DEVAM: 42. Atların
Hangi Rengi Daha Çok Sevilir?
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ عَوْفٍ
الطَّائِيُّ
حَدَّثَنَا
أَبُو
الْمُغِيرَةِ
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ
مُهَاجِرٍ
حَدَّثَنَا
عَقِيلُ بْنُ
شَبِيبٍ عَنْ
أَبِي وَهْبٍ
قَالَ قَالَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
عَلَيْكُمْ
بِكُلِّ
أَشْقَرَ
أَغَرَّ
مُحَجَّلٍ
أَوْ
كُمَيْتٍ
أَغَرَّ
فَذَكَرَ
نَحْوَهُ
قَالَ
مُحَمَّدٌ
يَعْنِي
ابْنَ مُهَاجِرٍ
وَسَأَلْتُهُ
لِمَ فُضِّلَ
الْأَشْقَرُ
قَالَ
لِأَنَّ النَّبِيَّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
بَعَثَ
سَرِيَّةً
فَكَانَ
أَوَّلَ مَنْ
جَاءَ
بِالْفَتْحِ
صَاحِبُ
أَشْقَرَ
Ebu Vehb (El-Kilaîyden;
demiştir ki: "Rasûlullah (s.a.v.) şöyle buyurdu": "Al, sakar,
ayakları sekili yahut da doru, sakar atlar besleyiniz."
Daha sonra (Ebu'l-Muğire
yahut Muhammed b. Muhacir, önceki 2543. hadisin) benzerini rivayet etti.
Muhammed b. Muhacir dedi ki: Ben Akîl (b. Şebîb)e, Niçin al (at diğerlerinden)
üstün kılındı? diye sordum. Çünkü Nebi (s.a.v.), bir akıncı birliği göndermişti
de Feth (haberin)i ilk getiren al (at) sahibi oldu, diye cevap verdi.
Diğer tahric: Beyhakî,
es-Sünenu’l-kübra, VI, 330.
AÇIKLAMA:
Bilindiği gibi
"kümeyt", kırmızı ve siyah karışımı bir renk taşıyan atlar için
kullanılır. Memleketimizdeki bu renkteki atlara, "doru at" ismi
verilir."Eşkar" ise, katıksız kırmızı renkli atlar için kullanılır.
Memleketimizin bazı bölgelerinde böyle kırmızı renkli atlara, "Yeşil
at" ismi verilir. "Edhem" ismi ise, siyah renkli atlar için
kullanılır ki memleketimizde bu rengi taşıyan atlara, "yağız at"
denir. İmam Muhammed (r.a.)Mn açıklamasına göre bu hadis-i şerifte söz konusu
edilen atları tanımak için atların yeleleriyle kuyruklarına bakılır. Şayet yele
ve kuyrukları kırmızı ise, ona "eşkar", şayet siyah iseler, ona
"kiimeyt" denir. Alnında bir dirhem yahut daha küçük mikdarda
beyazlık olan ata "ekran" denir. Şayet bu beyazlık daha çok ise
"eğarr = sakar" denir. Siyah ata ise "el-edhem" adı
verilir. "el-Ersem" ise üst dudağında ve burun deliklerinin üzerinde
beyazlık bulunan atlar için kullanılır.[bk. Şimşek Saıd, İslam Devletler Hukuku
1, 100.]
Ulemadan bazılarına
göre Hz. Nebi kendi tecrübesine dayanarak sözü geçen özellikleri taşıyan
atların cihad için diğer atlardan daha elverişli olduğunu söylemiştir. Nitekim
hadisin sonunda bulunan; "Çünkü Nebi (s.a.v.) düşman üzerine bir akıncı
birliği göndermişti de fetih (haberini) ilk getiren al (at) sahibi oldu."
cümlesi de bu görüşü te'yîd etmektedir. Sahabî Ebu Vehb el-Cüşemî'nin rivayet
ettiği bir önceki hadis merfû idi. Üzerinde bulunduğumuz hadis ise mürsel'dir.