|
SAHİH-İ MÜSLİM |
HAC |
(62) باب
الاشتراك في
الهدي،
وإجزاء
البقرة والبدنة
كل منهما عن
سبعة
62- KURBANLIĞA ORTAK OLMAK
VE SIGIR İLE DEVENİN HER BİRİSİNİN YEDİ ORTAK İÇİN YETERLİ OLDUĞU BABI
350 - (1318) حدثنا
قتيبة بن
سعيد. حدثنا
مالك. ح
وحدثنا يحيى
بن يحيى
(واللفظ له)
قال: قرأت على
مالك عن أبي
الزبير، عن
جابر بن
عبدالله. قال:
نحرنا
مع رسول الله
صلى الله عليه
وسلم عام الحديبية.
البدنة عن
سبعة. والبقرة
عن سبعة.
3172-350/1- Bize Kuteybe
b. Said de tahdis etti, bize Kuteybe b. Said etti, bize Malik tahdis etti, (H.)
Bize Yahya b. Yahya da -lafız ona ait olmak üzere- tahdis edip dedi ki: Malik'e
Ebu Zubeyr'den rivayetini okudum, o Cabir b. Abdullah'tan şöyle dediğini
rivayet etti: Hudeybiye senesi Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile
birlikte bir deveyi de yedi kişi adına bir ineği de ;'edi kişi adına kestik.
Diğer tahric: Ebu Davud,
2809; Tirmizi, 904, 1502; İbn Mace, 3132
351 - (1318) وحدثنا
يحيى بن يحيى.
أخبرنا أبو
خيثمة عن أبي
الزبير، عن
جابر. ح
وحدثنا أحمد
بن يونس. حدثنا
زهير. حدثنا
أبو الزبير عن
جابر. قال:
خرجنا
مع رسول الله
صلى الله عليه
وسلم مهلين بالحج.
فأمرنا رسول
الله صلى الله
عليه وسلم أن
نشترك في
الإبل والبقر.
كل سبعة منا
في بدنة.
3173-351/2- Bize Yahya
b. Yahya da tahdis etti, bize Ebu Hayseme Ebu Zubeyr'den haber verdi, o
Cabir'den rivayet etti (H.) Bize Ahmed b. Yunus da tahdis etti, bize Zuheyr
tahdis etti, bize Ebu Zubeyr, Cabir'den şöyle dediğini tahdis etti: Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte hacc etmek niyeti ile çıkıp telbiye
getirip ihrama girdik. Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) de bizlere deve
ve sığırda bizden her yedi kişinin ortak olmamızı enir buyurdu.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
352 - (1318) وحدثني
محمد بن حاتم.
حدثنا وكيع.
حدثنا عزرة بن
ثابت عن أبي
الزبير،، عن
جابر بن
عبدالله. قال:
حججنا
مع رسول الله
صلى الله عليه
وسلم. فنحرنا
البعير عن
سبعة. والبقرة
عن سبعة.
3174-352/3- Bana
Muhammed b. Hatim de tahdis etti, bize Veki' tahdis etti, bize Azre b. Sabit,
Ebu Zubeyr'den tahdis etti, o Cabir b. Abdullah'tan şöyle dediğini rivayet
etti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte heccettik de deveyi
de yedi kişi adına, sığırı da yedi kişi adına kurban ettik.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
353 - (1318) وحدثني
محمد بن حاتم.
حدثنا يحيى بن
سعيد، عن ابن
جريج. أخبرني
أبو الزبير ؛
أنه سمع جابر
بن عبدالله
قال:
اشتركنا
مع النبي صلى
الله عليه
وسلم في الحج والعمرة.
كل سبعة في
بدنة. فقال
رجل لجابر:
أيشترك في
البدنة ما
يشترك في
الجزور ؟ قال:
ما هي إلا من
البدن. وحضر
جابر
الحديبية.
قال: نحرنا
يومئذ سبعين
بدنة. اشتركنا
كل سبعة في
بدنة.
3175-353/4- Bana
Muhammed b. Hatim de tahdis etti, bize Yahya b. Said, İbn Cureyc'den tahdis
etti, bana Ebu Zubeyr'in haber verdiğine göre o Cabir b. Abdullah'ı şöyle
derken dinlemiştir: Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte hacc ve
umre yaptığımızda her yedi kişi bir deveye ortak olduk. Bir adam Cabir'e: Peki
bedeneye (deveye) ortak olunduğu gibi (buradan satın alınan ve) cezur denilen
deveye de ortak olunur mu dedi. Cabir: O da ancak budün türündendir dedi.
Cabir Hudeybiye'de hazır
bulunmuştur ve şöyle demiştir: Biz o gün gelmiş deve kesmiştik. Her yedi
kişimiz bir deveye ortak olmuştuk.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
AÇIKLAMA: (3172)
"Cabir b. Abdullah (r.a.) dedi ki: Hudeybiye senesi Rasulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) ile birlikte ... kestik." Diğer rivayette (3173):
''Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte hacc ve umre niyeti ile
ihrama girerek telbiye getirip çıktık... " Diğer rivayette de (3175)
"Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte hacc ve umrede her yedi
kişi bir deveye ortak olduk" buyurulmaktadır.
Bu hadis-i şerifler
hediyelik kurbanlıldara ortak olmanın caiz olduğuna delildir. Mesele ile ilgili
ilim adamları arasında görüş ayrılığı vardır. Şafii mezhebine göre hediyelik
kurban ister nafile ister vacip olsun, ortak olmak caizdir. Hepsinin Allah'a
yakınlaşmak niyeti ile ortak olmaları ile bazılarının yakınlaşmak maksadı,
bazılarının da et kastı ile girmeleri arasında bir fark yoktur. Onun delili bu
hadisi şeriflerdir. Ahmed ve ilim adamlarının cumhuru da bu görüştedir.
Davud ve Maliki
mezhebine mensup bazı fukaha nafile hediyelik kurbanlığa ortak olmak caizdir,
vacip olana değildir demişlerdir. Malik ise kayıtsız ve şartsız olarak caiz
olmaz demiştir. Ebu Hanife ise eğer hepsi Allah'a yakınlaşmak niyeti ile ortak
olmuşlarsa caiz, değilse caiz değildir demiştir.
Bununla birlikte hepsi
koyuna ortak olmanın caiz olmadığı hususunda icma etmişlerdir.
Bu hadisi şeriflerden
anlaşıldığı üzere deve ile sığır yedi kişiye yeterlidir. Bunların her biri yedi
koyunun yerine geçer. Hatta ihramlı bir kimsenin av avlama cezası dışında yedi
kurban kesme yükümlülüğü bulunup hepsinin yerine bir deve yahut bir sığır
kesecek olursa bu onların hepsinin yerine geçer.
(3175) "Bir adam
Cabir'e: Bedeneye ortak olunduğu gibi cezura da ortak olunur mu diye sorunca
Cabir: O da ancak bedene türündendir diye cevap verdi." İlim adamları der
ki: Cim harfi fethalı olarak cezur, deve demektir. Kadı Iyaz dedi ki: Burada
bedene ile cezur arasında fark gözetilmiştir. Çünkü bedene ve hediy ihrama
girildiği zaman hediyelik olarak tahsis edilen kurbanlıktır. Cezur ise bundan
sonra kurban kesilme yerinde kesilmek üzere satın alınana denilir. Soru soran
kişi buna ortak olmanın daha hakka uygun olacağını zannettiğinden Cabir (r.a.)
ona verdiği cevabında:
Senin kurban kastı ile
satın aldığın cezurun hükmü de tıpkı bedene gibi olur demiştir.
"Cezura ortak olunduğu
şekilde" anlamındaki ibare bütün nüshalarda bu şekilde "ma
yüşterakü" diye kayıt edilmiştir. Bu sahihtir. Bu durumda "ma"
lafzı "mim" ile aynı anlamda olur. Kur'an-ı Kerim'de de başka yerde
de bunun bu şekilde caizdir. Ayrıca mastar için kullanılmış olması da
mümkündür. Bu durumda cezura ortak olunduğu gibi demek olur.
354 - (1318) وحدثني
محمد بن حاتم.
حدثنا محمد بن
بكر. أخبرنا
ابن جريج.
أخبرنا أبو
الزبير ؛ أنه
سمع جابر بن
عبدالله يحدث
عن حجة النبي
صلى الله عليه
وسلم. قال:
فأمرنا
إذا أحللنا أن
نهدي. ويجتمع
النفر منا في
الهدية. وذلك
حين أمرهم أن
يحلوا من
حجهم. في هذا
الحديث.
3176-354/5- Bana
Muhammed b. Hatim de tahdis etti, bize Muhammed b. Bekr tahdis etti, bize İbn
Cureyc haber verdi. Bize Ebu Zubeyr'in haber verdiğine göre o Cabir b.
Abdullah'ı Nebi {Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in haccı ile ilgili hadis
naklederken şöyle dediğini dinlemiştir: Sonra bize ihramdan çıktıktan sonra
kurban kesmemizi ve bizden bir kaç kişinin bir hediyelik kurbanlıkta bir araya
gelmemizi emir buyurdu. Bu ise -bu hadiste belirtildiği gibi- kendilerine hacc
niyeti ile girdikleri ihramdan çıkmalarını emir buyurdu ğu zaman olmuştu.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
AÇIKLAMA: "İhramdan
çıktığımız zaman kurbanlık kesmemizi ve bir hediyelik kurbana bizden birkaç
kişinin bir araya gelmesini emir buyurdu ... " Bu hadisten çeşitli
hükümler anlaşılmaktadır.
Bunların bir kısmı
şöyledir:
1. Temettu haccı yapan
kimseye hediyelik kurban kesmek vaciptir.
2. Kesimi vacip olan
deveye ortak olmak caizdir. Çünkü temettu haccı kurbanı da vaciptir.
Bu hadis-i şerif vacip
kurbanlığa ortak olunabileceği hususunda açık bir delildir. Bu da az önce
kendisinden naklettiğimiz İmam Malik'in görüşüne muhaliftir.
3. Hadis-i şerifte
temettu haccı dolayısı ile gereken hediyelik kurbanlığın umre ihramından
çıktıktan sonra ve hacc için ihrama girmeden önce kesilmesinin caiz olduğuna
delil vardır. Fakat bu mesele ile ilgili görüş ayrılıkları ve çeşitli tafsilat
sözkonusudur. Bizim mezhebimize göre temettu kurbanı umreyi bitirip sonra hacc
için ihrama girdikten sonra kap eder. Yani kurban hacc için ihrama girmekle
vacip olur. Kesilmesi caiz olan vakit hakkında da üç görüş vardır. Cumhurun
benimsediği sahih kanaate göre umrenin bitirilmesinden sonra ve hacc için
ihrama girmeden önce kesilmesi caiz olur.
İkinci görüşe göre ise,
hacc niyeti ile ihrama girmeden önce kesilmesi caiz olmaz. Üçüncü görüşe göre
ise, umre niyeti ile ihrama girdikten sonra caiz olur. Allah en iyi bilendir.
355 - (1318) حدثنا
يحيى بن يحيى.
أخبرنا هشيم
عن عبدالملك،
عن عطاء، عن
جابر بن
عبدالله. قال:
كنا
نتمتع مع رسول
الله صلى الله
عليه وسلم بالعمرة.
فنذبح البقرة
عن سبعة.
نشترك فيها.
3177-355/6- Bize Yahya
b. Yahya da tahdis etti, bize Huşeym, Abdulmelik'den haber verdi, o Ata'dan, o
Cabir b. Abdullah'tan şöyle dediğini rivayet etti: Biz Rasulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) ile birlikte umre ile temettu yapar ve bir sığırı ortak
olarak yedi kişi adına keserdik.
Diğer tahric: Ebu
Davud, 2807; Nesai, 4405
AÇIKLAMA: "Cabir
b. Abdullah dedi ki: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte umre
ile temettu yapardık. .. " Bu hadiste usul alimlerince sahih kabul edilen
''kane: idi" lafzının tekrarı gerektirmediği şeklindeki görüşün lehine bir
delil ihtiva etmektedir. Çünkü ashab-ı kiramın Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) ile birlikte umre yapıp onunla hacc için ihrama girinceye kadar temettu
yapmaları yalnızca bir defa olmuş bir iştir. O da Veda Haccıdır. Şanı Yüce
Allah en iyi bilendir.
356 - (1319) حدثنا
عثمان بن أبي
شيبة. حدثنا
يحيى بن زكرياء
بن أبي زائدة
عن ابن جريج،
عن أبي
الزبير، عن
جابر. قال:
ذبح
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم عن عائشة
بقرة يوم
النحر.
3178-356/7- Bize Osman
b. Ebu Şeybe tahdis etti, bize Yahya b. Zekeriyya b. Ebu Zaide, İbn Cureyc'den
tahdis etti, o Ebu Zubeyr'den, o Cabir'den şöyle dediğini rivayet etti:
Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) nahr (kurban bayramı birinci) günü
Aişe adına bir sığır kesti.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
357 - (1319) وحدثني
محمد بن حاتم.
حدثنا محمد بن
بكر. أخبرنا
ابن جريج. ح
وحدثني سعيد
بن يحيى
الأموي. حدثني
أبي. حدثنا
ابن جريج.
أخبرني أبو
الزبير ؛ أنه
سمع جابر بن
عبدالله يقول:
نحر
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم عن
نسائه. وفي
حديث ابن بكر:
عن عائشة،
بقرة في حجته.
3179/357/8- Bana
Muhammed b. Hatim de tahdis etti, bize Muhammed b. Bekr tahdis etti, bize İbn
Cureyc haber verdi. (H.) Bana Said b. Yahya el-Umevı de tahdis etti, bana babam
tahdis etti, bize İbn Cureyc tahdis etti, bana Ebu Zubeyr'in haber verdiğine
göre o Cabir b. Abdullah'ı şöyle derken dinlemiştir: Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) haccı esnasında hanımları adına -hadisin Ebu Bekr rivayetinde
Aişe adına- bir sığır kesti.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
63- DEVELERİN BİR
AYAĞI BAGLI OLARAK AYAKTA BOĞAZLANMALARI BABI