بَاب
فِي حَلْقِ
الرَّأْسِ
13. Başı Tıraş Etmek
حَدَّثَنَا
عُقْبَةُ
بْنُ
مُكْرَمٍ
وَابْنُ
الْمُثَنَّى
قَالَا
حَدَّثَنَا
وَهْبُ بْنُ
جَرِيرٍ
حَدَّثَنَا
أَبِي قَالَ
سَمِعْتُ
مُحَمَّدَ
بْنَ أَبِي
يَعْقُوبَ
يُحَدِّثُ
عَنْ الْحَسَنِ
بْنِ سَعْدٍ
عَنْ عَبْدِ
اللَّهِ بْنِ
جَعْفَرٍ
أَنَّ
النَّبِيَّ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
أَمْهَلَ آلَ
جَعْفَرٍ
ثَلَاثًا
أَنْ
يَأْتِيَهُمْ
ثُمَّ أَتَاهُمْ
فَقَالَ لَا
تَبْكُوا
عَلَى أَخِي بَعْدَ
الْيَوْمِ
ثُمَّ قَالَ
ادْعُوا لِي بَنِي
أَخِي فَجِيءَ
بِنَا
كَأَنَّا
أَفْرُخٌ
فَقَالَ ادْعُوا
لِي
الْحَلَّاقَ
فَأَمَرَهُ
فَحَلَقَ
رُءُوسَنَا
Abdullah b. Câbir (r.a)
şöyle demişlir. Hz. Nebi (s.a.v.); Cafer ailesine, üçgiin sonra kendilerine
geleceğini söyledi. Sonra Cafer ailesine varıp; "Bu günden sonra kardeşim
için ağlamayın” buyurdu. Daha sonra da "bana kardeşimin çocuklarını
çağırın" dedi. Biz Râsûlullah'a getirildik. Birer kuş yavrusu gibi idik.
Efendimiz: "Bana
berberi çağırın" buyurdu (berber geldi) Rasûlullah kendisine emretti, o da
başlarımızı tıraş etti.
İzah:
Nesaî, zinet. Ahmed b.
Hanbel I, 204.
Hâdis'in râvîsi
Nebiimiz/in amcası Ebû Tâlibn oğlu büyük
şehid Hz. Cafer'in oğludur. Anlaşıldığı üzere Hz. Cafer şehid edilince. Nebi
Efendimiz, yas tut maları için ailesine üç gün izin vermiş, üç günün biliminde
de onlara yası bırakmalarını tenbih etmek için kendilerine geleceğin!
söylemiştir.
Hz. Cafer'in ailesine
geldiğinde onun çocukları Abdullah. Avn ve Muhammed -Râvi'nin tabiriyle birer
kuş yavrusu gibi idiler. Saçları kuş yavrusunun tüylerine benziyordu.
Efendimiz durumu görünce bir berber çağırıp çocuklarının saçlarını tıraş
ettirdi.
Aslında ihramdan
çıkmanın dışında saçların tıraş edilmemesi daha el; dâl görünmektedir. Ama, Hz.
Cafer'in hanımı kocasının şehitliğinden dolayı duyduğu üzüntü sebebiyle
çocukların suçlarını taramayı ihmal ettiği için, Nebi Efendimiz, başlarını
tıraş ettirmiştir. Bu izah Aliyyü'l-Kârî'ye aittir.
Bezlü'l - Mechûd'da
talikan şöyle denilmektedir.[Bk. Bezlü’l – Mechud 17- 78.]
Muvaffak şöyle der.
"Başı tıraş konusunda Ahmed (b. Hanbeİ)Men selen rivayetler ihtilaflıdır.
Ondan, tıraş olmanın mekruh olduğu rivayet edilmiştir. Çünkü Hz. Nebi (s.a.v.)
Hariciler hakkında, "Onların özellikleri tıraştır." buyurmuştur. Hz.
Ömer'de Sabiğa; "eğer seni tıraşlı olarak görürsem başına kılıçla
vururum.1" demiştir. Yine Pcygambenmiz'den, "alınlar hac ve umre de
açılır." buyurduğu rivayet edilmiştir. Bunu Efrad'da Dârakutnî rivayet
etmiştir.
İbn Abbas (r.a) da
şehirde başını tıraş eden şeytandır, demişlir.
Ahmed, "Selef
tıraşı kerih görürdü" der. Yine Âhmed'den bunun mekruh olmadığı, ama
tıraş olmamanın daha efdal okluğu ifade edilmiştir.
İbn Abdîl Berr,
"İnsanlar tıraş olmanın mubah olduğunda lYıüttenktirler, delil olarak bu
yeter" der.
İkna, şerhinde de şöyle
denilmekledir. Saçları tıraş etmekle beis yoktur. Ama Hac. kafirin müslüman
oluşu ve yeni doğan gocunun akikastnm dışında sünnet de değildir."
Büceyremi de İbnü'l
Kâriyy'inin şu sözleri nakleder. "Hz. Nebi (s.a.v.) ömründe ancak dört
defa tıraş oldu,"
Bu ifadelerden, zaruret
yoksa, saçları tıraş etmenin caiz. tıraş etmemenin ise efdal olduğu
anlaşılmaktadır.
İmâm Nevevî; Hz. Nebiin
Haricîlerle ilgili, sözünün, saçı iraş etmenin caiz olmayışına delâlet
etmiyeceğini, çünkü bir guruba alâmet olan bir şeyin bazan haram, bazan da
mubah olabileceğini söyler.