bize Süfyan, Abdurabbi b. Said'den tahdis etti, o Amre'den, o Aişe'den rivayet ettiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir kimse bir yerinden şikayet etse yahut da onda bir yara yahut bir yaralama olursa Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) parmağı ile şöyle yapardı. Bu arada Süfyan şehadet parmağını yere koydu.

 

Sonra onu kaldırarak "Allah'ın adı ile. Bizim yerimizin toprağı birimizin tükürüğü ile, onunla Rabbimizin izni ile hastamız şifa bulsun diye" buyururdu.

İbn Ebu Şeybe (şifa bulsun diye anlamındaki Iiyuşfa lafzını lam harfi getirmeden) yuşfa" demiş, Zuheyr ise hastamız şifa bulsun diye" demiştir.

 

Diğer tahric: Buhari, 5745, 5746; Ebu Davud, 3895; İbn Mace, 3521

 

 

55 - (2195) حدثنا أبو بكر بن أبي شيبة وأبو كريب وإسحاق بن إبراهيم (قال إسحاق: أخبرنا. وقال أبو بكر وأبو كريب - واللفظ لهما -: حدثنا) محمد بن بشر عن مسعر. حدثنا معبد بن خالد عن ابن شداد، عن عائشة؛

 أن رسول الله صلى الله عليه وسلم كان يأمرها أن تسترقي من العين.

 

5684-55/4- Bize Ebu Bekr b. Ebu Şeybe, Ebu Kureyb ve İshak b. İbrahim tahdis etti. İshak bize Muhammed b. Bişr, Misar'den haber verdi derken Ebu Bekr ve Ebu Kureyb -Iafız ikisine ait olmak üzere- tahdis etti dedi. (Misar dedi ki) Bize Mabed b. Halid, İbn Şeddad'dan tahdis etti, o Aişe'den rivayet ettiğine göre Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kendisine gözden (nazar değmesinden) dolayı rukye yapılmasını (okunmasını) istemesini emir buyururdu.

 

Diğer tahric: Buhari, 5738; İbn Mace, 3512

 

 

6 5 - (2195) حدثنا محمد بن عبدالله بن نمير. قال: حدثنا أبي. حدثنا سفيان عن معبد بن خالد، عن عبدالله بن شداد، عن عائشة. قالت : كان رسول الله صلى الله عليه وسلم يأمرني أن استرقي من العين.

 

5685- .. ./5- Bize Muhammed b. Abdullah b. Numeyr tahdis edip dedi ki:

Bize babam tahdis etti, bize Misar bu isnad ile aynısını rivayet etti.

 

 

 

5686-56/6- Bize İbn Numeyr de tahdis etti, bize babam tahdis etti, bize Süfyan Mabed b. Halid'den tahdis etti, o Abdullah b. Şeddad'dan, o Aişe'den şöyle dediğini rivayet etti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bana gözden dolayı rukye yapılmasını istememi emrederdi.

 

 

57 - (2196) وحدثنا يحيى بن يحيى. أخبرنا أبو خيثمة عن عاصم الأحول، عن يوسف بن عبدالله، عن أنس بن مالك، في الرقى. قال : رخص في الحمة والنملة والعين.

 

5687-57/7- Bize Yahya b. Yahya da tahdis etti, bize Ebu Hayseme, Asım el-Ahvel’DEN haber verdi, o Yusuf b. Abdullah'tan, o Enes b. Malik’DEN rukye (okumalar) hakkında şöyle dediğini rivayet etti: Zehirli hayvan sokması, sırağı hastalığı ve nazar değmesinden dolayı (rukye hakkında) ruhsat verildi.

 

 

Diğer tahric: Tirmizi, 2056, 2057; İbn Mace, 3516

 

AÇIKLAMA:          (5681) "Zehirli her bir hayvandan dolayı okumaya ruhsat verdi." Hume (zehirli hayvan sokması) ötreli ha ve şeddesiz mim iledir. Zehir demektir. Yani zehirli her bir hayvandan ötürü okumaya izin verdi.

 

(5683) "Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) parmağı ile şöyle yapardı -Süfyan da şehadet parmağını yere koydu- sonra kaldırdı. Allah'ın adı ile yerimizin toprağı birimizin tükürüğü ile Rabbimizin izni ile hastamızın bununla şifa bulması için buyururdu." İlim adamlarının cumhuru dedi ki: Burada "yerimiz"den maksat bütün yerdir. Bereketinden ötürü özellikle Medine arzı olduğu da söylenmiştir. Ri'ka ise tükürükten daha azdır. Hadisin anlamı şudur: Şehadet parmağı üzerine biraz tükürük bulaştırır, sonra onu toprağa koyar. Ona bir miktar toprak bulaşır. Bunu da yaranın bulunduğu yahut hasta olan yere sürer ve bu sürme işini yaparken bu sözleri söyler. Allah en iyi bilendir.

 

Kadı Iyaz dedi ki: Yahudi ve hristiyan bir kimsenin müslümana rukye okuması hususunda Malik’DEN farklı görüşler gelmiş bulunmaktadır. Şafii ise caiz olduğunu söylemiştir.

Hume (zehirli hayvan sokması) ile ilgili açıklama bundan önce geçti. Göz (nazar}ın da açıklaması daha önce geçti. Nun harfi fethalı mim sakin olarak nemle (asrağı hastalığı) ise böğürde çıkan bir takım yaralardan ibarettir. İbn Kuteybe ve başkalarının dediklerine göre Mecusiler, bir erkeğin kız kardeşinden doğına çocuğu eğer nemle denilen bu hastalığın üzerine konulacak olursa o hastalık sahibi şifa bulurmuş.

 

Bu hadisler bu gibi hastalıklar ve rahatsızlıklar için okumanın müstehap olduğunu göstermektedir. Buna dair açıklama geniş olarak geçtiği gibi bu husustaki görüş ayrılığı da geçmiş bulunmaktadır.

 

 

58 - (2196) وحدثنا أبو بكر بن أبي شيبة. حدثنا يحيى بن آدم عن سفيان. ح وحدثني زهير بن حرب. حدثنا حميد بن عبدالرحمن. حدثنا حسن (وهو ابن صالح). كلاهما عن عاصم، عن يوسف بن عبدالله، عن أنس. قال:

 رخص رسول الله صلى الله عليه وسلم في الرقية من العين، والحمة، والنملة. وفي حديث سفيان: يوسف بن عبدالله بن الحارث.

 

5688-58/8- Bize Ebu Bekr b. Ebu Şeybe de tahdis etti, bize Yahya b. Adem, Süfyan'dan tahdis etti. (H.) Bana Zuheyr b. Harb da tahdis etti, bize Humeyd b. Abdurrahman tahdis etti, bize Hasan -ki o b. Salih'dir- tahdis etti, ikisi Asım'dan, o Yusuf b. Abdulah'dan, o Enes’DEN şöyle dediğini rivayet etti: RasUlullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gözden, zehirli hayvan sokmasından ve asrağı hastalığından okumaya ruhsat verdi.

Süfyan'ın hadisi rivayetinde (dedesi el-Haris'in de adını vererek) Yusuf b. Abdullah b. el-Haris şeklindedir.

 

 

AÇIKLAMA:          "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) göz, zehirli hayvan sokması ve asrağı hastalığından ötürü okumaya ruhsat verdi." Hadis, sadece bunlar için okumanın caiz olduğu anlamında değildir. Aksine hadis, bu üçü hakkında Ona soru sorulması üzerine bunlara izin verdiği anlamındadır. Eğer başkaları hakkında da Ona sorulmuş olsaydı buna da izin verecekti. Çünkü bunların dışındakilere de izin vermiş bulunmaktadır. Kendisi de bu üçü dışındaki sebeplerden ötürü de okumuş bulunmaktadır. Allah en iyi bilendir.

 

 

 

59 - (2197) حدثني أبو الربيع، سليمان بن داود. حدثنا محمد بن حرب. حدثني محمد بن الوليد الزبيدي عن الزهري، عن عروة ابن الزبير، عن زينب بنت أم سلمة، عن أم سلمة، زوج النبي صلى الله عليه وسلم؛

 أن الرسول صلى الله عليه وسلم قال لجارية، في بيت أم سلمة، زوج النبي صلى الله عليه وسلم، رأى بوجهها سفعة فقال "بها نظرة. فاسترقوا لها" يعني بوجهها صفرة.

 

5689-59/9- Bana Ebu Rabi Süleyman b. Davud tahdis etti, bize Muhammed b. Harb tahdis etti, bana Muhammed b. el-Velid el-Zubeyri, el-Zühri’DEN tahdis etti, o Ubey b. ez-Zubeyr'den, o Um Seleme'nin kızı Zeyneb'den, o Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in zevcesi Um Seleme'den rivayet ettiğine göre Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), zevcesi Um Seleme'nin evindeki bir cariyeye yüzünde bir sanlık görmesi üzerine (onun için): "Buna bir göz değmiştir. Bu sebeple ona rukye yaptırınız" buyurdu. (Ravi dedi ki): Yüzünde bir sarılık gördüğünü kastediyor. 

 

 

Diğer tahric: Buhari, 5739

 

AÇIKLAMA:          "Yüzünde bir sarılık gördü ... " Sefanın anlamını hadiste (ravi) sarılık olarak açıklamıştır. Siyahlık diye de açıklanmıştır. İbn Kuteybe dedi ki: Sefa yüzün kendi renginden farklı bir renk demektir. Bunun şeytanın bir değmesi neticesinde ortaya çıktığı da söylenmiştir.

 

Bu hadis, Darakutni'nin Buhari ve Müslim'e karşı hadisteki bir illetsebebi ile istidrakte bulunduğu hadislerdendir. O dedi ki: Bu hadisi Akil, Zühri'den, o Urve’DEN mürsel olarak rivayet ettiği gibi Malik ve ondan başka Yahya b. Said'in arkadaşları da bunu Süleyman b. Yesar'dan, o Urve'den diye mürsel olarak rivayet etmişlerdir. Darakutni (devamla) dedi ki: Bunu Ebu Muaviye müsned olarak rivayet etmiş ise de sahih değildir. Abdurrahman b. İshak da ez-Zühri'den, o Said’den demiş olmakla birlikte hiçbir şey yapmamıştır. Darakutni'nin ifadeleri bunlardır.

 

 

 

60 - (2198) حدثني عقبة بن مكرم العمي. حدثنا أبو عاصم عن ابن جريج. قال: وأخبرني أبو الزبير؛ أنه سمع جابر بن عبدالله يقول : رخص النبي صلى الله عليه وسلم لآل حزم في رقية الحية. وقال لأسماء بنت عميس "ما لي أرى أجسام بني أخي ضارعة تصيبهم الحاجة" قالت: لا. ولكن العين تسرع إليهم. قال "ارقيهم" قالت: فعرضت عليه. فقال "ارقيهم".

 

5690-60/10- Bana Ukbe b. Mukrem el-Ammi tahdis etti, bize Ebu Asım, İbn Cureyc'den tahdis edip dedi ki. Bana Ebu'z-Zubeyr'in haber verdiğine göre o Cabir b. Abdullah'ı şöyle derken dinlemiştir: Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) arihazm {denilen aile)e yılan rukyesine ruhsat verdi. Umeys kızı Esma'ya da: "Neden kardeşlerimin oğullarının cisimlerinin oldukça zayıflamış olduğunu görüyorum ki. Acaba bir ihtiyaçları mı var" buyurdu. O, hayır ama onlar çok çabuk göze geliyorlar dedi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "O halde onlara oku" buyurdu. (Esma) dedi ki: Ben kendisine (okumasını) arz ettim de O: "Onlara oku" buyurdu.

 

 

Yalnız Müslim rivayet etmiştir

 

AÇIKLAMA:          "Neden kardeşlerimin cisimlerini zayıflamış görüyorum" daria: zayıf ve nahiv demektir. Kastedilenler de Cafer (r.a.)'ın çocuklarıdır.

 

 

 

61 - (2199) وحدثني محمد بن حاتم. حدثنا روح بن عبادة. حدثنا ابن جريج. أخبرني أبو الزبير؛ أنه سمع جابر بن عبدالله يقول:

 أرخص النبي صلى الله عليه وسلم في رقية الحية لبني عمرو.

قال أبو الزبير: وسمعت جابر بن عبدالله يقول: لدغت رجلا منا عقرب. ونحن جلوس مع رسول الله صلى الله عليه وسلم فقال رجل: يا رسول الله! أرقي؟ قال "من استطاع منكم أن ينفع أخاه فليفعل".

 

5691-61/11- Bana Muhammed b. Hatim de tahdis etti, bize Ravh b. Ubade tahdis etti, bize İbn Cureyc tahdis etti, bana Ebu'z-Zubeyr'in haber verdiğine göre o Cabir b. Abdullah'ı: Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yılandan dolayı rukyeye Amroğullarına ruhsat verdi derken dinlemiştir.

Ebu'z-Zubeyr dedi ki: Ben yine Cabir b. Abdullah'ı şöyle derken dinledim: Bizler Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte oturuyarken bizden bir adamı bir akrep soktu. Bir adam: Ey Allah'ın Rasulü! Okuyayım mı dedi. O: "Sizden kardeşine faydalı olabilecek bir kimse varsa yapsın" buyurdu.

 

 

61-م - (2199) وحدثني سعيد بن يحيى الأموي. حدثنا أبي. حدثنا ابن جريج، بهذا الإسناد، مثله. غير أنه قال: فقال رجل من القوم: أرقيه يا رسول الله! ولم يقل: أرقي.

 

5692- .. ./12- Bana Said b. Yahya el-Um evi de tahdis etti, bize babam tahdis etti, bana İbn Cureyc, bu isnad ile aynısını tahdis etmekle birlikte o:

Oradakilerden bir adam: Ey Allah'ın Rasulü! Ona okuyayım mı dediğini söyledi ve: Okuyayım mı demedi.

 

 

62 - (2199) حدثنا أبو بكر بن أبي شيبة وأبو سعيد الأشج. قالا: حدثنا وكيع عن الأعمش، عن أبي سفيان، عن جابر. قال:

 كان لي خال يرقي من العقرب. فنهى رسول الله صلى الله عليه وسلم عن الرقى. قال فأتاه فقال: يا رسول الله! إنك نهيت عن الرقى. وأنا أرقي من العقرب. فقال "من استطاع منكم أن ينفع أخاه فليفعل".

 

5693-92/13- Bize Ebu Bekr b. Ebu Şeybe ve Ebu Said el-Eşec tahdis edipdedi ki ... Ebu Süfyan Cabir'den şöyle dediğini rivayet etti: Akrep {sokmasın) dan dolayı okuyan bir dayım vardı. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) okumayı yasakladı. (Cabir) dedi ki: Bir adam Ona varıp: Ey Allah'ın Rasulü! Sen okumayı yasakladın, ben ise akrep sokmasından dolayı rukye yapıyor(okuyor)um dedi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bunun üzerine: "Sizden kardeşine faydalı olabilen bir kimse yapsın" buyurdu.

 

Diğer tahric: İbn Mace, 3515

 

 

62 م - (2199) وحدثناه عثمان بن أبي شيبة. قال: حدثنا جرير عن الأعمش، بهذا الإسناد، مثله.

 

5694- .. ./14- Bunu bize Osman b. Ebu Şeybe de tahdis edip dedi ki: Bize Cerir, A'meş'den bu isnad ile aynısını tahdis etti.

 

 

63 - (2199) حدثنا أبو كريب. حدثنا أبو معاوية. حدثنا الأعمش عن أبي سفيان، عن جابر. قال:

 نهى رسول الله صلى الله عليه وسلم عن الرقى. فجاء آل عمرو بن حزم إلى رسول الله صلى الله عليه وسلم فقالوا: يا رسول الله، إنه كانت عندنا رقية نرقي بها من العقرب. وإنك نهيت عن الرقى. قال فعرضوها عليه. فقال "ما أرى بأسا. من استطاع منكم أن ينفع أخاه فلينفعه".

 

5695-63/15- Bize Ebu Kureyb tahdis etti ... Cabir dedi ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) okumaları (rukye yapmayı) yasakladı. Amr b. Hazm'ın çocukları Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e gelerek: Ey Allah'ın Rasulü! Bizim nezdimizde akrep sokmasından dolayı okuduğumuz bir rukye vardı. Siz ise rukyeleri yasakladınız dediler (Cabir) dedi ki: Yaptıkları rukyeyi Ona arz edince O: "Bunda bir sakınca görmüyorum. Sizden kardeşine faydalı olabilen bir kimse ona faydalı olsun" buyurdu.

 

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

 

22/7 - MUHTEVASINDA ŞİRK OLMADIĞI SÜRECE OKUMADA (RUKYEDE) BİR SAKINCA OLMADIĞI BABI