DEVAM: 28-29. Ölü
Nasıl Yıkanır
حَدَّثَنَا
أَبُو
كَامِلٍ
حَدَّثَنَا
إِسْمَعِيلُ
حَدَّثَنَا
خَالِدٌ عَنْ
حَفْصَةَ
بِنْتِ
سِيرِينَ
عَنْ أُمِّ
عَطِيَّةَ أَنَّ
رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
قَالَ
لَهُنَّ فِي
غُسْلِ
ابْنَتِهِ ابْدَأْنَ
بِمَيَامِنِهَا
وَمَوَاضِعِ
الْوُضُوءِ
مِنْهَا
Ümmü Atiyye'den (rivayet
edildiğine göre) Rasûlullah (s.a.v.) (kızını yıkayacak olan) kadınlara, kızının
yıkanması hakkında "Bun(u yıkamayla sağdan ve abdest yerlerinden
başlayın." buyurmuştur.
İzah:
Buhârî, vudu; Müslim,
cenaiz; Tirmizî, cenaiz; Nesâî, cenaiz; İbn Mace, cenaiz; Ahmed b. Hanbel
VI.408.
Bu hadis-i şerifte
cenazeyi yıkamaya cenazenin sağ tarafın-dan ve abdest organlanndan başlanması
emredilmektedir. Atıf harflerinden olan "vav" harfi mutlak cem ifade
ettiğinden cenaze yıkayacak olan kimsenin cenazeyi yıkamaya ölünün hem sağ
tarafından, hem de abdest organlarından başlamaya riayet etmesi nıüstehabdır.
İbn Hacer'in de ifade
ettiği gibi, yıkamaya cenazenin sağ tarafından başlamakla bu emir yerine
getirilmiş olur. ibn Münir ise, bu cümleyi açıklarken: "Abdest aldırırken
önce sağdaki abdest organlarından başlandığı gibi vücudun diğer kısımlarını
yıkarken de yine sağ taraflarından başlar" demiştir.
Ölüye abdest aldırmanın
hikmeti ise, ona mü'minlerin alameti olan ab-desti son bir defa daha aldırarak,
onun müslümanlığım bir defa daha izhar etmek ve abdest organlarının ahirette
daha çok parlamasını sağlamaktır.
Şafiî âlimleriyle
Maliki âlimleri bu hadisin zahirine sarılarak ve dirilere kıyas ederek ölüyü
yıkarken ağzına ve burnuna su vermenin müstehab olduğunu ve ağzını kolayca
yıkayıp karnına su kaçmaması için de, başını yavaşça öne eğmenin müstehab
olduğunu söylemişlerdir. Sözü geçen âlimlere göre, temiz bir bezle ölünün
dişlerini ve burnunu sıvazlamak da müstehabdır.
Hanefî âlimleriyle
Hanbeli âlimlerine göre, Ölünün ağzına ve burnuna su verilmez. Çünkü abdest
uzuvlarından maksat Kur'ân-ı Kerim'de zikredilen el, yüz, baş, ayaktır. Ağız
ve burunsa bunlardan değildir. Ancak sözü geçen mezbeh imamlarından bazılarına
göre, yıkayıcının parmaklarına bir bez dolayıp ölünün dişlerini, dudaklarını
burun deliklerini sıvazlaması müstehabdır.
Bütün bu açıklamalardan
anlaşılıyor ki, ölünün tüm vücudunu bir defa yıkamak farzdır. Fakat ihtiyaca
göre; üç, beş, yedi veya ihtiyaca göre daha fazla ve tek sayıda yıkamak ve
hazırlanan suya sidr karıştırmak, son yıkayışta da yeteri kadar karıştırmak,
yıkamaya başlarken ölünün avret mahallini önünden ve arkasından bir bez
parçasıyla yıkamak, sonra sağ tarafından başlayarak abdest aldırmak sünnettir.