DEVAM: 117-118. Mektup
Yazarken Kişi Önce Kendi İsminden Başlar
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ عَبْدِ
الرَّحِيمِ
حَدَّثَنَا
الْمُعَلَّى
بْنُ مَنْصُورٍ
أَخْبَرَنَا
هُشَيْمٌ
عَنْ
مَنْصُورٍ عَنْ
ابْنِ
سِيرِينَ
عَنْ ابْنِ
الْعَلَاءِ
عَنْ الْعَلَاءِ
يَعْنِي
ابْنَ
الْحَضْرَمِيِّ
أَنَّهُ
كَتَبَ إِلَى
النَّبِيِّ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
فَبَدَأَ
بِاسْمِهِ
el-Alâ b. el-Hadremî'den
(rivayet edildiğine göre) kendisi Nebi (s.a.v.)'e mektup yazmış da (sıra
isminin zikrine gelince "el-Alâ'dan Allah'ın Rasulüne" şeklinde önce)
kendi isminden başlamış.
İzah:
Bu hadis-i şeriflerde
el-Alâ b. Hadramî'nin Bahreyn'de vali iken Hz. Nebie yazdığı mektuplara
"Bismillahirrahmanirrahim, el-Alâ'dan Allah'ın Rasulüne" şeklinde
Besmeleden sonra, önce kendi ismini zikrederek başladığı, Hz. peygamberin de
onun bu uygulamasını iyi karşılanmasıyla kişinin yazdığı mektuplara besmeleden
sonra kendi ismiyle başlamasının takriri sünnet halinde yerleştiği ifade
edilmektedir.
Nitekim, Hz. Nebiin
Bizans kralı Herakliyüs'e yazdığı mektupta "Rahman ve Rahim olan Allah'ın
adıyla! Allah'ın kulu ve Resulü Muhammed'den Rumların büyük reisi
Hekakliüs'e" şeklindedir.[Ebû Davud, 5136 nolu hadis.]
Hz. Nebi'in bu
uygulamayı; "O, Süleyman'dan geliyor. Rahman ve Rahim olan Allah'ın
adıyla"[Neml 30] âyetinden aldığı şüphesizdir.
Hafız İbn Hacer'in
Fethü'l Bâri'deki açıklamasına göre mektuplara bu şekil başlamak sünnettir.
Cumhuru ulemanın görüşü budur. Her ne kadar en-Nehhas sahabenin bu konuda
icmaı bulunduğu söylemişse de bu iddia doğru değildir. Çünkü sayıları az da
olsa bu görüşe katılmayan sahabilerin bulunduğu bir gerçektir.
Bazılarına göre, bu
sünnet seviye itibariyle yüksek olan kimseler için geçerlidir. Fakat oğlun
babaya mektup yazması gibi sıradan mektuplarda adaba uygun olan önce mektup
yazılan kimsenin ismini zikretmektir. Fakat mektubu yazanın kendi ismiyle
başlaması da caizdir. Nitekim mevzu-muzu teşkil eden hadis-i şerif de buna
delâlet etmektedir.