DEVAM: 93. Safların
Düzeltilmesi
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ
سُلَيْمَانَ
الْأَنْبَارِيُّ
حَدَّثَنَا
عَبْدُ الْوَهَّابِ
يَعْنِي
ابْنَ
عَطَاءٍ عَنْ
سَعِيدٍ عَنْ
قَتَادَةَ
عَنْ أَنَسِ
بْنِ مَالِكٍ أَنَّ
رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
قَالَ
أَتِمُّوا
الصَّفَّ الْمُقَدَّمَ
ثُمَّ
الَّذِي
يَلِيهِ
فَمَا كَانَ
مِنْ نَقْصٍ
فَلْيَكُنْ
فِي الصَّفِّ الْمُؤَخَّرِ
Enes b. Malik (r.a.)'den
rivayet edildiğine göre, Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem); "Önce birinci
saffı, ondan sonra onu takib eden saffı tamamlayınız. Eksiklik kalırsa son
safta kalsın" buyurmuştur.
Diğer tahric: Nesaî,
imame; Ahmed b. Hanbel, III, 132, 215, 233.
AÇIKLAMA: Bu hadis-i şerifin manasını "ilk saf tam
olduktan sonra diğer safların arasında açıklık bulunmasında sakınca
yoktur" şeklinde anlamak yanlıştır. Bu hadiste ifade edilmek istenen
şudur: Safları tamamlamaya birinci saftan başlamalıdır. Ondan sonra ikinci saf
ondan sonra da hiç atlamadan sırayla onu takib ederek saflar tamamlanmalıdır.
Şayet safların birisi eksik kalacaksa bu eksik saf en arkadaki olmalıdır.
Bilindiği
gibi safların teşkiline imamın ardından başlanır. Önce imamın arkasına durulur.
Ondan sonra imamın arkasında bulunan kişinin sağına ve soluna durularak birinci
saf tamamlanır. Diğer safların teşkil edilmesine de aynı şekilde imamın
arkasından başlanır. Saffın sağ ve sol kanadında bulunan kimseler hizaya
girerlerken imamın arkasında bulunan ve
sabit nokta vazifesini gören kişiye göre kendilerini düzene sokarlar. Yoksa,
günümüzde cemaat içerisinde bulunan bazı kimselerin zannettiği gibi sağ başta
veya sol başta bulunanlara göre hizaya girmek yanlıştır. Her ne kadar İmam
Malik, "kişi saf teşkiline istediği yerden başlar "demişse de onun bu
sözü bu hadis-i şerife aykırıdır. 681.
hadisin izahında bu mevzu tekrar ele alınacaktır.