SÜNEN EBU DAVUD

Bablar  –  Konular  –  Numaralar  

SALAT BAHSİ

<< 653 >>

DEVAM: 88. Ayakkabıyla Namaz Kılmak

 

حَدَّثَنَا مُسْلِمُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ الْمُبَارَكِ عَنْ حُسَيْنٍ الْمُعَلِّمِ عَنْ عَمْرِو بْنِ شُعَيْبٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يُصَلِّي حَافِيًا وَمُنْتَعِلًا

 

Amr b. Şuayb'in babasından rivayet ettiğine göre dedesi (şöyle) demiştir: "Ben Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i ayakkabılı da ayakkabısız da namaz kılarken gördüm."

 

 

Diğer tahric: İbn Mace, ikame; Nesaî, sehv; Ahmed b. Hanbel, II, 174, 178, 179, 190, 206, 215, 248.

 

AÇIKLAMA:     Bu hadis-i şerif gerek ayakkabılı, gerekse ayakkabısız olarak namaz kılmanın caiz olduğunu ifade etmektedir. Aynı zamanda namazı ayakkabı ile kılmayı ifade eden bir önceki hadis-i şerifteki emrin hükmünü farz olmaktan çıkarıp mübahlık ifade ettiğini bildiren de bu hadis-i şeriftir. Çünkü emr kayıtsız ve şartsız olduğu zaman, farziyet ifa­de eder. Ancak onun farziyyet için olmadığını ortaya koyan diğer bir delil bulunursa, o zaman o emr farziyet ifade etmekten çıkmış olur.

 

îşte bu hadis-i şerif Resul-i Ekrem'in bazan ayakkabılarla bazan da ayak­kabısız  olarak namaz kıldıklarını ifade ederek ayakkabı ile namaz kılmanın caiz olduğunu, farz olmadığını açıklamıştır. Bir önceki hadiste de açıkladı­ğımız gibi bazı fıkıh alimlerinin ayakkabı ile kılınan namazın daha faziletli olduğuna dair hükümlerinin delili ise, A'raf Suresinin 31. ayetidir.

 

Kadı Iyaz, bu mevzuda şunları söylemektedir; "Eğer ayakkabıda pislik olmadığı biliniyorsa,o ayakkabı ile namaz kılmakta herhangi bir sakınca yok­tur.”

 

"Fakat üzerinde, pislik olduğunda bütün ulemanın birleştiği cinsten bir pislik bulunan ayakkabı, su ile iyice temizlenmedikçe o ayakkabı ile namaz kılınamaz.

 

"Ulemanın pis olup olmadığında kesinlikle görüş birliğine varmadığı hafif necaset cinsinden bir pislik bulaşan ayakkabının toprağa sürtülerek te­mizlenip temizlenmeyeceği hususunda biz Malikîlere göre iki görüş vardır, Evzaî ve Sevrî'ye göre böyle hayvan tersi gibi hafif necaset cinsinden pislik bulaşan ayakkabı toprağa sürtünce kesinlikle temizlenir.

 

"Hanefilere göre, ayakkabıya bulaşan idrar ise, veya yaş pislik ise, yıkanmadıkça ayakkabı temizlenmiş olmaz ve o ayakkabıyla namaz kılınmaz.

 

"Şafiîlere göre, ağır pisliği ancak su temizleyebilir. Bu mevzuda îmam Şafiî şöyle demiştir; "Pisliğinde ihtilaf edilen hafif pisliğin toprağa sürtmekle temizlenip temizlenmeyeceği hususu bize göre ihtilaflıdır."

 

Netice: Bu hususta iki noktayı belirtmekte fayda mülahaza edilir:

 

1. Hz. Nebiin yaşadığı bölge ile içinde bulunduğumuz bölgenin özelliğidir. Bilindiği gibi Medine-i Münevvere ve Arap yarım adasında böl­genin sıcak ve kumluk olması, yolların kuru ve çoğu kez temiz olduğu gerçe­ğinden hareket edersek ayakkabıların temiz olup olmaması konusunda hüküm vermek kolaydır. Nebi aleyhisselam zamanında bugünkü tarzda tu­valetlerin olmaması, kum üzerine ihtiyaç giderilmesi, sıçrama tehlikesinin bulunmaması,kısa zamanda sıcağın harareti, pisliği izale etmesi, oradaki temizliği kolaylaştırmaktadır.

 

Zamanımızda, hayvancılığın çoğalması, pisliklerin sokaklarda belirme­si, yüznumaralara ayakkabı ile girilmesi yanında bunların pisliğini giderecek kum ve toz teması da olmaması ayakkabı ile namaz kılma hükmünü kaldırmaktadır. Çünkü hüküm ayakkabıların temiz olması halinde ayakka­bı ile namaz kılınabileceğidir.

 

2. Namazın sıhhatinin şartlarından biri de necasetten taharet olduğuna göre, ayakkabılarda buna mani bir necasetin bulunmamasıdır ki, yukarıda zikredilmiştir. Biz burada cenaze namazında kılınan namaz üzerinde dura­cağız ki, günümüzde buna dikkat edilmemektedir. Namazın, cenazesi ve farzı yoktur. Namaz namazdır. Camide kılınan namaz ile cenaze namazı arasın­da fark yoktur. Günümüzde ise, camide kılınan namaza dikkat edilirken, cenaze namazına dikkat edilmemektedir. Ayağındaki ayakkabılarla beş va­kit namazdan birini kılamayacaksa aynı ayakkabı ile cenaze namazını da kı­lamaz. Ancak, ayakkabıların altı pis üstü temiz olacak olursa, ayakkabısını çıkararak ayakkabılarının üstüne basarak namaz kılabilir. Aksi halde yerin temiz olması halinde yere basılmalı veya temiz bir şey üzerinde namaza dur­malıdır.