بَاب
غَسْلِ
الرِّجْلَيْنِ
59. Ayakları Yıkamak
حَدَّثَنَا
قُتَيْبَةُ
بْنُ سَعِيدٍ
حَدَّثَنَا
ابْنُ
لَهِيعَةَ
عَنْ يَزِيدَ
بْنِ عَمْرٍو
عَنْ أَبِي
عَبْدِ
الرَّحْمَنِ
الْحُبُلِيِّ
عَنْ
الْمُسْتَوْرِدِ
بْنِ
شَدَّادٍ
قَالَ
رَأَيْتُ
رَسُولَ اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
إِذَا
تَوَضَّأَ
يَدْلُكُ
أَصَابِعَ رِجْلَيْهِ
بِخِنْصَرِهِ
el-Müstevrid b.
Şeddad'dan, şöyle demiştir. "Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'in
abdest alırken serçe parmağı ile ayak parmakları (nın arasını) ovduğunu
gördüm."
Diğer tahric: Tirmizî,
tahare; İbn Mace, tahare
AÇIKLAMA: "Ayaklan
ovmak" ellerle ayakları sürtmektir ki, bu bir çeşit hilallemektir. Sağ el
daima temiz işlerde kullanıldığı için ayakları sürtmek sol el ile ve parmak
aralarını hiiallemekse sol elin serçe parmağıyla yapılır. Önce serçe parmak sağ
ayağın serçe parmağının altına sokulur sırayla baş parmağa kadar bütün parmak
araları sürtülür. Sonra sol ayağın baş parmağından başlanıp serçe parmakta sona
erecek şekilde bütün parmak araları hilallenir.
İbn
Hacer şöyle diyor: "Şayet ravi Müstevrid hadisdeki "delk"
kelimesiyle hilallemek kastediyorsa bu Hadis "abdestte parmak aralarını
hilallemek sünnettir" diyenler için bir delildir. Şayet "delk"
kelimesiyle sürtmek kasdetmişse," abdestte bütün abdest organlarını
sürtmek menduptur" diyenler için bir delildir. Bu görüş aynı zamanda Şafii
mezhebinin görüşüdür. Malikilere göre ise, bütün abdest uzuvlarını sürtmek
farzdır."Hanefi mezhebine göre ise, abdest organlarını üç kere ovarak
yıkamak sünnettir.
İbnu'l-A'rabi'nin
arızatu'l-Ahvezi'deki açıklamasına göre el parmaklarını hilallemek vacibdir.
Ancak ayak parmaklarının hilallenmesinin hükmü ihtilaflıdır. İmam Ahmed ile
İshak'a göre abdestte ayak parmakları da hilallenir. İmam Malik'e göre ayakları
güsul'de hilallemek gerekirse de abdestte gerekmez. Tirmizi'nin tesbitine göre
bu hadis Hasen-ğaribdir (bk. el-Mubarekfuri, Tuhfe I, 52)