DEVAM: 9. Yüze Karşı
Övmenin Çirkinliği
حَدَّثَنَا
مُسَدَّدٌ
حَدَّثَنَا
بِشْرٌ يَعْنِي
ابْنَ
الْمُفَضَّلِ
حَدَّثَنَا أَبُو
مَسْلَمَةَ
سَعِيدُ بْنُ
يَزِيدَ عَنْ
أَبِي
نَضْرَةَ
عَنْ
مُطَرِّفٍ
قَالَ قَالَ
أَبِي انْطَلَقْتُ
فِي وَفْدِ
بَنِي
عَامِرٍ
إِلَى رَسُولِ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
فَقُلْنَا
أَنْتَ
سَيِّدُنَا فَقَالَ
السَّيِّدُ
اللَّهُ
تَبَارَكَ
وَتَعَالَى
قُلْنَا
وَأَفْضَلُنَا
فَضْلًا وَأَعْظَمُنَا
طَوْلًا
فَقَالَ
قُولُوا بِقَوْلِكُمْ
أَوْ بَعْضِ
قَوْلِكُمْ
وَلَا
يَسْتَجْرِيَنَّكُمْ
الشَّيْطَانُ
Mutarrif (İbn Abdullah
İbn eş-Şıhhîr)dan demiştir ki: Babam dedi ki: (Ben birgiin) Âmir oğullarının elçileriyle
birlikte (elçi olarak) Rasûlullah (s.a.v.)'in huzuruna gitmiştim. (Orada Hz.
Nebie): Sen bizim Seyyidimizsin, dedik de, (Resulü Ekrem):
Seyyid Allah'dır,
buyurdu. Biz: Sen bizim faziletçe en faziletlimiz, (eşe, dosta iyilik elini)
uzatma bakımından da en üstünümüz sensin, dedik.
Bu sözünüzü söyleyiniz
-yahutta- (bu) sözünüzün bazısını (söyleyiniz; fakat bir kısmını bırakınız,
taki) şeytan sizi (bazı sözlerinizle kendi yoluna) sürüklemesin."
İzah:
Yaratıkları üzerinde
mutlak tasarruf sahibi olan muhakkak ki Allahu Teâlâ hazretleridir. Bu bakımdan
"seyyid", "mevlâ" gibi, insanlar üzerinde tasarruf
yetkisine delâlet eden lafızlara hakkiyle layık olan da yine yüce Allah'dır. Bu
lafızların, kullar için kullanılması ise mecazidir, izafidir, hakiki değildir.
Bu itibarla her ne
kadar bu lafızları mecazî ve izafî olarak, kullar için kullanmak caiz ise de
Resulü zişan efendimiz, İslamın ilk yıllarında cahiliyye döneminden yeni
kurtulmuş olan kavmini, cahili düşüncelerden tamamen kurtarmak amacıyla ve
bazı insanlarda ilahi güçlerin bulunduğu inancının nüksedeceği endişesiyle
zaman zaman ashabım bu nevî kelimeleri kullanmaktan nehyetmiştir, Fakat ulemâ
bu gibi tehlikelerin kalmadığı cemiyetlerde söz konusu kelimeleri mecazen
insanlara nisbet etmekte bir sakınca görmemişlerdir. Nitekim: "Ben Adem
oğuIIarının seyyidiyim" mealindeki (4673) numaralı hadis-i şerifte buna
delâlet eder.
Bu hadisin mevzumuzu
teşkil eden babla ilgisi, bir kimseye: "Seyyidimiz" diyerek hitab
etmenin onu yüzüne karşı övmek anlamına gelmesidir.
Biz bir kimseyi yüzüne karşı
Övmenin hükmünü, (4804-4805) numaralı hadislerin şerhinde açıkladığımızdan
burada tekrara lüzum görmüyoruz.