DEVAM: 107. İstihazalı
Kadın Hakkındaki Hükümler Ve "Ay
hali Olduğu Gün Sayısınca Namaz Kılmaz" Diyenler
حَدَّثَنَا
يُوسُفُ بْنُ
مُوسَى
حَدَّثَنَا
جَرِيرٌ عَنْ
سُهَيْلٍ
يَعْنِي
ابْنَ أَبِي
صَالِحٍ عَنْ
الزُّهْرِيِّ
عَنْ
عُرْوَةَ
بْنِ الزُّبَيْرِ
حَدَّثَتْنِي
فَاطِمَةُ
بِنْتُ أَبِي
حُبَيْشٍ
أَنَّهَا
أَمَرَتْ
أَسْمَاءَ
أَوْ
أَسْمَاءُ
حَدَّثَتْنِي
أَنَّهَا
أَمَرَتْهَا
فَاطِمَةُ
بِنْتُ أَبِي
حُبَيْشٍ
أَنْ
تَسْأَلَ
رَسُولَ
اللَّهِ صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
فَأَمَرَهَا
أَنْ
تَقْعُدَ الْأَيَّامَ
الَّتِي
كَانَتْ
تَقْعُدُ ثُمَّ
تَغْتَسِلُ
Urve b. ez-Zübeyr şöyle
demiştir: Bana Fatima bint Ebi Hubeyş haber verdi ki; o Esma'dan istedi. Veya
Esma bana haber verdi ki; Fatima bint Ebi Hubeyş kendisinden (Esma'dan)'
Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e (istihazanın hükmünü) soruvermesini
istedi. Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) de ona daha evvel (hayz olup)
namazı kılamadığı günlerdeki namazını kılmamasını, daha sonra da yıkanmasını
emretti.
قَالَ
أَبُو دَاوُد
وَرَوَاهُ
قَتَادَةُ عَنْ
عُرْوَةَ
بْنِ
الزُّبَيْرِ
عَنْ زَيْنَبَ
بِنْتِ أُمِّ
سَلَمَةَ
أَنَّ أُمَّ
حَبِيبَةَ
بِنْتَ
جَحْشٍ
اسْتُحِيضَتْ
فَأَمَرَهَا
النَّبِيُّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
أَنْ تَدَعَ
الصَّلَاةَ
أَيَّامَ
أَقْرَائِهَا
ثُمَّ
تَغْتَسِلَ
وَتُصَلِّيَ
قَالَ أَبُو
دَاوُد لَمْ
يَسْمَعْ
قَتَادَةُ مِنْ
عُرْوَةَ
شَيْئًا
وَزَادَ
ابْنُ عُيَيْنَةَ
فِي حَدِيثِ
الزُّهْرِيِّ
عَنْ عَمْرَةَ
عَنْ
عَائِشَةَ
أَنَّ أُمَّ
حَبِيبَةَ كَانَتْ
تُسْتَحَاضُ
فَسَأَلَتْ
النَّبِيَّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
فَأَمَرَهَا
أَنْ تَدَعَ
الصَّلَاةَ
أَيَّامَ
أَقْرَائِهَا
قَالَ أَبُو
دَاوُد
وَهَذَا
وَهْمٌ مِنْ
ابْنِ
عُيَيْنَةَ
لَيْسَ هَذَا
فِي حَدِيثِ
الْحِفَاظِ
عَنْ
الزُّهْرِيِّ
إِلَّا مَا ذَكَرَ
سُهَيْلُ
بْنُ أَبِي
صَالِحٍ
وَقَدْ رَوَى
الْحُمَيْدِيُّ
هَذَا
الْحَدِيثَ
عَنْ ابْنِ
عُيَيْنَةَ
لَمْ
يَذْكُرْ
فِيهِ تَدَعُ
الصَّلَاةَ
أَيَّامَ
أَقْرَائِهَا
وَرَوَتْ
قَمِيرُ
بِنْتُ
عَمْرٍو
زَوْجُ
مَسْرُوقٍ
عَنْ عَائِشَةَ
الْمُسْتَحَاضَةُ
تَتْرُكُ الصَّلَاةَ
أَيَّامَ
أَقْرَائِهَا
ثُمَّ تَغْتَسِلُ
و قَالَ عَبْدُ
الرَّحْمَنِ
بْنُ
الْقَاسِمِ
عَنْ أَبِيهِ
إِنَّ
النَّبِيَّ
صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
أَمَرَهَا
أَنْ
تَتْرُكَ الصَّلَاةَ
قَدْرَ
أَقْرَائِهَا
وَرَوَى أَبُو
بِشْرٍ
جَعْفَرُ
بْنُ أَبِي
وَحْشِيَّةَ
عَنْ
عِكْرِمَةَ
عَنْ
النَّبِيِّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
أَنَّ أُمَّ
حَبِيبَةَ
بِنْتَ
جَحْشٍ
اسْتُحِيضَتْ
فَذَكَرَ
مِثْلَهُ
وَرَوَى
شَرِيكٌ عَنْ
أَبِي
الْيَقْظَانِ
عَنْ عَدِيِّ
بْنِ ثَابِتٍ
عَنْ أَبِيهِ
عَنْ جَدِّهِ
عَنْ
النَّبِيِّ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
الْمُسْتَحَاضَةُ
تَدَعُ
الصَّلَاةَ
أَيَّامَ
أَقْرَائِهَا
ثُمَّ
تَغْتَسِلُ
وَتُصَلِّي
وَرَوَى
الْعَلَاءُ
بْنُ الْمُسَيِّبِ
عَنْ
الْحَكَمِ
عَنْ أَبِي
جَعْفَرٍ
أَنَّ
سَوْدَةَ
اسْتُحِيضَتْ
فَأَمَرَهَا
النَّبِيُّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
إِذَا مَضَتْ
أَيَّامُهَا
اغْتَسَلَتْ
وَصَلَّتْ وَرَوَى
سَعِيدُ بْنُ
جُبَيْرٍ
عَنْ عَلِيٍّ
وَابْنِ
عَبَّاسٍ
الْمُسْتَحَاضَةُ
تَجْلِسُ
أَيَّامَ
قُرْئِهَا
وَكَذَلِكَ
رَوَاهُ
عَمَّارٌ
مَوْلَى
بَنِي
هَاشِمٍ وَطَلْقُ
بْنُ حَبِيبٍ
عَنْ ابْنِ
عَبَّاسٍ وَكَذَلِكَ
رَوَاهُ
مَعْقِلٌ
الْخَثْعَمِيُّ
عَنْ عَلِيٍّ
رَضِيَ
اللَّهُ
عَنْهُ
وَكَذَلِكَ
رَوَى الشَّعْبِيُّ
عَنْ قَمِيرَ
امْرَأَةِ
مَسْرُوقٍ
عَنْ
عَائِشَةَ
رَضِيَ
اللَّهُ
عَنْهَا قَالَ
أَبُو دَاوُد
وَهُوَ
قَوْلُ
الْحَسَنِ
وَسَعِيدِ
بْنِ
الْمُسَيِّبِ
وَعَطَاءٍ
وَمَكْحُولٍ
وَإِبْرَاهِيمَ
وَسَالِمٍ وَالْقَاسِمِ
أَنَّ
الْمُسْتَحَاضَةَ
تَدَعُ
الصَّلَاةَ
أَيَّامَ
أَقْرَائِهَا
قَالَ أَبُو
دَاوُد لَمْ
يَسْمَعْ
قَتَادَةُ
مِنْ
عُرْوَةَ
شَيْئًا
Ebu Davud demiştir ki:
"Bunu Katade, Urve'den, o da Zeyneb bint Ümmi Seleme'den: "Ümmü
Habibe bint Cahş istihaza oldu da Rasulullah (s.a.v.) ona (mutad'ı olan) hayız
günlerinde namazı terketmesini sonra yıkanıp namazına devam etmesini
emretti" şeklinde de rivayet etti.
Ebu Davud, (senetteki
bir inkıta'ya işaret olarak) "Katade Urve'den hiç bir şey duymamıştır.
" dedi.
Ebu Davud, "İbn
Uyeyne, Zühri'nin Amra tarikiyle Aişe'den rivayet ettiği hadisinde (Aişe'nin):
Ümmü Habibe müstehaza idi. Rasulullah (s.a.v.)'e (istihaza'nın hükmünü) sordu.
O da (eski) hayz günlerinde namazı terketmesini emretti (dediğini) ilave
etti." demektedir.
Yine Ebu Davud dedi ki;
"Bu, İbn Uyeyne'nin bir vehmidir. Çünkü Hafızların Zühri'den rivayet
ettikleri hadiste (namazı terkeder ifadesi) yoktur. Süheyl b. Ebi Salih bundan
müstesnadır. Nitekim Humeydi bu hadisi, İbn Uyeyne'den rivayet etmiş, onda; "Hayız
günlerinde namazı terk eder" cümlesini zikretmemiştir."
Mesruk'un hanımı Kamir
bint Amr, Aişe (r.anha)'dan: Müstahaza hayz günlerinde namazı terk eder sonra
yıkanır, şeklinde rivayet etmiştir.
Abdurrahman b. Kasım
babasından Rasulullah (s.a.v.)'ın müstehaza olan kadına, hayz günleri
miktarınca namazı terk etmesini emrettiğini rivayet etmiştir.
Ebu Bişr Cafer b. Ebi
Vahşiyye, ikrime'den o da Peygamber (s.a.v.)'den yapdığı rivayette:
"Ümmü Habibe bint
Cahş müstehaza idi" (dedikten sonra) yukarıdaki rivayetin aynını nakletti.
Şerik, Ebu'l-Yekzan'dan,
O, Adiy b. Sabit'ten, o da babası tarikiyle dedesinden Rasulullah (s.a.v.)'in,
"Müstehaza olan kadın, hayz günlerinde namazı terkeder. Sonra gusl edip
namazını kılar" buyurduğunu rivayet etmiştir.
Ala b. el-Museyyeb
Hakem'den o da Ebu Ca'fer'den rivayet etmiştir ki: Şevde (r.a.) istihaze oldu.
Rasulullah (s.a.v.) kendisine mutad günleri geçtiğinde yıkanıp namazını
kılmasını emretti.
Said b. Cubeyr, Ali ve
İbn Abbas'tan müstehazanın hayız günlerinde namazı terk edeceğini rivayet
etmiştir. Beni Haşimin azatlısı Ammar ve Talk b. Habib, İbn Abbas'tan; Ma'kil
el-Has'ami, Ali'den ve Şa'bi, Mesruk'un hanımı Kamir vasıtasıyla Aişe'den
aynısını rivayet etmişlerdir.
Ebu Davud dedi ki;
"Müstehaza hayz günlerinde namazı terk eder” sözü Hasen, Said b. Müseyyeb,
Ata, Mekhul, İbrahim ve Kasım'ın kavlidir, Ebu Davud dedi ki; Katade Urve'den
hiç bir şey duymamıştır.
AÇIKLAMA: Müellif bir hadisin on
ayrı rivayetini tek hadis halinde nakletmiştir. Bunlar esas olarak ilk
rivayet'i te'yid eder mahiyettedir. Nebi (s.a.v.) müstehaza olan bir kadına
(Fatima bint Ebi Hubeyş, Ümmü Habibe bint Cahş veya Şevde olduğuna dair
rivayetler var) her ay mutadı olan hayz günleri gelince namazına ara vermesini,
bu günler geçince yıkanarak namazlarına devam etmesini emretmiştir. Hadisin
bütün rivayetleri aynı manayı kuvvetlendirmektedir. Ancak aralarında çok cüz'i
ifade farkları görülmektedir. Ayrıca bazı rivayetlerde "namazı terk
eder(veya terk etsin)" cümlesi bulunduğu halde bazı rivayetlerde yoktur.
Musannifin
bu hadisi değişik rivayetleriyle birlikte getirmesindeki sebep, hayız günleri
belli olan bir kadın sonradan müstehaza olursa eski adet günlerine dönüp o
günlerde kendisini hayızlı sayacağını ispattır. Nitekim son rivayette, Ali b.
Ebi Talib, Aişe ve İbn Abbas gibi sahabilerle Hasan el-Basri, Said b.
el-Müseyyeb, Ata, Mekhul, Nehai, Salim b. Abdullah ve Kasım b. Muhammed b. Ebi
Bekir gibi tabiun'un büyüklerinin de bu görüşte olduklarını beyan etmektedir.