بَاب
فِي
الْوُقُوفِ
عَلَى
الدَّابَّةِ
55. Hayvan Üzerinde
Binili Olarak Beklemek
حَدَّثَنَا
عَبْدُ
الْوَهَّابِ
بْنُ نَجْدَةَ
حَدَّثَنَا
ابْنُ
عَيَّاشٍ
عَنْ يَحْيَى
بْنِ أَبِي
عَمْرٍو
السَّيْبَانِيِّ
عَنْ ابْنِ
أَبِي
مَرْيَمَ
عَنْ أَبِي
هُرَيْرَةَ
عَنْ
النَّبِيِّ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
قَالَ
إِيَّاكُمْ
أَنْ
تَتَّخِذُوا
ظُهُورَ
دَوَابِّكُمْ
مَنَابِرَ
فَإِنَّ
اللَّهَ
إِنَّمَا سَخَّرَهَا
لَكُمْ
لِتُبَلِّغَكُمْ
إِلَى بَلَدٍ
لَمْ
تَكُونُوا
بَالِغِيهِ
إِلَّا بِشِقِّ
الْأَنْفُسِ
وَجَعَلَ
لَكُمْ
الْأَرْضَ
فَعَلَيْهَا
فَاقْضُوا
حَاجَتَكُمْ
Ebu Hureyre (r.a.)'den
rivayet olunduğuna göre Nebi (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: "Hayvanlarınızın
sırtını minberler edinmekten sakınınız. Çünkü (yüce) Allah sadece zorlukla
varabileceğiniz yerlere sizi iletmeleri için onları sizin emrinize verdi. Arzı
da sizin için yarattı. Binâenaleyh ihtiyaçlarınızı arzın üzerinde
karşılayınız."
İzah:
Sadece Ebû Dâvud
rivayet etmiştir.
Aliyyül-Kârî'nin
açıklamasına göre metinde geçen "Hayyanlarınızın sırtını minberler
edinmekten sakınınız." sözünden maksat, "hayvanları durdurup da
sırtlarında oturarak başkalarıyla sohbet ederek veya bir alışveriş için
pazarlığa girişerek, onları lüzumsuz yere yormayınız. Bu gibi işlerinizi yapmak
istediğiniz zaman onların üzerinden ininiz, ondan sonra işlerinizi
yapınız." demektir.
Nitekim bu cümleyi
takibeden ve hayvanların, üzerlerinde insanların konuşmaları için değil,
inşaları bir yerden bir yere taşımak için yaratıldığını ve insanların üzerinde
ihtiyaçlarını görmeleri için de arzın yaratılmış olduğunu ifâde eden cümleler
de AIiyyül-Kâri'nin bu görüşünü desteklemektedir.
Hafız Şemsüddin b.
el-Kayyim'in de ifâde ettiği gibi her ne kadar Rasûl-i zîşân Efendimiz veda
haccında devesinin üzerinde halka hutbe irad etmişse de bu hutbe hayvanı
yoracak kadar uzun sürmemiş ve halkın genel bir ihtiyacını yerine getirmek
gayesiyle olmuştur.Yasak olan, hayvanı keyfi olarak durdurup üzerinde uzun
süre konuşmak ve bunu âdet haline getirmektir.[bk. Avnü'l-mâbûd VII, 235. ]