DEVAM: 4. Öz Evladın
Mirası
حَدَّثَنَا
مُوسَى بْنُ
إِسْمَعِيلَ
حَدَّثَنَا
أَبَانُ
حَدَّثَنَا
قَتَادَةُ
حَدَّثَنِي
أَبُو
حَسَّانَ
عَنْ
الْأَسْوَدِ بْنِ
يَزِيدَ
أَنَّ
مُعَاذَ بْنَ
جَبَلٍ وَرَّثَ
أُخْتًا
وَابْنَةً
فَجَعَلَ
لِكُلِّ
وَاحِدَةٍ مِنْهُمَا
النِّصْفَ
وَهُوَ
بِالْيَمَنِ وَنَبِيُّ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
يَوْمَئِذٍ
حَيٌّ
Esved b. Yezid'den
demiştir ki: Muaz b. Cebel Yemen'de (vali) iken (bir ölü'nün) bir kız(ı) ile
bir kızkardeş(in)e miras bölüştürmüş de bunlardan her birine (mirasın)
yarasını) vermiş. O zaman Peygamber (s.a.v.) de hayatta imiş.
İzah:
Buhârî, feraiz
Hafız ibn Hacer'in
açıklamasına göre A'meş bu hadisi bir defa Hz. Peygamber zamanında olmuştur.
Kaydıyla rivayet etmiştir. Bu durumda hadis merfu hadis hükmündedir. Çünkü Hz.
Muaz bir kızla kızkardeş arasında mirasın nasıl taksim edileceğini Hz.
Peygamber'den duyup öğrenmiş olmasaydı, henüz hayatta bulunarf Hz. Peygamber'e
sormadan bu hususta bir hüküm vermezdi.
A'meş'in diğer bir
rivayetinde bu Hz. Peygamber zamanında öhnuştur kaydı yoksa da güvenilir
ravilerin fazlalık taşıyan rivayetleri bu fazlalığı taşımayan rivayetlere
tercih edilmesi usul kaidelerindendir.
Muaz'ın mirasın yansını
Ölünün kızına diğer yansıra da ölünün kızkar-deşine vermesinin sebebi, kızın bu
mirasta farz (pay) sahibi olarak kız kardeşin de asabe mealgayr (başkasıyla
asabe) olarak bulunmasıdır. Hz. Peygamber'in sünnetinden anlaşıldığına göre
ölünün oğlu olmayıp diğer varislerle beraber bir kızı bulunursa, yarı pay
alır.[Ali Himmet Berkî, İslâm Hukukunda Feraiz ve İntikal 38.] Ana-baba bir kız
kardeş de ölenin kızı ile birlikte bulunursa farz (pay) sahibleri paylarını
aldıktan sonra kalan mirasın tümünü alır. Burada pay sahibi olarak sadece
ölünün kızı bulunduğundan Hz. Muaz ondan artan malın yansını kızkardeşe vermiştir.