بَاب
الصَّلَاةِ
إِلَى
الرَّاحِلَةِ
103. Binek Hayvanına
Doğru (Onu Sütre Yaparak) Namaz Kılmak
حَدَّثَنَا
عُثْمَانُ
بْنُ أَبِي
شَيْبَةَ
وَوَهْبُ
بْنُ
بَقِيَّةَ
وَابْنُ
أَبِي خَلَفٍ
وَعَبْدُ
اللَّهِ بْنُ
سَعِيدٍ
قَالَ
عُثْمَانُ
حَدَّثَنَا
أَبُو
خَالِدٍ
حَدَّثَنَا
عُبَيْدُ اللَّهِ
عَنْ نَافِعٍ
عَنْ ابْنِ
عُمَرَ أَنَّ النَّبِيَّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
كَانَ
يُصَلِّي
إِلَى
بَعِيرٍ
İbn Ömer (r.a.)'den
rivayet edildiğine göre, Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) deveye doğru namaz
kılarmış.
Diğer tahric: Buharî,
salat; Ebu Davud, cihad; Müslim, salat; Tirmizi, salat; Ahmed b. Hanbel, II,
26, 106, 316, 326, 329, 330.
AÇIKLAMA: Bu hadis-i şerif deveyi ve benzeri hayvanları
sütre yaparak namaz kılmanın caiz olduğuna delildir. Ancak bu hadis deve
yataklarında namaz kılmayı nehyeden 493. numaralı hadis-i şerife zıt değildir.
Çünkü bu hadis-i şerifte söz konusu edilen deveye karşı Efendimiz (s.a.v.)'in
namaz kılması yolculuk esnasında vuku bulmuştur. Yolculuk esnasında ise, deve
hem bağlıdır, hem de sahibine karşı daha çok itaatlidir. Deve yataklarında ise,
develer bağsız olduğundan içlerinde bulunan azgın develerin insana her an için
saldırması mümkündür. Bu bakımdan deve yataklarında namaz kılmak tehlikelidir,
huzur ve huşu'u bozucudur. Ayrıca araplar arasında deve yataklarına insanların
da abdest bozdukları düşünülebilir ki,. Efendimizin yolculukta deveyi sütre
edinerek namaz kıldığı halde deve yataklarında bulunan develere karşı namaz
kılmaktan niçin nehyettiği daha iyi anlaşılmış olur.
1.
Hanbelî ve Hanefi alimleri, bu hadis-i şerifi delil getirerek yerinde sabit
olan hayvana ve arkası dönük olan insana doğru namaz kılmanın caiz olduğunu
söylemişlerdir.
2.
Şafiîlere göre ise, hayvana ve kadına doğru namaz kılınamaz, Şafiî alimlerinden
merhum İmam Nevevî hazretleri bu mevzuda şunları söylemiştir: "Kadını
sütre edinerek ona doğru namaz kılmanın neden caiz olmadığı açıktır. Çünkü
kadın o anda erkeğin zihnini meşgul eder. Fakat Resul-i Ekrem (s.a.v.) deveyi
sütre edinerek namaz kılmıştır. Buharî ve Müslim'de İbn Ömer'den gelen hadis-i
şerif bunu açıkça beyan etmektedir. Durum böyleyken İmam Şafiî (r.a.)’nin
deveye doğru namaz kılınamaz demesi, ancak bu hadis-i şerifin onun eline geçmemesiyle
izah edilebilir. Şurasını da hatırdan çıkarmamak lazımdır ki, İmam Şafiî (r,a.)
sağlam hadis ele geçtiği zaman, kendi içtihadının bırakılarak o hadisle amel
edilmesini vasiyyet etmiştir. Anılan
Buharî ve Müslim'deki İbn Ömer hadisi sağlam olduğuna göre, deveyi sütre kabul
ederek ona doğru namaz kılmanın caiz olduğunu kabul etmek İmam Şafiî'nin
vasiyyetini yerine getirmek demektir.
3.
Malikîlere göre ise,eti yenmeyen hayvanları sütre edinerek onlara doğru namaz
kılmak mekruhtur. Eti yenenlerin ise, bağlı olanlarını sütre edinmekte bir
sakınca yoksa da bağsız olanlarını
sütre edinmek mekruhtur.
Yabancı
bir kadını sütre edinmek de aynı şekilde mekruhtur.
Kendisine
nikahı düşmeyen bir kadının sütre edilip edilemeyeceği mevzuunda ise, Malikî
imamları arasında iki görüş vardır.
Yüzünü
namaz kılan kimseye dönmediği müddetçe bir erkek sütre edinilerek kendisine
doğru namaz kılınabilir.