بَاب
فِي
الْخَادِمِ
يَأْكُلُ
مَعَ الْمَوْلَى
50. Hizmetçinin
Efendi(si) İle Birlikte Yemek Yemesi
حَدَّثَنَا
الْقَعْنَبِيُّ
حَدَّثَنَا دَاوُدُ
بْنُ قَيْسٍ
عَنْ مُوسَى
بْنِ يَسَارٍ
عَنْ أَبِي
هُرَيْرَةَ
قَالَ قَالَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
إِذَا صَنَعَ
لِأَحَدِكُمْ
خَادِمُهُ
طَعَامًا
ثُمَّ جَاءَهُ
بِهِ وَقَدْ
وَلِيَ
حَرَّهُ
وَدُخَانَهُ
فَلْيُقْعِدْهُ
مَعَهُ
لِيَأْكُلَ
فَإِنْ كَانَ
الطَّعَامُ
مَشْفُوهًا
فَلْيَضَعْ
فِي يَدِهِ
مِنْهُ
أَكْلَةً
أَوْ أَكْلَتَيْنِ
Ebû Hureyre (r.a)'den
rivayet olunduğuna göre, Rasûlul-lah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
"Birinizin hizmetçisi, dumanına ve sıcağına katlanarak kendisine bir yemek
hazırlayıp getirecek olursa (yemeği kendisi ile birlikte) yemesi için onu
yanına oturtsun. Şayet yemek az olursa eline bir yada iki lokma koyuversin.
İzah:
Buhari et'ime; Müslim,
eymân; Tirmizî, et'ime; Dârimî, et'ime; Ahmed b. Hanbel, I, 288, 442, II, 277,
283, 299, 316.
Bu hadis-ı şerifte, bir
insanın, kendisine bir takım güçlüklere katlanarak yemek hazırlayıp gelen
hizmetçisini yanına oturtup yemeği onunla beraber yemesi, yemeğin az olması
halinde ise hiç olmazsa yemekten birkaç lokmayı onun eline tutuşturuvermesinin
müstehab olduğu anlatılmaktadır.
Hadis-i şerifte,
yemeğin az olması halinde efendinin hizmetçisinin eline bir iki lokma
tutuşturuvermekle sorumluluktan kurtulacağı ifade edildiğinden, Hattâbî bu
hadisin; efendinin kendi yediğini aynen hizmetçisine yedirmesinin farz
olmadığına, fakat müstehab olduğuna delâlet ettiğini söylemiştir. Hattâbî'ye
göre, efendiye farz olan hizmetçinin karnını doyurmak ve avret mahallerini
örttürüp soğuk ve sıcaktan koruyacak şekilde giydirmektir. Kaliteli yemek
yedirmek ve kaliteli giydirmekle mükellef değildir.
İbn Münzir'in
açıklamasına göre, tüm İslâm uleması hizmetçiye bulunduğu çevrede herkesin
yediği yiyeceklerden yedirmenin farz olduğunu söylemişlerdir.