|
SAHİH-İ MÜSLİM |
TAHARE |
باب
التيمن في
الطهور وغيره
19- TEMİZLİKTE VE BAŞKA
HUSUSLARDA SAĞ'DAN BAŞLAMA BABI
66 - (268) وحدثنا
يحيى بن يحيى
التميمي.
أخبرنا أبو
الأحوص عن
أشعث، عن
أبيه، عن
مسروق، عن
عائشة؛ قالت:
إن
كان رسول الله
صلى الله عليه
وسلم ليحب
التيمن في
طهوره إذا
تطهر. وفي
ترجله إذا ترجل.
وفي انتعاله
إذا انتعل.
615- Bize Yahya b. Yahya
et-Temimî de rivayet etti. (Dediki): Bize Ebu'I Ahvas,
Eş'as'tan, o da babasından, o da Mesruk'dan, o da Aişe'den naklen haber verdi şöyle demiş: Aişe dedi ki:
Şüphesiz Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) temizlik yaptığında,
temizlenmesinde, tarandığında taranmasında, ayakkabısını giyindiği zaman
giyinmesinde sağdan başlamayı pek çok severdi.
Diğer tahric: Buhari,
168,446,5380,5854,5926; Ebu Davud, 4140; Tirmizi, 608; Nesai, 112,419, 5255;
İbn Mace, 401; Tuhfetu'I-Eşraf, 17657
AÇIKLAMA: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem), ... sağdan başlamayı pek çok severdi." Bu şeriatta sürekliliği
olan bir kuraldır. Bu da ikram ve şereflendirme kabilindendir. Elbise, şalvar
ve ayakkabı giyinmek, mescide girmek, misvak kullanmak, sürme çekmek,
tırnakları kesmek, bıyıkları kesmek, saçı taramak, koltuk altlarını yolmak,
başı tıraş etmek, namazda iken selam vermek, abdest azalarını yıkamak, heladan
çıkmak, yemek, içmek, musafaha etmek, Hacer-İ Esved'i istilam etmek ve buna
benzer diğer bütün hususlarda sağdan başlamak müstehaptır.
Bunun zıttı olan helaya
girmek, mescitten çıkmak, sümkürmek, istinca yapmak, elbiseleri, şalvarları,
ayakkabıları çıkarmak ve benzeri diğer hususlarda ise soldan başlamak
müstehaptır. Bütün bunlar ise sağın kerameti ve şerefi sebebi iledir. Allah en
iyi bilendir.
İlim adamlarının icmaı
ile abdest alırken sağ eli ve sağ ayağı önce yıkamak sünnettir. Eğer aksini
yaparsa abdesti sahih olmakla birlikte faziletli olanı kaçırmış olur. Şia ise
bu vacip (farz)dır demiş ise de şianın muhalefetine itibar edilmez.
Şunu bil ki, sol ile
başlamak her ne kadar yeterli ise de Şafii bunun mekruh olduğunu açıkça ifade etmiştir.
Bu ise açıkça anlaşılan bir durumdur çünkü Ebu Davud ve Tirmizi' nin Sünenleri
ile başka kaynaklarda övülmeye değer çeşitli senetlerle Ebu Hureyre (r.a.)'dan
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in şöyle buyurduğu sabittir:
"Elbise giyindiğiniz zaman yahut abdest aldığınızda sağ organlarınızdan
başlayınız."
Bu sağın önceleneceğinin
emredildiği hususunda açık bir nastır. Bu, nassa muhalefet ise mekruh ya da
haramdır. İlim adamları bunun haram olmadığı üzerinde icma etmişlerdir. O halde
mekruh olması icap etmektedir.
Şunu da bilmek gerekir
ki, abdest azaları arasında sağdan başlamanın müstehap olmadığı azalar da
vardır. Bunlar ise kulaklar, el ayaları ve yanaklardır. Bunun yerine bunlar bir
defada temizlenirler. (3/160) Eğer bu organlardan birisi için -kesik olanların
ve benzeri durumdakilerin halinde olduğu gibi- buna imkan olmazsa o takdirde
sağa öncelik verir. Allah en iyi bilendir.
67 - (268) وحدثنا
عبيدالله بن
معاذ. حدثنا
أبي. حدثنا شعبة
عن الأشعث، عن
أبيه، عن
مسروق، عن
عائشة؛ قالت:
إن
كان رسول الله
صلى الله عليه
وسلم يحب
التيمن في
شأنه كله. في
نعليه،
وترجله،
وطهوره.
616- Bize Ubeydullah b.
Mu'az dahi rivayet etti. (Dediki): Bize babam rivayet etti. (Dediki): Bize
Şu'be, Eş'as'dan, o da babasından, o da Mesruk'tan, o da Aişe'den naklen rivayet etti. Aİşe şöyle demiş: Resulullah
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Her işinde: Ayakkabı giymesinde, taranmasında ve
temizlenmesinde sağdan başlamayı severdi.
AÇIKLAMA: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) ... sağdan başlamayı severdi." Bazı asıl nüshalarda
"ayakkabısı" anlamındaki lafız tekil olarak gelmiş, bazılarında ise
tesniye olarak (ayakkabıları anlamında)gelmiştir, her ikisi de sahihtir. Yani
ayakkabılarını giymekte yahut ayakkabısını giymekte sağdan başlamayı severdi,
tekilolması halinde cins isim olur. Bizim ülkemizdeki (meşrikta) nüshaların
hiçbirisinde bu iki şekilden başkası görülmemiştir ama Humeydi ile HaflZ
Abdulhakk e/-Cem'u beyne's-Sahihayn adlı eserlerinde "fi tena'ulihi"
şeklinde ilk harfi te sonra nun ve şeddeli ayn iledir. Buhari ve diğerlerinin
rivayetlerinde de böyledir. Hepsi de sahihtir. Buhari'nin rivayetlerinde
"gücü yettiği kadarıyla bütün işlerinde sağdan başlamayı severdi" ile
başlayıp, hadisin geri kalan kısmını zikretmektedir. Burada "gücü yettiği
kadarıyla" ifadesi ise sağdan başlamaya ileri derecede dikkat ettiğine
işarettir. Allah en iyi bilendir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
20- YOLLARDA VE
GÖLGELİKLERDE ABDEST BOZMANIN YASAKLANIŞI BABI