DEVAM: 45. İmam
Gelmeden Kamet Getirilmiş De Olsa, Cemaat Oturarak İmamı Bekler
حَدَّثَنَا
حُسَيْنُ
بْنُ مُعَاذٍ
حَدَّثَنَا
عَبْدُ
الْأَعْلَى
عَنْ
حُمَيْدٍ قَالَ
سَأَلْتُ
ثَابِتًا
الْبُنَانِيَّ
عَنْ
الرَّجُلِ
يَتَكَلَّمُ
بَعْدَمَا
تُقَامُ
الصَّلَاةُ
فَحَدَّثَنِي
عَنْ أَنَسِ
بْنِ مَالِكٍ
قَالَ
أُقِيمَتْ
الصَّلَاةُ
فَعَرَضَ
لِرَسُولِ
اللَّهِ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
رَجُلٌ
فَحَبَسَهُ
بَعْدَ مَا
أُقِيمَتْ
الصَّلَاةُ
Humeyd'den, demiştir ki;
Ben Sabit el-Bunanî'ye namaz için ikamet getirildikten sonra konuşan kimsenin
(halini) sordum. O da bana Enes b. Malik'in (şöyle) dediğini söyledi:
"Namaz'a ikamet getirilmişti. Bir adam Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in önüne gerildi, ikametten sonra onu (namaza durmaktan)
alıkoydu."
Diğer tahric: Buharî,
ezan
AÇIKLAMA: Hafız İbn Hacer Fethu'l-Barî isimli eserinde
bu hadis-i seri açıklarken "Bu hadis-i şeriften ihtiyaç duyulduğu zaman
ikamet bittikten sonra hemen namaza durmayıp, gecikmenin caiz olduğu anlaşılmaktadır.
Fakat bu; ihtiyaç olmadan namaza durmayı geciktirmekse, mekruhtur. Yine bu
hadis müezzin "kad kameti's-salah" dediği anda imamın tekbir alması
gerekir, diyen Hanefî alimlerinin aleyhine birr delildir" demektedir.
Hanefi
alimlerinden Buhari Şarihi Aynî merhum ise, bu hadis-i şerifin şerhinde
"Hanefi alimleri, ikametten sonra namaza durmayı özürsüz geciktirmenin
mekruh olduğunu söylemişlerdir. Fakat dinî bir sebeble meydana gelen bir
gecikme içinse, herhangi bir kerahet söz konusu değildir" diyerek Hanefi
imamlarına göre ikametten sonra hemen namaza başlamanın farz olmadığını ifade
etmiş ve bu "bu hadis, ikamet biter bitmez namaza durmanın müstehab
olduğuna delildir" demiştir.
Meraki'l-felah
isimli eserde hanefî alimlerinin görüşleri şöyle ifade edil-, mektedir:
"İmamın, kad kaametissalah denince tekbir alması, Ebu Hanife ve Muhammed'e
göre namazın edeblerindendir. Ebu Yusuf ve diğer üç mez-heb imamına göre ise
namaza başlamayı ikametin sonuna kadar geciktirmekte bir sakınca yoktur."[Haşiye ala
Meraki’l-felah, 225]
Ni'met-i
İslam müellifi merhum M.Zihnî Efendi ise, sözü geçen kıymetli eserlerinde bu
mevzuyu şöyle ifade ediyor: "Demek ki imam namaza başlamayı ikamenin
sonuna kadar geciktirirse bunda bütün imamlarca herhangi bir sakınca yoktur.
Ancak imamlar arasındaki ihtilaf, Kad kaameti's-salah dendiği zaman namaza
başlamanın müstehab olup olmadığı konusundadır". Burada açıklanması
gereken husus, müezzinin kamet getirmesi anındaki mecburiyetlerin bütün
görüşleri ortadan kaldırdığıdır. Günümüz cemaatinin cahil olması İslam'daki
saf ve intizamı bilmemeleri neticesinde imam cemaata kamet getirirken müdahale
etmek mecburiyetinde kalmaktadır ki, bu şarttır. "Ön safta boş yer varken
arka saflarda namaz olmaz" diyen görüşlere hürmeten cemaatin durumu ile
ilgilenmesi de imamın vazifelerinden-dir. (Daha geniş bilgi için bk. 661. hadis
4.)