بَاب
هَلْ
يُحَرِّمُ
مَا دُونَ
خَمْسِ رَضَعَاتٍ
10. Beş Defadan Aşağı
Emmek (Evlenmeyi) Haram Kılar Mı?
حَدَّثَنَا
عَبْدُ
اللَّهِ بْنُ
مَسْلَمَةَ
الْقَعْنَبِيُّ
عَنْ مَالِكٍ
عَنْ عَبْدِ
اللَّهِ بْنِ
أَبِي بَكْرِ
بْنِ مُحَمَّدِ
بْنِ عَمْرِو
بْنِ حَزْمٍ
عَنْ
عَمْرَةَ
بِنْتِ
عَبْدِ الرَّحْمَنِ
عَنْ
عَائِشَةَ
أَنَّهَا
قَالَتْ
كَانَ فِيمَا
أَنْزَلَ
اللَّهُ
عَزَّ وَجَلَّ
مِنْ
الْقُرْآنِ
عَشْرُ
رَضَعَاتٍ يُحَرِّمْنَ
ثُمَّ
نُسِخْنَ
بِخَمْسٍ
مَعْلُومَاتٍ
يُحَرِّمْنَ
فَتُوُفِّيَ
النَّبِيُّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
وَهُنَّ
مِمَّا يُقْرَأُ
مِنْ
الْقُرْآنِ
Aişe (r.anha) demiştir
ki: Allah'ın Kur'an'da indirdiği (ayetler) içerisinde "on (defa) emme
(nikahı) haram kılar" (ayeti de) vardı. Sonra (bu ayetteki on defa emme
kaydı), "kesinlikle bilinen beş (defa süt) emmek (nikahı) haram
kılar" (ayeti) ile neshedildi. Bu beş emme (ile ilgili ayet de
neshedildiği halde) Kur'an'da bulunan (ayetler)den olmak üzere (kendilerine
nesih haberi ulaşmayan kimseler tarafından) okunurken Nebi Sallallahu aleyhi ve
sellem vefat etti.
Diğer tahric: Müslim,
reda'; Tirmizî, reda'; Muvatta, reda'; Darimî, nikah. Benzeri kısa hali: İbni
Mace, nikah (1942).
AÇIKLAMA:
Şafiî ulemasından
Nevevî'nin açıklamasına göre bu hadis'in manası şudur: Nikahı haram kılan sütün
beş defa emilen süt olduğunu ifade eden ayet Resûlullah'ın hayatının son zamanlarında
neshedildiği için bu ayetten haberi olmayan kimseler onu Resûl-i Ekrem'in
vefatından sonra da okumaya devam ettiler. Daha sonra neshe-dildiğini ifade
eden'haber kendilerine ulaşınca, bundan vazgeçtiler ve saha-bîler bu ayetin
okunmasının neshedildiği hususunda icma' ettiler. Biz de tercümemizde parantez
içindeki kelimelerle bu manaya işaret ettik. Nesh Üç Kısımdır.
1. Hem hükmü, hem de
okunması neshedilen ayetler: "Kesinlikle bilinen on defa süt emmek
nikahlanmayı haram kılar" ayeti gibi,
2. Okunması neshedilen
fakat hükmü neshedilmeyen ayetler. "Kesinlikle bilinen beş defa süt emmek
(nikahlanmayı) haram kılar", ayeti ile "ihtiyar bir erkekle ihtiyar
bir kadının zina ettikleri zaman onlarj recmediniz" ayet-i kerimesi gibi.
3. Hükmü nesholunup
fakat okunması nesholunmayan ayetler Kur'an-ı Kerimdeki mensüh ayetler
genellikle bu nevidendir. "Ve sizden ölüp de karılarını geride bırakanlar,
karılan için bir yıla kadar evlerinden çıkmamak üzere bir nafaka vasiyet
etmelidirler."[Bakara 240.] ayet-i kerimesi gibi İslami-yetin ilk
yıllarında ölürken arkalarında eşleri kalacak olan kimselerin onlara bir sene
hiç dışarı çıkmadan besleyecek kadar bir mal, giyecek ve mesken vasiyyet etmeleri
bu ayet gereğince üzerlerine farz idi. Ve kocasından boşanan kadınların iddeti
de. bir sene idi. Sonra bu ayet-i kerime "içinizden ölenlerin geriye
bıraktıkları eşleri dört ay ongün(bekleyip) kendilerini gözetlerler.
Sürelerini bitirince artık kendileri için uygun olanı yapmalarında size bir
günah yoktur. Allah yaptıklarını haber alır"[Bakara 234] ayeti kerimesiyle
neshedilerek kocası ölen kadının iddet süresi bir yıldan dört aya indirildi.