باب: لا يأتي
زمان إلا الذي
بعده شر منه.
6. BUNDAN BÖYLE ANCAK BİR SONRASI BİR ÖNCESİNDEN DAHA KÖTÜ
ZAMANIN GELECEĞİ
حدثنا محمد
بن يوسف:
حدثنا سفيان،
عن الزبير بن
عدي قال:
أتينا
أنس بن مالك،
فشكونا إليه
ما يلقون من الحجاج،
فقال: اصبروا،
فإنه لا يأتي
عليكم زمان إلا
الذي بعده شر
منه، حتى
تلقوا ربكم،
سمعته من
نبيكم صلى
الله عليه
وسلم
[-7068-] Zübeyr b. Adiy şöyle anlatmıştır: Enes b. Malik
r.a.'e gelip, hacıların Haccac'dan gördüğü zulümden şikayette bulunduk. Bize
"Sabrediniz! Çünkü bundan sonra gelecek zamanın bir sonrası
bundan daha kötü olacaktır ve bu Rabbinize kavuşuncaya kadar böyle sürüp
gidecektir. Ben bunu Nebiinizden işittim" dedi.
حدثنا أبو
اليمان:
أخبرنا شعيب،
عن الزُهري (ح).
وحدثنا
إسماعيل:
حدثني أخي، عن
سليمان، عن
محمد بن أبي
عتيق، عن ابن
شهاب، عن هند
بنت الحارث
الفراسيَّة:
أن أم سلمة
زوج النبي صلى
الله عليه
وسلم قالت:
استيقظ
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم ليلة فزعاً،
يقول: (سبحان
الله، ماذا
أنزل الله من
الخزائن،
وماذا أنزل من
الفتن، من
يوقظ صواحب الحجرات
- يريد أزواجه
لكي يصلين - رب
كاسية في
الدنيا عارية
في الآخرة).
[-7069-] Hind binti el-Haris el-Firasiyye'nin nakline
göre Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in eşi Ümmü Seleme şöyle anlatmıştır:
Bir gece Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem dehşetle uyandı.
Şöyle diyordu:
"Subhanallah! Allah bu gece ne hazineler indirdi! Ve ne
fitneler indirdi! Namaz kılmaları için hücrelerdeki hanımları -eşlerini- kim
uyandırır? Dünyada nice giyinik kadınlar vardır ki ahirette çıplaktıdar."
Fethu'l-Bari Açıklaması:
Hadiste geçen Haccac, meşhur vali Haccac b. Yusuf es-Sakafl'dir.
İnsanların Enes b. Malik'e gelip şikayet etmeleri, onun kendilerine yaptığı
zulüm ve haddi aşmadır. ez-ZUbeyr Muvaffakiyat'ta MÜc2ıhid vasıtasıyla Şabl'nin
şu sözüne yer verir:
"Hz. Ömer ve ondan sonra gelenler, bir isyankarı
yakaladıklcmnda insanların karşısına dikerler, başından sarığını çıkarırlardı.
Ziyad iktidara gelince, işlenen suçları kamçıyla vurarak cezalandırmaya
başladı. Sonra Mus'ab b. ZUbeyr sakal kesme cezası ilave etti. Bişr b. Mervan
vali olunca suç işleyen kimsenin avucuna çivi çaktı. Haccac vali olunca
bunların tamamı oyundan ibarettir diyerek suçluyu kılıçla öldürdü.
"Nebiinizden işittim ... " İbn Battal şöyle der: Bu
haber, Nebilik alametlerindendir. Zira Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem
durumun kötüye gideceğini haber vermiştir. Bu, akıl yürütülerek bilinecek gaybı
bir haber değildir. Bu ancak vahiyle bilinir.
Bazı zamanların geçmişinden daha az kötü olması dolayısıyla
sözkonusu mutlak ifade problemli görülmüştür. Bu konuda hiçbir örnek olmasa
Ömer b. Abdulaziz zamanı buna örnektir. Ömer b. Abdulaziz, Haccac'dan kısa bir
süre sonra halife olmuştur. Ömer b. Abdülaziz'in zamanındaki iyilik meşhurdur.
Onun zamanının, -bir öncesinden daha kötü olması şöyle dursun- bu zamanda
kötülük yavaş yavaş silinip yok oldu dense, gerçeğe uzak bir söz söylenmiş
olmaz. Hasan-ı Basrl, bir sonraki zamanın bir öncekinden daha kötü olmasını
genellikle ve çoğunlukla şeklinde açıklamıştır. Kendisine Haccac' dan sonra
Ömer b. Abdulaziz'in gelmesi sorulunca "İnsanların rahatlaması
şarttır" demiştir.
Bazıları "üstünlük"ten maksat, bir asrın tamamının,
diğer asrın tamamına olan üstünlüğüdür diye cevap vermişlerdir. Çünkü Haccac'ın
asrında birçok sahabe hayattaydı. Ömer b. Abdulaziz zamanında ise vefat
etmişlerdi. Sahabenin yaşadığı zaman onlardan sonraki zamandan daha hayırlıdır.
Çünkü Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem "Asırlann en hayırlısı içinde
bulunduğum asırdır" buyurmuştur.(Müslim, Fedailu's-sahabe)
Bu hadis, Buhari ve Müslim' de yer almaktadır. Bu konudaki bir
başka hadis şöyledir: "Sahabilerim ümmetimin güvencesidir. Onlar hayattan
çekildiklerinde ümmetimin başına tehdit edilen gelir."(Müs!im,
Fedailü'sahabe)
Bundan sonra Abdullah b. Mesud'un hadisten maksadın ne olduğuna
dair açık ifadesine rastladım. Bu, uyulmaya daha elverişlidir. Yakub b.
Şeybe'nin elHaris b. Hasıra vasıtasıyla nakline göre Zeyd b. Vehb şöyle
demiştir: Abdullah b.
Mesud'un şeyle dediğini duydum: "Kıyamet kopuncaya kadar
üzerinize hiçbir gün gelmez ki bir sonrası ondan daha kötü olmasın. Hayatta
elde edilen refahı veya istifade edilen malı kastetmiyorum. Fakat üzerinize
hiçbir gün gelmeyecektir ki o ilim açısından geçen günden daha geride olmasın.
Alimler hayattan çekilince, insanlar birbiriyle eşit hale gelecek, birbirlerine
iyiliği emretmeyip, kötülüğü yasaklamayacaklardır. İşte o durumda helak olup
gideceklerdir."
"Allah bu gece ne hazineler indirdi! Ve ne fitneler
indirdi!" "Hazineler ve onunla zikredilen şeyler" den maksadın
ne olduğu İlim bölümünde daha önce geçmişti.
"Giyinik ve çıplak kadınlar" kelimesinden maksadın ne
olduğu konusunda ihtilaf edilmiştir. Bir görüşe göre bu kadınlar dünyada zengin
olmaları dolayısıyla giyinik, dünyada amel etmemeleri dolayısıyla ahirette
sevaptan arı olacaklardır. İkinci bir görüşe göre elbise ile giyiniktirler,
fakat elbiseleri şeffaf olup, avret yerlerini örtmeyecektir. Dolayısıyla
ahirette bunun karşılığı olarak çıplak kalmakla cezalandırılacaklardır. Bir
üçüncü görüşe göre onlar Allah'ın nimetlerinden giyinik, semeresi ahirette
sevapla ortaya çıkan şükürden çıplaktırlar. Dördüncü görüşe göre vücutları
giyiniktir, fakat başörtülerini arkalarından örttüklerinden göğüsleri ortaya
çıkar ve çıplak hale gelirler. Dolayısıyla ahirette bunun cezasını
göreceklerdir. Beşinci görüşe göre bunlar salih bir erkekle evlenme elbisesi
bakımından giyinik, ancak ahirette amelden çıplaktırlar. Kocalarının salih
olması bunlara fayda vermez. Nitekim Yüce Allah bu konuda "Sura üflendiği
zaman artık aralarında akrabalık bağları kalmamıştır"
uyurmaktadır.(Mu'minun 101) Bu son açıklamayı TIbl yapmış ve bu konuya ve
hadisin lafzına uygun düştüğü için tercih etmiştir. Hadis her ne kadar Nebi
Sallallahu Aleyhi ve Sellem 'in eşleri hakkında varid olmuş ise de itibar sözün
genelinedir. Bunun bir benzerini Davudı şöyle nakletmişti:
"Onlar dünyada şerefli kesimden oldukları için şeref
elbisesini giyin ik ancak kıyamet günü çıplaktırlar."
Hadis-i şerif, fitne baş gösterdiğinde onun ortadan kalkması
veya dua edenle, dua ettiği kimsenin ondan salim olması için özellikle duaların
kabul vakti olduğu umulan gece vakti Yüce Allah'a dua etme ve yakarma
çağrısında bulunmaktadır.