بَاب
فِي لُبْسِ
الْحَرِيرِ
لِعُذْرٍ
10. Bir Özürden Dolayı
İpek Elbise Giymek
حَدَّثَنَا
النُّفَيْلِيُّ
حَدَّثَنَا عِيسَى
يَعْنِي
ابْنَ
يُونُسَ عَنْ
سَعِيدِ بْنِ
أَبِي
عَرُوبَةَ
عَنْ
قَتَادَةَ
عَنْ أَنَسٍ
قَالَ
رَخَّصَ
رَسُولُ اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ لِعَبْدِ
الرَّحْمَنِ
بْنِ عَوْفٍ
وَلِلزُّبَيْرِ
بْنِ
الْعَوَّامِ
فِي قُمُصِ
الْحَرِيرِ
فِي
السَّفَرِ
مِنْ حِكَّةٍ
كَانَتْ
بِهِمَا
Enes (r.a)'den rivayet
olunmuştur; dedi ki: Resulullah (s.a.v) Abdurrahman b. Avf ile Zübeyr b.
Avvam'a, kendilerinde uyuz hastalığı bulunğu için yolculukta ipek gömlek
giymelerine izin verdi.
İzah:
Buhari, libas, cihâd;
Müslim, libâs; Tirmizî, libas: Nesai, zine; İbn-i Mace libas; Ahmed b. Hambel
III. 127. 180. 215. 255. 273.
Bu hadis-i şerif; uyuz,
bit gibi insanı rahatsız eden haşerenin tasallutunda dolayı ipek giymenin erkeklere
de caiz olduğuna delalet etmektedir. Nitekim şu hadis-ı şerif de bunu açıkça
ifade ediyor: "Abdurrahman b. Ayf.ilc Zübeyr b. Avvam, Resulullah
(s.a.v)'a bitten şikayet ettiler. O da iştirak ettikleri bir gazada onların
ipek gömlek giymelerine izin verdi."[Buharî, cihad; Müslim, libas:
Tirmizî, libas; Ahmed b. Hanbel III. 122, 192,252.]
Bu mevzuda Şafii
alimlerinden İmam Nevevi şöyle diyor: "Bu hadis, Şafii ile ona muvafakat
edenlerin mezhebine sarahatan delalet etmektedir. Bir kimsede uyuz hastalığı
bulunursa ipek giymek caiz olur. Çünkü ipekte serinlik vardır. Bit ve o manada
şeylerin bulunması da böyedir. İmam Malik caiz olmadığına kaildir. İpeği
zarurette giymek de caizidir. Harb, birden bire patladığı için başka bir şey
bulamayan, sıcaktan ve soğuktan korkarak giyen gibi, ulemamızca sahih olan
kavle göreipeği uyuz ve benzeri rahatsızlıkları dolayısıyla hem seferde hem de
hazarda giymek caizdir. Ulemamızdan bazıları ipek giymenin cevazı sefere
mahsustur, demişse de bu kavil zayıftır.
Maliki ulemasından İmam
Kurtubî ise şunları söylemiştir: "Bu hadis, zaruret halinde ipeğin
giyilebileğine delalet etmektedir. Malikilerden bazılarının kavli de budur.
İmam Malik'e gelince, o ipek giymeyi her iki vecihten de men etmiştir. Bu hadis
açık olarak onun aleyhine hücettir."
Hanefi ulemasından
Bedreddin Aynî ise, ipek giymenin tecviz edilmesine üç şeyin sebep olduğunu
söylüyor. Bunlar; yolculuk, gaza ve uyuzdur. Tabiatiyle bit, pire gibi şeyler
de uyuz hükmündendir.
İbn Battâl'ın beyanına
göre, selef uleması ipek hususunda ihtilaf etmişlerdir. Bazıları ipek giymeyi
caiz görmüş, bir takımları da mekruh saymıştur, Ömer b. Hattâb, İbn Şîrîn
İkrime ve Muğayriz; kerahetine kail olmuşlar ve, "harpte şehit düşmek
ümit edildiği için ipek giymek daha şiddetle mekruhtur" demişlerdir. İmam
Mâlik ile İmam Azam'in kavilleri de budur.
Efıes b. Mâlik, Ata,
Muhammed b. Hanefîyye, Ürve ve Hasan el Basrî; harpte ipek giymenin caiz
olduğunu söylemişlerdir. İmam Muhammed ve İmam Şafii'nin kavilleri de
budur.[Davudoğlu Ahmed. sahihi müslim terceme ve şerhi.]