|
SAHİH-İ MÜSLİM |
HAYIZ |
باب حكم
ضفائر
المغتسلة
12- GUSLEDE KADININ SAÇ
ÖRGÜLERİNİN HÜKMÜ BABI
58 - (330) حدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة،
وعمرو
الناقد، وإسحاق
بن إبراهيم،
وابن أبي عمر.
كلهم عن ابن عيينة.
قال إسحاق:
أخبرنا سفيان
عن أيوب بن
موسى، عن سعيد
بن أبي سعيد
المقبري، عن
عبدالله بن
رافع، مولى أم
سلمة، عن أم
سلمة، قالت:
قلت: يا
رسول الله!
إني امرأة أشد
ضفر رأسي.
فأنقضه لغسل
الجنابة؟ قال
"لا. إنما
يكفيك أن تحثي
على رأسك ثلاث
حثيات. ثم
تفيضين عليك
الماء فتطهرين".
742- Bize Ebu Bekr b. Ebi
Şeybe, Amr en-Nakid, İshak b. İbrahim ve İbn Ebu Ömer tahdis etti. Hepsi İbn
Uyeyne' den rivayet etti. İshak dedi ki: Bize Süfyan, Eyyub b. Musa'dan haber
verdi, o Said b. Ebi Said el-Makburi'den, o Ümmü Seleme'nin azatlısı Abdullah
b. Rafi"den, o Ümmü Seleme'den şöyle dediğini
nakletti: Ben ey Allah'ın Rasulü saçımın örgülerini bağlayan bir kadınım.
Cünüplükten gusletmek için onu çözeyim mi dedim. O: "Hayır, başına üç defa
su dökmen sana yeter sonra üzerine su dökersin ve böylece temizlenirsin"
buyurdu.
Diğer tahric: Ebu
Davud, 251 -buna yakın-; Tirmizi, 105; Nesai, 241; İbn Mace, 603 -buna yakın
(330) وحدثنا
عمرو الناقد.
حدثنا يزيد بن
هارون. ح وحدثنا
عبد بن حميد.
أخبرنا
عبدالرزاق.
قالا: أخبرنا
الثوري عن
أيوب بن موسى،
في هذا الإسناد.
وفي حديث
عبدالرزاق:
فأنقضه
للحيضة
والجنابة؟
فقال "لا". ثم
ذكر بمعنى
حديث ابن عيينة.
743- Bize Amr en-Nakid de
tahdis etti, bize Yezid b. Harun tahdis etti (H). Bize Abd b. Humeyd de tahdis
etti. Bize Abdurrezzak haber verdi. (Yezid ile birlikte) dediler ki: Bize
es-Sevri, Eyyub b. Musa'dan bu isnad ile haber verdi. Abdurrezzak'ın hadisi
rivayetinde ay halinden ve cünüplükten dolayı gusletmek için onu çözeyim mi,
diye sordu, Allah Rasulü: "Hayır" buyurdu. Sonra hadisi İbn
Uyeyne'nin hadisi rivayet ettiği manada zikretti.
(330) وحدثنيه
أحمد الدارمي.
حدثنا زكرياء
بن عدي. حدثنا
يزيد (يعني
ابن زريع) عن
روح بن
القاسم. حدثنا
أيوب بن موسى،
بهذا الإسناد.
وقال: أفأحله
فأغسله من
الجنابة؟ ولم
يذكر: الحيضة.
744- Bu Hadîs-î
bana Ahmed ed-Darimi dahî rivayet etti. (Dediki) Bize Zekeriya b. Adiy rivayet
etti. (D.edi ki): Bize yezîd yanî İbni Zürey, Ravh b.
Kaasim'den rivayet etti. (Dediki): Bize Eyyüb b. Musa bu isnadla rivayet etti.
ve: «Onu cünüplükten dolayı çözerek yıkayayımmı?» dedi Hayzı zikretmedi.
59 - (331) وحدثنا
يحيى بن يحيى
وأبو بكر بن
أبي شيبة وعلي
بن حجر. جميعا
عن ابن علية.
قال يحيى:
أخبرنا
إسماعيل بن
علية عن أيوب،
عن أبي الزبير،
عن عبيد بن
عمير. قال: بلغ
عائشة أن
عبدالله بن
عمرو يأمر
النساء، إذا
اغتسلن، أن
ينقضن رؤوسهن.
فقالت: يا
عجبا لابن
عمرو هذا!
يأمر النساء،
إذا اغتسلن،
أن ينقضن رؤوسهن.
أفلا يأمرهن
أن يحلقن
رؤوسهن! لقد
كنت أغتسل أنا
ورسول الله
صلى الله عليه
وسلم من إناء
واحد. ولا
أزيد على أن
أفرغ
على رأسي
ثلاث إفراغات.
745- Bana Yahya b. Yahya,
Ebu Bekr b. Ebi Şeybe ve Ali b. Hucr birlikte İbn Uleyye'den tahdis ettiler.
Yahya dedi ki: Bize İsmail b. Uleyye, Eyyub'dan haber verdi. O
Ebu'z-Zubeyr'den, o Ubeyd b. Umeyr'den şöyle dediğini nakletti: Aişe (r.anha}'ya Abdullah b. Amr'ın gusledecekleri zaman
saçlarını (örgülerini) çözmelerini kadınlara emrettiği haberi ulaşınca: Şu İbn
Amr'a hayret doğrusu! Kadınlara gusledecekleri zaman başlarını (saç örgülerini)
çözmelerini emrediyor. O halde niçin onlara saçlarını tıraş etmelerini
emretmiyor. Andolsun ben Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte
aynı kaptan guslederdim de başıma üç defa su dökmekten fazla bir şey
yapmıyordum.
Diğer tahric: Nesai,
414 -buna yakın-; İbn Mace, 604
AÇIKLAMA (742-745): (Bu babta) Ümmü Seleme
(r.anha}'nın: "Ey Allah'ın Resulü, dedim ... buyurdu." Diğer (743)
rivayette: "Ay hali ve cünüplük dolayısıyla çözeyim mi" hadisi ile bu
manaya yakın (745) Aişe (r.anha}'nın rivayet ettiği hadis yer almaktadır.
(742) "Saçımın
'örgülerini bağlıyorum" sözündeki "dafr: örgüler" kelimesinin bu
şekildeki söylenişi muhaddisler, fakihler ve bagkaları nezdinde hadisin bilinen
meşhur ve yaygın rivayeti bu şekildedir. Bu.da,ben saçımı sıkı ve sağlam
örüyorum, demektir.
İmam İbn Berri ise
fukahanın lahni (yanlış telaffuzları) 'hakkında tasnif ettiği küçük
kitapçığında şunları söylemektedir: Onların Ümmü Seleme'nin rivayet ettiği
hadiste "saçımın örgülerini 'bağlıyorum" derken, -dat harfini
fethalı, fe harfini sakin olarak "dafr" demeleri de bu tür
yanlışiıklarındandır. Bunun doğrusu ise "dufur" olup, çoğulu
",dafira",dır.
Ama onun bunu
kabul.etmeyip, yanlış olduğunu ileri sürdüğü şekil •doğru değildir. Aksine
doğrusu her iki şeklin de caiz olduğudur, bunların her birinin doğru bir anlamı
vardır ama bizim önce sözünü ettiğimiz şeklin doğruluğu daha ağırlık
kazanmaktadır. çünkü sabit ve muttasıl rivayetlerde sema yoluyla alınan odur.
Allah en iyi bilendir.
"Başına üç avuç su
dökersin" buyruğu, diğer rivayetteki ile aynı anlamdadır.
"Hafne" ne olursa olsun iıki avuç dolusu şeye denilir.
Ümmü Seleme'nin adı
Hind'dir. Ramke olduğu da söylenmiş ise de bunun hiçbir kıymeti yoktur.
Bu Babtaki Hadislerden
Çıkartılan Hükümlere Gelince:
Bizim ve cumhurun
mezhebine göre gusleden kadının, eğer su içten ve dıştan saçının dibine tamamen
ulaşıyor ise saç örgülerini çözmesi vacip değildir. Eğer örgülerini çözmeden su
ulaşamıyorsa o takdirde çözmesi icab eder.
Um Seleme (r.anha)
validemizin rivayet ettiği hadis de örgülerini çözmeksizin suyun saçının
tamamına ulaşmış olduğu şeklinde yorumlanır; çünkü suyun bu şekilde
ulaştırılması vaciptir.
en-NehaI' den ise durum
ne olursa olsun saçını çözmesinin vacip olduğu nakledilmiştir. Hasan ve
Tavus'tan ise cünüplükte değil de, ay halinden guslederken çözülmenin vacip
olduğunu söyledikleri nakledilmiştir. Delilimiz ise Ümmü Seleme'nin rivayet
ettiği bu hadistir. Şayet erkeğin saçı da örgü yapılmışsa hükmü kadının hükmü
gibidir. Allah en iyi bilendir.
Erkeğin cünüplükten
gusletmesi ile kadının cünüplükten, ay halinden ve loğusalıktan dolayı
gusletmesi ve diğer meşru bütün gusül şekillerinde erkek ile kadının gusülleri aynıdır.
Bundan ileride geleceği üzere ay halinden ve loğusalıktan dolayı gusleden kadın
ile ilgili onun misk ile kokulandırılmış bir parça kullanması müstesnadır.
Bundan önceki babta
guslün eksiksiz nasıl yapılacağına dair açıklama geçmiş bulunmaktadır.
Eğer gusleden kadın
bakire ise, suyu fercinin içine ulaştırması vacip değildir. Eğer bakire değilse
suyun ihtiyacını gidermesi için oturması halimde fercinin görünen kısmına
ulaştırılması icap eder; çünkü bu durumda vücudunun dışı hükmünü alır. Şafil ve
mezhebimize mensup ilim adamlarının çoğunluğu bunu böylece ifade etmişlerdir.
Mezhebimize mensup bazı
ilim adamları ise fercin içini yıkamak bakire olmayan kadına vacip değildir,
demişlerdir. Bazıları ise bu, ay halinden ve loğusalıktan dolayı gusletmek halinde
vaciptir, cünüplükten dolayı gusletmek halinde değildir demiştir; ama doğru
olanı birincisidir. Allah en iyi bilendir.
(745) Abdullah b. Amr
(r.anh)'ın kadınlara gusledecekleri zaman saçlarının örgülerini çözmelerini
emretmesi ise kadınlara bunu yapmalarının vacip olduğunu kastettiği ve bunun
ise suyun saçlarının dibine varmadığı kimseler hakkında olduğu şeklinde
yorumlanır yahut onun mezhebine (görüşüne) göre -en-Nehaı' den naklettiğimiz
üzere- her durumda saçını çözmek icap eder ve Ümmü Seleme ile Aişe
(r.anhuma)'nın rivayet ettikleri hadisin ona ulaşmamış olduğu kabul edilir.
Bununla birlikte onun kadınlara böyle yapmalarının vacip olmak üzere değil de,
müstehap olduğu ve ihtiyatlı olmak için emretmiş olma ihtimali de vardır. Şanı
yüce Allah en iyi bilendir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
13- AY HALİNDEN
GUSLEDEN KADININ KAN GELEN YERDE BİR PARÇA MİSK KULLANMASININ MÜSTEHAP OLDUĞU
BABI