DEVAM: 6. Zekat
Memurunun Rızası
حَدَّثَنَا
عَبَّاسُ
بْنُ عَبْدِ
الْعَظِيمِ
وَمُحَمَّدُ
بْنُ
الْمُثَنَّى
قَالَا حَدَّثَنَا
بِشْرُ بْنُ
عُمَرَ عَنْ
أَبِي الْغُصْنِ
عَنْ صَخْرِ
بْنِ
إِسْحَقَ
عَنْ عَبْدِ
الرَّحْمَنِ
بْنِ جَابِرِ
بْنِ عَتِيكٍ
عَنْ أَبِيهِ
أَنَّ
رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
قَالَ
سَيَأْتِيكُمْ
رُكَيْبٌ
مُبْغَضُونَ
فَإِنْ
جَاءُوكُمْ
فَرَحِّبُوا
بِهِمْ
وَخَلُّوا
بَيْنَهُمْ
وَبَيْنَ مَا
يَبْتَغُونَ
فَإِنْ عَدَلُوا
فَلِأَنْفُسِهِمْ
وَإِنْ
ظَلَمُوا
فَعَلَيْهَا
وَأَرْضُوهُمْ
فَإِنَّ
تَمَامَ
زَكَاتِكُمْ
رِضَاهُمْ
وَلْيَدْعُوا
لَكُمْ
قَالَ
أَبُو دَاوُد
أَبُو
الْغُصْنِ
هُوَ ثَابِتُ
بْنُ قَيْسِ
بْنِ غُصْنٍ
Abdurrahman b. Câbir b.
Atık, babası (Câbir b. Atik)'den rivayet ettiğine göre, Resûlullah (s.a.v.)
şöyle buyurmuştur: "(Tarafınızdan kendilerine) buğzedilen binittiler
yakında size gelecek. Size geldiklerinde onlara "hoş geldiniz" deyin
ve kendilerini almak istedikleri şeylerle başbaşa bırakın. Şayet âdil
davranırlarsa, kendi lehlerinedir; zulmederlerse, kendi aleyhlerinedir. Onları
memnun edin. Zira zekât (sevabı)nızın tam oluşu, onların rızası (nı almanıza
bağlı)dır. Onlar da size dua etsinler.
Ebu Davud dediki:
Ebu'l-Gusn, Sabit b. Kays b. Gusn'dur.
İzah:
Beyhaki,
es-Sünnenu'l-kübrâ, IV, 114
"Râkîb" kelimesinin ismu cem'i olan "rakb" kelimesi, aslında seferde on
ve daha fazla develilerden oluşan kafilelerin adıdır. Sonraları binek hayvanı
ne olursa olsun her binitli hakkında mecazen kullanılmıştır. Bu hadiste bu
kelimeden maksat, zekât memurlarıdır.
Sözünden maksat şudur:
Mallarınızın zekâtını
almak için size bazı zekât memurları gelecek ki, siz onlardan hoşlanmayıp
onlara buğzediyorsunuz ve mala olan sevginizden dolayı onların size haksızlık
yaptıklarını zannediyorsunuz. Halbuki onlar öyle değildir. Size geldiklerinde
onları iyi ve güler yüzle karşılayıp "hoş geldiniz" deyin almak
istediklerini bırakın, alsınlar. Size göre haksızlık yapmışlarsa bile, onlara
mani olmayın. Çünkü onlara karşı çıkmak, devlet başkanına karşı çıkmak
demektir. Devlet başkanına karşı çıkmak ise, fitneye sebeb olur.
Hadisin "şayet
âdil davranırlarsa, kendi lehlerinedir..." bölümünde ise, anlatılmak
istenen şudur: ,
Zekât memurları zekât olarak
aldıkları şeyleri adaletli bir şekilde alırlarsa, adaletlerinin sevabı
kendilerinedir. Vâcib olandan fazlasını almak suretiyle haksızlık yapıp
zulmederlerse, zulümlerinin günâhı yine kendilerinedir. Onların zulmü, size
zarar vermez, aksine onların eziyetlerine katlanmanızdan dolayı sevaba nail
olursunuz.
"Onları memnun
edin..." sözünden maksat, onlarla tartışmaksızın vâcib olan zekâtı vermek
suretiyle onları memnun etmeye çalışın. Çünkü istemiş oldukları o vâcib olan
miktarı vermek suretiyle onları memnun etmeniz zekâtınızın sevabını tam olarak
almanıza sebeptir.
Cümlesindeki
"lâm" lâm'ul-emir'dir. Peygamber (s.a.v.) zekât memuru olsun,
müstehakları olsun zekâtı alan kimseyi mal sahibine dua etmeye davet etmiştir.
Bu "lâm"ın ta'lil lamı olma ihtimali de vardır. Buna göre cümlenin
manası şudur: Zekât sevabınızın tam olması ve onların size dua etmeleri için
onları memnun ediniz.