DEVAM: 23. Gece
Namazına İki Rekat Namazla Başlamak
حَدَّثَنَا
مَخْلَدُ
بْنُ خَالِدٍ
حَدَّثَنَا
إِبْرَاهِيمُ
يَعْنِي
ابْنَ
خَالِدٍ عَنْ
رَبَاحِ بْنِ
زَيْدٍ عَنْ
مَعْمَرٍ عَنْ
أَيُّوبَ
عَنْ ابْنِ
سِيرِينَ
عَنْ أَبِي
هُرَيْرَةَ
قَالَ إِذَا
بِمَعْنَاهُ
زَادَ ثُمَّ
لِيُطَوِّلْ
بَعْدُ مَا
شَاءَ قَالَ
أَبُو دَاوُد
رَوَى هَذَا
الْحَدِيثَ
حَمَّادُ
بْنُ
سَلَمَةَ
وَزُهَيْرُ
بْنُ مُعَاوِيَةَ
وَجَمَاعَة
عَنْ هِشَامٍ
عَنْ
مُحَمَّدٍ
أَوْقَفُوهُ
عَلَى أَبِي
هُرَيْرَةَ
وَكَذَلِكَ
رَوَاهُ
أَيُّوبُ
وَابْنُ
عَوْنٍ أَوْقَفُوهُ
عَلَى أَبِي
هُرَيْرَةَ
وَرَوَاهُ
ابْنُ عَوْنٍ
عَنْ
مُحَمَّدٍ
قَالَ فِيهِمَا
تَجَوُّزٌ
Ebû Hureyre (r.a.),
"(Sizden biriniz geceleyin namaza kalktığı) zaman" diye bir önceki
(1323.) hadisin mânâsını nakl etmiş, (hafif iki rekat namaz kıldıktan)
"sonra (namazını) dilediği kadar uzatsın" (cümlesini) ilâve
etmiştir.
Ebû Dâvûd dedi ki: Bu
hadisi Hammâd b. Seleme ile Züheyr b. Muâviye ve bir topluluk Hişâm vasıtasıyla
Muhammed b. Sirin'den naklettiler. Ve (senedi) Ebû Hureyre'ye ulaştırdılar.
Aynı şekilde Eyyûb ile İbn Avn da rivayet ettiler (ve senedi) Ebû Hureyre
(r.a.) 'e ulaştırdılar. Bu hadisi îbn Avn de Muhammed'den rivayet etti. (Muhamed)
dedi ki: (Bu namazın rekatlarının) her ikisinde de (kıraat) kısadır.
İzah:
Bu hadis Hz. Ebü
Huieyre'ye kadar ulaşan mevkuf bir hadis olarak bir başka tabirle Hz. Ebû
Hureyre'nin sözü olarak rivayet olunmuştur. Bu haliyle hadisin metnini şu
şekilde tercüme etmek mümkündür: "Sizden biriniz gecenin bir kısmında
namaz kılmak için kalktığında önce hafif iki rekat namaz kılsın sonra da
namazım dilediği kadar uzatsın."
Ancak musannif Ebû
Davud'un açıklamasından anlaşıldığına göre, bu hadisi ayrıca Hammâd b. Seleme
ile Züheyr b. Muâviye ve bir başka topluluk da Hişâm vasıtasıyla yine Hz. Ebû
Hureyre'nin sözü olarak nakl etmişlerdir. Ebû Davud'un hadisin sonuna ilâve
ettiği talikte söz konusu edilen topluluktan maksat, Hüşeym b. Beşir ile Hişam
b. Hassan'dır. Bu hadisi Ebu Hureyre'den Hişâm b. Hasan nakl etmiş, O'ndan da
Hüşeym b. Beşir nakl etmiştir. İbn Ebî Şeybe (öl. 235H./849 M,)nin Musannef
inde bu senetle nakl ettiği hadisin metni şu anlamdadır: Ebû Hureyre dedi ki:
"Sizden biriniz gecenin bir bölümünde namaza kalktığı zaman (namaza) hafif
iki rekatla başlasın."
Yine Ebû Davud'un
beyânına göre, bu hadisi Eyyûb es-Sahtiyânî ile Abdullah b. Avn da Ebû Hureyre
(r.a.)'in sözü olarak Muhammed b.Sîrîn'den rivayet etmişlerdir. Ancak Abdullah
b. Avn'in rivayetinde Eyyûb'ünkinden farklı olarak şu ifâde vardır: "(Bu
namazın rekatlarının) her ikisinde de (kıraat) kısadır."
Musannif Ebû Davud'un
bu taliki ilâve etmekten maksadı, bu hadisin merfû olarak rivayet edildiği gibi
Hz. Ebû Hüreyre'ye ulaşan mevkuf bir hadis olarak da pek çok yollardan rivayet
edilmiş olduğunu göstermektedir. Bu hadisi merfû olarak nakl edenlerden biri
İmam Ahmed b. Hanbel'dir. Hz. İmamın, Muhammed b. Seleme- Hişam- Muhammed- Ebû
Hureyre (r.a.) senediyle rivayet ettiği hadis şu anlamdadır Resülullah (s.a.v.)
buyurdu ki:
* 'Sizden biriniz
gecenin bir bölümünde (namaza) kalktığı zaman namaza hafif iki rekatla
başlasın."[Ahmed b. Hanbel, II, 236.]
Müslim ile Beyhakî de
bu hadisi Resûl-i Ekrem'e kadar ulaşan merfû bir hadis olarak naklederler. Bu
imamların Ebû Bekr b. Şeybe'den nakl ettikleri bu hadisin meali de şöyledir:
"Nebi (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: "Biriniz geceleyin kalktığı zaman
namazına hafif iki rekatla başlasın."[Muslini, müsâfirîn] Bütün bu
rivayetler Hz. Ebû Hureyre'nin bu sözü Resûl-i Ekrem'den duymuş olduğunu ve
hadisin hükmen merfû olduğunu gösterir.