DEVAM: 32. Yırtıcı Hayvanlar(ın
Etlerini Yemek) Yasaklanmıştır
حَدَّثَنَا
أَحْمَدُ
بْنُ
حَنْبَلٍ
وَمُحَمَّدُ
بْنُ عَبْدِ
الْمَلِكِ
قَالَا حَدَّثَنَا
عَبْدُ
الرَّزَّاقِ
عَنْ عُمَرَ
بْنِ زَيْدٍ
الصَّنْعَانِيِّ
أَنَّهُ
سَمِعَ أَبَا
الزُّبَيْرِ
عَنْ جَابِرِ
بْنِ عَبْدِ
اللَّهِ أَنَّ
النَّبِيَّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
نَهَى عَنْ
ثَمَنِ
الْهِرِّ قَالَ
ابْنُ عَبْدِ
الْمَلِكِ
عَنْ أَكْلِ
الْهِرِّ
وَأَكْلِ
ثَمَنِهَا
Câbir b. Abdullah'dan
rivayet olunduğuna göre; Nebi (s.a.v.) kedi parasını yasaklamıştır. (Muhammed)
İbn Abdilmelik (ise bu cümleyi): "Kedi (etini) ve (kedi) parasını yemeyi
yasakladı" (şeklinde) rivayet etti.
İzah:
Ayrıca bu hadis'i Ebû
Dâvûd, buyu'; Tirmizî, buyu'; İbn Mâce, ticârât, sayd; Ahmed b. Hanbel, III, 297,
317, 339, 349, 353, 386. da tahric etti.
Bu babda geçen hadis-i
şeriflerde şu mevzular ele alınmaktadır:
1- Köpek dişli olan
yırtıcı hayvanların etlerini yemek yasaklanmıştır.
2- Pençeli kuşların
etlerini yemek yasaklanmıştır.
3- Anlaşmalı olarak müslüman
topraklarına giren ya da orada yaşayan gayri müslimlerin mallarını haksızlıkla
ele geçirmek yasaklanmıştır.
4- Bir topluma misafir
olan kimseyi ağırlamak o toplumun görevi, ağırlanmak da o kişinin hakkıdır. O
toplum bu görevini yerine getirmediği takdirde, misafir onlardan hak talep
edebilir.
5- Ehli eşek, at ve
katır eti yemek yasaklanmıştır.
6- Kedi eti yemek
yasaklanmıştır.
7- Kedi satıp parasını
yemek caiz değildir.
Birinci maddede sözü
geçen köpek dişli yırtıcı hayvanlardan maksat, köpek dişleriyle saldıran
aslan, kurt ve köpek gibi hayvanlardır.
Bezlü'l-Mechûd
yazarının dediği gibi, metinde geçen "yırtıcı" kelimesiyle deve bu
sınıfın dışında bırakılmıştır. Çünkü her ne kadar.deve köpek dişli ise de
yırtıcı değildir.
Avnü'l-Ma'bûd yazan
şunları kaydediyor:
"Nihâye müellifi
İbnü'l-Esîr'e göre; köpek dişli yırtıcı hayvanlardan maksat, avını yakalayıp
zorla parçalayıp yiyen aslan, kaplan, kurt gibi hayvanlardır. Kamus yazarına
göre ise, parçalayıcı hayvanlardır. Haram olan bu yırtıcı hayvanların cinsi
mevzuunda fıkıh imamları ihtilâfa düşmüşlerdir.
fmam Ebû Hanîfe'ye
göre; sırtlan, fil, tarla faresi ve kedi gibi et yiyen her hayvan bu sınıfa
girer ve etlerini yemek haram olur.
İmam Şafiî'ye göre ise,
aslan, kaplan ve kurt gibi insanlara saldıran hayvanlardır. Sırtlan ve tilki
gibi insanlara saldırmayan yırtıcı hayvanlar ise bu sınıfa girmediklerinden
onların etlerini yemek helaldir."
İkinci maddede
etlerinin yenmesi yasaklanan pençeli kuşlardan maksat ise, uçarken avını havada
yakalayıp pençesiyle parçalayan kartal, doğan, şahin gibi kuşlardır. Pençesi
olduğu halde başka hayvanları avlamayan kuşlar bu sınıfa girmediklerinden
helâldir. Bu sınıfa giren kuşların etleri İmam Şafiî, Ahmed ve Ebû Hanîfe'ye
göre haramdır. İmam Mâlik'e göre ise helâldir.[el-Cezerî, Kitabü'l-Fıklı
ale'l-Mezâhibi'l-Erbaa, II, 1.]
Üçüncü maddede yer
alan, anlaşmalı olarak müslüman topraklarında bulunan gayri müslimlerin
mallarını haksızlıkla almanın yasaklanması meselesine gelince; esasen
anlaşmalı olarak müslüman topraklarında yaşayan gayri müslimler ya zimmî
olurlar ya da pasaportlu olarak bulunurlar. Bilindiği gibi zimmîler, anlaşma
şartlarını ihlâl etmedikleri sürece, pasaportlular da pasaport süresi devam
ettiği müddetçe İslâm ülkesinde kalabilirler. Zimmîler, İslâm ülkesinde
güvence ile yaşamalarına karşılık müslümanlara cizye ödemek zorunda oldukları
gibi, pasaportlu olanlar da yanlarında bulunan ticaret mallarının onda birini
müslümanlara vergi olarak vermek zorundadırlar. İşte müslümanlarm kendi
ülkelerinde yaşayan anlaşmalı gayri müslimlerden bu vergileri almaları
haklarıdır. Bunun dışında gayri müslimlerin mallarından bir şey almaları
haramdır. Onların bu mallan kaybolup da müslümanlarm eline geçmesi halinde
hüküm yine böyledir. Ancak onların ihtiyaç duymadıkları için terkettikleri
mallar bu hükmün dışındadır.
Beşinci maddede yer
alan ehli eşek ve katıra gelince, bu hayvanların etleri Hanefî ve Hanbelî
mezheplerinde haranı olmakla beraber Mâliki mezhebinde bu hususta iki görüş
vardır. Birinci ve meşhur olan görüşe göre haramdır. İkinci görüşe göre ise
mekruhtur. Ancak Hanefî, Şafiî ve Hanbelî mezheblerine göre annesi inek yahut
babası vahşi eşek annesi kısrak olan katırların etleri helâldir.
Fakat eşek etiyle
ilgili bu 3806 numaralı hadis zayıftır. Çünkü bu hadisi rivayet ettiği söylenen
Halid b. Velid, Hayber savaşında henüz müslüman olmamıştır. Ancak 3808-3811
numaralı hadisler eşek etinin haramlığmı açıkça ifade etmektedir.
Yedinci maddede yer alan
kedi eti yemek de haramdır. Çünkü kedi aslında birinci madedde yer alan
yırtıcı hayvanlar sınıfına girmektedir. Bu bakımdan kedi eti yemek Hanefî,
Şafiî ve Hanbelî mezheplerine göre haram, Mâlikîlere göre mekruhtur.