DEVAM: 9. Namaz
Vakitlerini Muhafaza
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ عَبْدِ
اللَّهِ
الْخُزَاعِيُّ
وَعَبْدُ
اللَّهِ بْنُ
مَسْلَمَةَ
قَالَا
حَدَّثَنَا
عَبْدُ اللَّهِ
بْنُ عُمَرَ
عَنْ
الْقَاسِمِ
بْنِ غَنَّامٍ
عَنْ بَعْضِ
أُمَّهَاتِهِ
عَنْ أُمِّ فَرْوَةَ
قَالَتْ
سُئِلَ
رَسُولُ
اللَّهِ صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
أَيُّ الْأَعْمَالِ
أَفْضَلُ
قَالَ
الصَّلَاةُ فِي
أَوَّلِ
وَقْتِهَا
قَالَ
الْخُزَاعِيُّ
فِي
حَدِيثِهِ
عَنْ عَمَّةٍ
لَهُ يُقَالُ
لَهَا أُمُّ
فَرْوَةَ
قَدْ
بَايَعَتْ
النَّبِيَّ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
أَنَّ النَّبِيَّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ سُئِلَ
Ümmü Ferve (r.anha)'dan,
demiştir ki; Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e, amellerin hangisinin
daha efdal olduğu soruldu. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem); " İlk
vaktinde kılman namazdır" buyurdu.
Huzai rivayeti (el-Kasım
b. Gannarn) Ummu Ferve denilen halasından, -ki o, Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem)'e biat etmiştir- "Resulullah'a soruldu" şeklindedir.
Diğer tahric: Tirmizî,
mevakit
AÇIKLAMA: İlk bakışta bu
Hadisin, bazı Hadislere muhalif olduğu zannedilebilir. Çünkü amellerin en
efdalinin, vaktinde kılınan namaz, Allah'a iman, Cihad, hac ve ana-babaya
iyilik olduğuna dair çeşitli Hadisler vardır. Fakat mesele üzerinde biraz
durulunca, Hadisler arasında herhangi bir tezat olmadığı meydana çıkar. Şöyle
ki; Amellerin en efdalinin vaktinde kılınan namaz olmasından maksat, bunun,
namazın dışındaki amellerden daha sevimli, ilk vaktinde kılınan ise, namaz da
dahil bütün amellerin en efdali olduğunu beyandır.
Amellerin
en efdalinin Allah'a iman olduğunu bildiren Hadisin manası, "itikatla
ilgili amellerinin en efdaline" işarettir. Üzerinde durduğumuz Hadiste
haber verilen amel ise, ibadete müteallik amellerdir. Zaten Allah'a iman
olmazsa diğer bütün ibadetlerin hiçbir kıymeti olmaz.
Amellerin
en efdalinin, cihad, hac ve ana-babaya iyilik olduğuna işaret eden Hadislerin
manaları zamana, zemine ve şahıslara göre değerlendirilir. Genel manada
değildir. Yani bazı hallerde ve bazı şahıslar için amellerin en efdali anaya
babaya ihsan, bazıları için hac, bazıları için cihaddır.
Müellifin,
Hadisin sonuna Huzai'nin sözünü ilave etmekteki maksadı Hadiste bir ızdırap
olduğuna işarettir. Huzai, Abdullah b. Mesleme'ye muhalefet etmiştir. Çünkü
Abdullah b. Mesleme, Hadisin başındaki senedde, "Kasım b. Ğannam,
annelerinden, o da Ümmü Ferve'den" şeklinde rivayet ettiği halde, Huzai,
"Kasım b. Gannam, Ummü Ferve adındaki halasından..." diye rivayet
etmiş, "analarından birinden" ifadesini zikretmemiştir. Ayrıca
Abdullah b. Mesleme, Ummu Ferve'nin biat ettiğini anmamış, Huzai bunu da
zikretmiştir.
Bazı Hükümler
1.
İbadetle ilgili amellerin en efdali, ilk vaktinde kılınan namazdır. Ancak bazı
namazları geciktirmeyi tavsiye eden Hadisler var. Bunlar daha evvel geçmiştir.
2.
Cahilin bilmediğini sorması gereklidir.