بَاب
التَّصْفِيقِ
فِي
الصَّلَاةِ
168-169. Namazda El
Çırpmak
حَدَّثَنَا
قُتَيْبَةُ
بْنُ سَعِيدٍ
حَدَّثَنَا
سُفْيَانُ
عَنْ
الزُّهْرِيِّ
عَنْ أَبِي
سَلَمَةَ
عَنْ أَبِي
هُرَيْرَةَ
قَالَ قَالَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
التَّسْبِيحُ
لِلرِّجَالِ
وَالتَّصْفِيقُ
لِلنِّسَاءِ
Ebû Hureyre'den;
demiştir ki: Resülullah (s.a.v.) şöyle buyurdu: "Tesbih (sübhânallah
demek) erkekler için ve el çırpmak da kadınlar içindir"
Diğer tahric: Buharî,
amel fi's-salat, ezan, sehv; Müslim, ikame; Muvatta, sefer; Ahmed b. Hanbel,
II, 261, 317, 376, 432, 440, 473, 479, 492, 507, 529; III, 348, 357; V, 336,
338.
AÇIKLAMA:
Metinde geçen
"tasfîk" kelimesi, el çırpmak demektir.Buna “Hasfih" de denir.
Bazı lügat âlimlerine göre "tasfîh" bir elin arkasını diğer elin
avucuna vurup ses çıkarmaktır. Namazda ihtiyaç hasıl olduğu zaman böyle el
çırpmak kadınlara mahsustur. Bazılarına göre ise, "tasfîk" sağ elin
iki parmağını sol avucuna vurup ses çıkarmaktır.
îmamm namaz esnasında
namazla ilgili hareketlerinde veya kıraatte yanıldığını kendisine haber vermek
için cemaatin "sübhânallah" demesi caiz olduğunda ittifak vardır. Ama
bunun dışındaki kelimelerin söylenilmesinde ise, ihtilâf vardır. Nitekim Ebû
Hanife ile îmam Muhammed'e göre elhamdülillah,, sübhânallah kelimeleri birinin
sözüne cevab olarak söylenecek olursa namazı bozar. Eğer namaz kılan kimse
namazda olduğunu bildirmek için sübhânallah ve elhamdülillah diyecek olursa,
bunda bir sakınca yoktur. İmam Mâlik ile İmam Şafiî bir tehlike baş
gösterdiğinde, meselâ kuyuya "düşmek üzere olan bir âmâyı ikaz yahut bir
yılanın ortaya çıkması anında cemaate haber vermek için "subhanellah"
demeyi caiz görürler.
Bu gibi durumlarda
erkeklerin "sübhânallah" veya "elhamdülillah” demelerine
karşılık kadınların da ellerini birbirine (sağ elin avucuyla sol elin arkasına)
vurarak ses çıkarırlar. Çünkü kadınların seslerinin fitneye sebeb olma
tehlikesi bulunduğundan "sübhânallah" veya "elhamdülillah"
diyerek seslerini yükseltmelerine izin verilmemiştir. Bu sebeble el çırpma
kadınlara tahsis edildiğinden erkeklere el çırpma izni verilmemiş bunun yerine
"subhânellah" veya "elhamdülillah" demeleri istenmiştir.
Ancak Hanefîlere göre kadın el çırpacak olursa, namazı bozulur. Çünkü onlara
göre hadis-i şerifte geçen "el çırpmak kadınlar içindir" cümlesi
namazla ilgili değildir. Bu izin kadınların namazın dışında bulundukları
zamanlarda geçerlidir.[Bezlu'l-mechûd, V, 242.]
Mâlikilere göre
kadınların namazda el çırpması mekruhtur. Şafiî ve Hanbelilere göre ise,
erkeklerin "Subhânellah"ve "elhamdülillah" demesi çok bile
olsa zarar vermez. Çünkü bunlar namaz cinsindendir. Ancak elçırpma çok
yapılırsa, namazı bozar.[el-Menhel, VI, 43.]