بَاب
وَلِيِّ
الْعَمْدِ
يَرْضَى
بِالدِّيَةِ
4. Amden Öldürülen
Kişinin Velisi Diyete Razı Olabilir
حَدَّثَنَا
مُسَدَّدُ
بْنُ
مُسَرْهَدٍ
حَدَّثَنَا
يَحْيَى بْنُ
سَعِيدٍ
حَدَّثَنَا
ابْنُ أَبِي
ذِئْبٍ قَالَ
حَدَّثَنِي
سَعِيدُ بْنُ
أَبِي سَعِيدٍ
قَالَ
سَمِعْتُ
أَبَا
شُرَيْحٍ
الْكَعْبِيَّ
يَقُولُ
قَالَ
رَسُولُ
اللَّهِ صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
أَلَا إِنَّكُمْ
يَا مَعْشَرَ
خُزَاعَةَ
قَتَلْتُمْ
هَذَا
الْقَتِيلَ
مِنْ
هُذَيْلٍ
وَإِنِّي
عَاقِلُهُ
فَمَنْ
قُتِلَ لَهُ
بَعْدَ مَقَالَتِي
هَذِهِ قَتِيلٌ
فَأَهْلُهُ
بَيْنَ
خِيَرَتَيْنِ
أَنْ
يَأْخُذُوا
الْعَقْلَ
أَوْ
يَقْتُلُوا
Ebû Şûreyh el-Ka'bî
(r.a) den (şöyle) dedi (ği rivayet edilmiştir): Rasûlullah (s.a.v) şöyle
buyurmuştur; "Dikkat edin, ey Huzâa topluluğu! Siz, Huzeyl'den şu maktulü
öldürdünüz. Ben onun diyetini ödemekteyim. Benim şu sözlerimden sonra kimin bir
adamı öldürülürse onun ailesi diyet almak yada katili (kısas olarak) öldürmek
arasında muhayyerdir."
Diğer tahric: Tirmizi,
diyât, Ahme b. Hanbel, IV: 32. VI. 385. Tirmizi bu hadis için
'İıasen-sahih" demiştir.
AÇIKLAMA:
Huzâa kabilesj; bir
zamanıar Mekke'ye hakim olmuşlardır. Sonra oradan çıkartıldılar ve dışında
kaldılar.
Bu hâdis-i şerif,
Rasûlullah (s.a.v) in Mekke Fethi günü irad ettiği hutbenin bir bölümüdür. O
günlerde Huzâahlar, aralarındaki câhiliyye döneminden kalma bir kan dâvası
yüzünden, Hüzeyl kabilesinden birisini öldürmüşlerdi. Rasûlullah (s.a.v)
aralarındaki soğukluğu gidermek ve husûmeti Önlemek için Huzâahlar nâmına
Huzeyl'den olan maktulün diyetini ödemiş ve bundan böyle birisi öldürüldüğü
zaman, maktulün velilerinin kısas veya diyet almak arasında muhayyer
olduklarını bildirmiştir.
Hadis metninde
Rasûlullah (s.a.v) in, Huzâahlara hitâbederken "Siz Huzeyl'den bir maktulü
öldürdünüz" buyurduğu görülmektedir. Bu tür ifadeler Arapçada kullanılan
ve "itibâru mâ yekûn" denilen mecazî bir ifadedir. Yani insan
Öldürüldüğü zaman maktul olduğu için böyle denilir. Hadis-i Şerif, kısas ve
diyetten birisini seçmek konusundaki muhayyerliğin, öldürülen şahsın velisine
ait olduğuna delâlet etmektedir. Konu babın son hadisinde tekrar ele
alınacaktır.