DEVAM: 24. Çakıl
Taşlarıyla Tesbih Çekmek
حَدَّثَنَا
مُسَدَّدٌ
حَدَّثَنَا
عَبْدُ اللَّهِ
بْنُ دَاوُدَ
عَنْ هَانِئِ
بْنِ عُثْمَانَ
عَنْ
حُمَيْضَةَ
بِنْتِ
يَاسِرٍ عَنْ
يُسَيْرَةَ
أَخْبَرَتْهَا
أَنَّ النَّبِيَّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
أَمَرَهُنَّ
أَنْ
يُرَاعِينَ
بِالتَّكْبِيرِ
وَالتَّقْدِيسِ
وَالتَّهْلِيلِ
وَأَنْ
يَعْقِدْنَ
بِالْأَنَامِلِ
فَإِنَّهُنَّ
مَسْئُولَاتٌ
مُسْتَنْطَقَاتٌ
Yüseyra (r.anha)'dan
rivayet edildiğine göre, Resûlullah (s.a.v.) kendilerine (kadınlara) tekbir,
takdis ve tehlili gözetip devam etmelerini ve parmaklarının uçlarıyla
saymalarını emretmiştir. Çünkü bu azalardan (yaptıkları) sorulacak, konuşmaları
istenecektir.
İzah:
Tirmizî, deavât; Ahmed
b. Hanbel, VI, 371.
Tekbîr: "AUahti ekber", takdîs, "Sübhane'l-Melikü'l- Kuddûs-, veya
"Sübhûhun kuddûsun"; "tehffi, "Lâilâhe illellâh"
demektir.
Hadisin Tirmizî'deki
rivayeti "Ey kadınlar taifesi! parmak uçlanyla sayınız, çünkü onlara
sorulacak, konuşmaları istenecektir" şeklindedir. Ahmed'in rivayeti ise,
Hz. Peygamber'in "ey mü'min kadınlar..." şeklindeki hitabıyla
başlamaktadır.
Hadis-i şerifte
kadınlara, Allahü ekber, Sübhane'l-Melikül kuddûs ve lâilahe illellâh diyerek
zikre devam etmeleri, bunları terketmemeleri tavsiye edilmektedir. Şüphesiz bu
tavsiye, aynı zamanda erkekleri de ilgilendirir. Çünkü İslama göre bazı özel
hallerin dışında ibâdetin emir veya tavsiye edilmesinde erkeklerle kadınlar
arasında fark yoktur. Hitabın kadınlara yönelik olmasına sebep, sözün kadınlara
karşı yapılan bir konuşma esnasında söylenmiş olmasıdır.
Hadis-i Şerifte tavsiye
edilen ikinci konuda söylenen zikirlerin parmak uçlanyla sayılmasıdır. Bu
ifâdeden, yapılan zikirlerin teşbihle değil, parmaklarla sayılmasının daha
efdal olduğu anlaşılmaktadır. Bu üstünlüğe sebeb hadisin devamından
anlaşıldığına göre, insan vücudundaki organların dünyada yaptıklarını hesap
gününde haber verecekleri gerçeğidir. "O günde kendi dilleri elleri ve
ayakları aleyhlerinde yapıyor içliklerine şahitlik edecektir"[Tevbe 24.] mealindeki âyet bu hususa delâlet
etmektedir.
Zikrin teşbihle
sayılmasının caiz olduğu bundan evvelki hadiste geçmiştir.