بَاب
الصَّلَاةِ
إِلَى
الْمُتَحَدِّثِينَ
وَالنِّيَامِ
105. Konuşmakta
Olanlara Ve Uyuyanlara Karşı Namaz Kılmak
حَدَّثَنَا
عَبْدُ
اللَّهِ بْنُ
مَسْلَمَةَ
الْقَعْنَبِيُّ
حَدَّثَنَا
عَبْدُ الْمَلِكِ
بْنُ
مُحَمَّدِ
بْنِ
أَيْمَنَ
عَنْ عَبْدِ اللَّهِ
بْنِ
يَعْقُوبَ
بْنِ
إِسْحَقَ عَمَّنْ
حَدَّثَهُ
عَنْ
مُحَمَّدِ
بْنِ كَعْبٍ
الْقُرَظِيِّ
قَالَ قُلْتُ
لَهُ يَعْنِي لِعُمَرَ
بْنِ عَبْدِ
الْعَزِيزِ
حَدَّثَنِي
عَبْدُ
اللَّهِ بْنُ
عَبَّاسٍ
أَنَّ النَّبِيَّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
قَالَ لَا تُصَلُّوا
خَلْفَ
النَّائِمِ
وَلَا الْمُتَحَدِّثِ
Abdullah bin Abbas
(r.a.)'ın rivayet ettiğine göre, Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: "Uyumakta olan ve konuşan kimseye doğru namaz
kılmayınız."
Diğer tahric: İbn
Mace, ikame; Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra
AÇIKLAMA: Uyumakta olan kimseye karşı namaz kılmanın
sakıncası bellidir. Uyuyan kimse kendisini murakabe edemediği için ondan her an
için namaz kılan kimsenin zihnini meşgul edecek haller zuhur edebilir. Bu da
namaz kılan kişinin huzurunu bozar. Namaza kendini iyice vermesini engeller ve
hatta onu şaşırtabilir.
Bu
bakımdan İmam Malik, Tavus ve Mücahid uyuyan kimseye doğru namaz kılmanın
mekruh olduğunu söylemişlerdir.
Bunların
dışında kalan alimler ise, ileride gelecek olan 810, 811 ve 812 numaralı
hadislerle Buhari ile Müslim'in ittifakla rivayet ettikleri Hz. Aişe'nin
naklettiği, "Resul-i Ekrem (s.a.v.) namaz kılardı; ben de onun yatağının
üzerinde önüne uzanmış halde uyurdum.”[Buharî, salat; vitir; Müslim, salat; Nesaî,
kıble]
anlamındaki hadis-i şerifi delil getirerek uyuyan kimseye karşı namaz kılmanın
herhangi bir sakıncası olmadığını söylemişler ve mevzumuzu teşkil eden hadisin
de zayıf olduğunu iddia etmişlerdir.Şafiî alimlerinden Nevevî ve Hattabî de bu
hadisin zayıf olduğu kanaatindedirler. Hattabî bu mevzuda şunları
söylemektedir: Bu hadisin Nebi (s.a.v.)'e ait olduğu kesin ve sağlam değildir.
Çünkü bu hadisin senedi zayıftır. Abdullah b. Ya'kub bu hadisi kendisine
Muhammed b. Ka'-b'dan kimin naklettiğini açıklamamıştır. Aslında Abdullah'ın
ismini açıklamadığı bu raviler, hadis alimlerinin itimad etmediği iki adamdır.
Bunlardan biri Temmam b. Bezi', öbürü de İsa b. Meymun'dur ki Buharî ve Yahya
b. Maîn bu kimseleri tenkid etmişlerdir.
Hadis-i
şerifte ayrıca konuşmakta olan kimseye doğru namaz kılmak da yasaklanmıştır.
Çünkü konuşan kimse namaz kılanın zihnini meşgul eder ve huzurunu bozar.
Nitekim İbn Mes'ud (r.a.) konuşmakta olan kimseye karşı namaz kılmanın mekruh
olduğu görüşündedir. Ancak bu kimseler zikir yapıyorlarsa, o zaman onları
sütre edinmekte herhangi bir sakınca yoktur.
imam
Ahmed ile imam Şafiî de konuşan kimseyi sutre edinmenin mekruh olduğu
kanaatindedirler. Nitekim mevzumuzu teşkil eden hadis-i şerif de bu görüşe
delalet etmektedir.
Fakat
herhangi bir kimsenin yüzüne doğru namaz kılmak hiç bir zaman ve hiçbir kimse
tarafından uygun görülmemiştir.