DEVAM: 35. (Ağaçtaki
Meyveyi) Tahmin Etmek
حَدَّثَنَا
ابْنُ أَبِي
خَلَفٍ
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ سَابِقٍ
عَنْ
إِبْرَاهِيمَ
بْنِ
طَهْمَانَ
عَنْ أَبِي
الزُّبَيْرِ عَنْ
جَابِرٍ
أَنَّهُ
قَالَ
أَفَاءَ
اللَّهُ
عَلَى رَسُولِهِ
خَيْبَرَ
فَأَقَرَّهُمْ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
كَمَا
كَانُوا
وَجَعَلَهَا
بَيْنَهُ وَبَيْنَهُمْ
فَبَعَثَ
عَبْدَ
اللَّهِ بْنَ
رَوَاحَةَ
فَخَرَصَهَا
عَلَيْهِمْ
Câbir (r.a)'in şöyle
dediği rivayet edilmiştir: Allah (C.C.), Rasûlüne Hayber'i nasibetti.
Rasûlullah da onları oldukları gibi bıraktı. Hayber'i kendisi ile.Hayberliler
arasında (ortak) kıldı. Abdullah b. Revâha'yı gönderdi, Abdullah da
Hayberlilere (bahçelerin ürününü) tahmin etti.
İzah:
Câbir (r.a), Cenab-ı Allah'ın
Rasûlüne Hayber'in fethini müyesser kılmasmı şekıinde ifade etmiştir. Aslında
fey', kâfirlerin mallarından müslümanlann eline harpsiz geçen hasıladır.
Câbir'in ifadesi: "Allah'ın, fethedilen memleketler halkının mallarından
Nebiine verdikleri..."[Haşr 7] âyet-i kerimesine işarettir.
Avnü'l-Ma'bûd'da
Zürkanî'den naklen şöyle denilmektedir: "Yani zekâtın hakkını diğerinden
ayırmak için tahmine gönderdi. Çünkü zekâtın sarf yeri ayrıdır. Muhtelif
ihtiyaçlar için gönderdi de denilebilir. Hadis-i şerif, bu maksatlarla ürünü
önceden tahmin etmenin caiz olduğuna delildir. Ulemanın çoğunluğunun görüşü de
bu istikamettedir. Süfyân-ı Sevrî ise bunu hiçbir şekilde caiz görmez. Yine
hadis müsâkâtın cevazına da delildir. Ebû Hanîfe, Rasûlullah'ın; olup olmayacağı
belli olmayan bir şeyi satmaktan meneden hadisine dayanarak müsâkâtı caiz
görmez..."
Zürkanî daha sonra
müsâkâtın hükmü ve caiz olduğu sahalarla ilgili münakaşaları vermektedir. Biz,
daha önce o konuyu gözden geçirdiğimiz için Zürkanî'nin sözünün tamamını
aktarmadık.