DEVAM: 27. Oruçlu
Hararetten Dolayı Vücuduna Su Dökebilir Ve İstinşakta Mübalağa Edebilir Mi?
حَدَّثَنَا
قُتَيْبَةُ
بْنُ سَعِيدٍ
حَدَّثَنِي
يَحْيَى بْنُ
سُلَيْمٍ
عَنْ إِسْمَعِيلَ
بْنِ كَثِيرٍ
عَنْ عَاصِمِ
بْنِ لَقِيطِ
بْنِ
صَبْرَةَ
عَنْ أَبِيهِ
لَقِيطِ بْنِ
صَبْرَةَ
قَالَ قَالَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
بَالِغْ فِي
الِاسْتِنْشَاقِ
إِلَّا أَنْ
تَكُونَ
صَائِمًا
Lakît b. Sabra
(r.a.)'dan: demiştirki; "Rasûlullah (s.a.v.); "Oruçlu olduğun zaman
hariç, buruna su verirken su'yu iyice çek." buyurdu."
İzah:
Nesâî, tahâre; Tirmizî,
savm; İbn Mâce, taharet; Ahmed b. Hanbel, IV, 33.
Bu hadîs-i şerîf, Ebû
Davud'un Kitâb'ut-tahâresinde geçen uzunca bir hadîsin son bölümüdür.[Tahâre
(Hadîs no: 140).]
Hadîs-i şerîf; oruçlu
olmayanların abdestte veya güsulde burunlarına su alırken, suyu iyice
çekmelerinin müstehâb, oruçlular için ise, mekruh olduğuna delildir. Çünkü
suyun fazlaca çekilmesi halinde suyun dimağa veya boğaza ulaşması ihtimali
vardır.
Buruna su verirken,
boğaza su kaçması halinde, Ebû Hanife, Mâlik, Müzenî ve bir kavlinde Şafiî'ye
göre oruç bozulur ve kaza icâb eder.
Ahmed b. Hanbel, Evzâî,
İshâk, Nasır ve Şafiî ulemâsına göre, oruç bozulmaz. Bu, unutarak yeyip içmeye
benzer.
Hasen el-Basrî ve
İbrahim en-Nehâî'ye göre, abdest veya gusül farz olmazsa, oruç bozulur. Aksi
halde bozulmaz.
Hattâbî bu hadîsi
şerhederken şöyle der;
"Bu hadîsten
anlaşılan şudur; Dimağa ulaşan su oruçlunun kendi hareketi ile olursa, orucu
bozar. Buna göre, oruçlunun kendi fiiliyle olup da dimağa ulaşan hukne v.s.
gibi şeyler orucu bozar. Vücuda giren şeyin ağız yoluyla veya başka bir yolla
girmiş olması farketmez. Taharette, is-tinşâkın farz olduğunu söyleyenler bu
hadîsi delîl almışlardır. Bunlar derler ki; Eğer istinşâk farz olmasaydı,
ihtiyaten oruçlu olanlar tamamen terk ederlerdi. Böyle olmayışı istinşâkm
(buruna su vermenin) farz olduğuna delildir. Terki caiz olmaz. Ishâk b.
Rahûye'nin mezhebi böyledir."
Hadisin Tirmizî, Nesâî
ve İbn Mâce tarafından yapılan rivayetlerinde, buradaki ifâdeden önce,
"abdesti kemâl üzere alınız," ifâdesi yer almıştır.