DEVAM: 22. Salahı Görünmeden
Önce Meyveyi Satmak
حَدَّثَنَا
الْحَسَنُ
بْنُ عَلِيٍّ
حَدَّثَنَا
أَبُو
الْوَلِيدِ
عَنْ
حَمَّادِ بْنِ
سَلَمَةَ
عَنْ
حُمَيْدٍ
عَنْ أَنَسٍ
أَنَّ
النَّبِيَّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
نَهَى عَنْ
بَيْعِ
الْعِنَبِ
حَتَّى
يَسْوَدَّ
وَعَنْ
بَيْعِ
الْحَبِّ
حَتَّى
يَشْتَدَّ
Enes b. Mâlik (r.a)'den
rivayet edildiğine göre; Resûlullah (s.a.v.), kararmadıkça üzümü,
sertleşmedikçe buğdayı (taneyi) satmaktan nehyetti.
İzah:
Tirmizî, buyu'; İbn
Mâce, ticârât; Ahmed b. Hanbel, III, 161, 221, 250.
Tirmizî bu hadisin
"hasen-garib'1 olduğunu söyler. İbn Hibbân ve Hâkim ise, sahih olduğunu
bildirmişlerdir.
Bu hadis, üzümün
salahının görünmesinin; kararması, buğdayın salahının görünmesinin de sertleşmesi
olduğunu ifade etmektedir.
Bilindiği gibi, siyah
üzümün olgunlaşıp yenilebilir hale gelmesi onun kararması iledir. Beyaz
üzümlerin kararması sözkonusu olmadığına göre, hadise göre onun satışı da
olgunlaşmasından sonra mümkün olacaktır.
Buğdayın satılmasından
maksat, başağında iken satılmasıdır. 3367 nolu hadiste, Rasûlullah Efendimizin
beyazlaşmadıkça başağı satmayı nehyettiği geçmişti. Başağın beyazlaşması ile
tanelerin sertleşmesi aynı zamanda olduğu için hadisler arasında bir çelişki
olduğu söylenemez. Zaten o hadisi izah ederken bu manaya işaret etmiştik.
Bu hadiste belirtilen
esaslar; meyvenin salahının görünmesinden maksadın, onun âfetlerden zarar
görmez hale gelmesi olduğunu söyleyen Hane-fîlerin görüşü ile de çelişkili
değildir. Çünkü üzüm karardığı zaman âfetlerin mevsimi geçmiş olur. Aynı şey
buğday için de sözkonusu olur. Yani üzümün kararması ve buğdayın sertleşmesi,
aynı zamanda onların âfetlerden kurtulmuş olmasıdır. Nitekim Muvalta'da;
"Üzüm karardığı zaman âfetten korunur" denilmiştir.
Üzümün kararmadan,
buğdayın da sertleşmeden önce satışları ile ilgili hükümler, 3367 numaralı
hadisin izahı esnasında serdedilen; meyvelerin salahı görünmeden satılmaları
ile ilgili hükümler içerisinde incelenmiştir.