بَاب
مَا جَاءَ فِي
خُرُوجِ
النِّسَاءِ
إِلَى
الْمَسْجِدِ
52. Kadınların Mescide
(Gitmek Üzere) Çıkmaları İle İlgili Hadisler
حَدَّثَنَا
مُوسَى بْنُ
إِسْمَعِيلَ
حَدَّثَنَا
حَمَّادٌ
عَنْ
مُحَمَّدِ بْنِ
عَمْرٍو عَنْ
أَبِي
سَلَمَةَ
عَنْ أَبِي
هُرَيْرَةَ
أَنَّ
رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
قَالَ لَا تَمْنَعُوا
إِمَاءَ
اللَّهِ
مَسَاجِدَ
اللَّهِ
وَلَكِنْ
لِيَخْرُجْنَ
وَهُنَّ
تَفِلَاتٌ
Ebu Hureyre (r.a.)'den,
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir:
"Allah'ın kadın kullarını Allah'ın mescidlerinden men'etmeyiniz. Ancak
onlar süslenmemiş ve koku sürünmemiş olarak camiye gelsinler."
Diğer tahric: Darimî,
salat; Ahmed b. Hanbel, II, 438, 475, 528; V, 192, 193; VI, 70.
AÇIKLAMA: Hadis-i şerifteki nehy, 567 numarada gelecek
olan İbn Ömer hadisinden anlaşıldığı üzere kerahete delalet etmektedir. Çünkü
İbn Ömer'den rivayet edilen bu hadisteki " Onların evleri kendileri için daha
hayırlıdır" ifadesinden kadınları mescide çıkmaktan men'etmenin haram
olmadığı anlaşılmaktadır.
Nevevî,
"Hadisin zahirinden anlaşıldığına göre kadınlar mescide çıkmaktan men
edilmezler, ancak bunun bazı şartları vardır" der. Nevevî'nin zikrettiği
ve hadislerden çıkartılan şartlar şunlardır:
1.
Kadın, süslenmemiş olmalıdır.
2.
Kadın koku sürünmemiş olmalıdır.
3.
Sesi duyulacak şekilde ziynet eşyası (bilezik,
halhal) takmamış olmalıdır.
4.
Erkeklerle karışık olmamalıdır.
5.
Genç olmamalıdır.
6.
Fahr alameti olan bir elbise giymiş olmamalıdır.
7.
Yolda korkulacak bir fitne bulunmamalıdır.
Yine
Nevevî'nin bildirdiğine göre kadın evli ise ve bu şartlar bulunursa, onu
camiden men etmek tenzihen mekruh, evli değilse haramdır. Bu Şafiî, Malikî ve
Hanbelîlerin görüşüdür.
Hanefî
mezhebinde mesele ihtilaflıdır: İmam-ı Azam'a göre sadece ihtiyarlar, öğlen ve
ikindi dışındaki namazlara çıkabilirler. Çünkü bu vakitler fasıkların yaygın
olduğu vakitlerdir, bu vakitlerde fitne ihtimali daha fazladır. Akşam, yemek
zamanı, yatsı ve sabah da uyku zamanı olduğu için fitne yönünden daha emniyetli
vakitlerdir, denmekte ise de günümüzde bu fitnenin ekseriyetle akşam, yatsı ve
sabah namazları zamanında olması sebebiyle emniyette olunmadıkça gidilmemesi
gerekir. Ebu Yusuf ve Muhammed'e göre ihtiyar kadınlar bütün vakitlerde mescide
gidebilirler. Buharî şarihi Aynî, "Fesadın yayıldığından dolayı bu zamanda
fetva, kadınların hiç bir vakitte mescide çıkmaması şeklindedir" der.
Zaten gençlerin mescide gitmelerinin kerahetinde Hanefî imamları arasında
ihtilaf yoktur.
Hidaye'de,
Mutlak olarak "Kadınların cemaate gitmeleri mekruhtur" denilir.
Şarihler bu sözlerden maksadın gençler olduğunu söylerler. Aynî'nin yaşadığı
zamanla bu günü mukayese edersek, bu günün fitne yönünden o devirleri fersah
fersah geçtiğini görürüz. Öyleyse günümüzde, ister genç olsun ister ihtiyar
olsun kadınların namaz kılmak, vaaz dinlemek, hele hele mevlid dinlemek için
mescide gitmeleri mekruhtur. Bezlu'I-Mechud sahibi de aynı şeyi söylemektedir.
Hattabî'nin
bildirdiğine göre bazı alimler (îbn Reslan,' bunların Malikilerle Şafiilerin
bazıları olduğunu söyler) bu hadise istinad ederek, erkeğin karısını hac için
yola çıkmaktan men'edemeyeceği görüşüne varmışlardır. Ancak bu istidlal
cumhura göre sıhhatli değildir. Çünkü kadınların sefer mesafesi kadar bir yere
tek başlarına çıkmaları caiz değildir. Bu, hadisle sabittir. Ancak kadın
Mescid-i Haram'a, sefer mesafesinden daha yakın bir yerde ise, veya kadının
yanında beraber gideceği mahremi bulunursa kocası onu farz olan hacdan men
edemez. Bu hanefî mezhebinin görüşüdür.