DEVAM: 19. HASTANIN ÖLÜMÜ TEMENNİ ETMESİ
حدثنا أبو
اليمان:
أخبرنا شعيب،
عن الزُهري قال:
أخبرني أبو
عبيد مولى عبد
الرحمن بن
عوف: أن أبا
هريرة قال:
سمعت
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم يقول: (لن
يُدخِل أحداً
عملُه الجنة). قالوا:
ولا أنت يا
رسول الله؟
قال: (لا، ولا
أنا، إلا أن
يتغمَّدني
الله بفضل
ورحمة،
فسدِّدوا
وقاربوا، ولا
يتمنينَّ
أحدكم الموت:
إما محسناً
فلعله أن
يزداد خيراً،
وإما مسيئاً
فلعله أن
يستعتب).
[-5673-] Ebu Hureyre'den, dedi ki: "Rasulullah
Sallallahu Aleyhi ve Sellem'i şöyle buyururken dinledim:
Hiç kimseyi kendi ameli cennete sokmaz.
Ashab: Sen de buna dahil misin ey Allah'ın Rasulü, dediler.
O: Allah'ın beni bir lütuf ve bir rahmete daldırması hali
müstesna, evet ben de buna dahilim. Binaenaleyh doğruyu araştırıp, doğru
işleyiniz. Allah'a yakınlaşmaya çalışınız ve hiçbiriniz sakın ölümü temenni
etmesin. Çünkü (hayatta kalırsa) ya ihsan edici birisidir, belki daha çok hayır
elde eder ya kötülük iş]eyen birisidir, tevbe etmesi umulur, buyurdu."
حدثنا عبد الله
بن أبي شيبة:
حدثنا أبو
أسامة، عن
هشام، عن
عبَّاد بن عبد
الله بن
الزبير قال:
سمعت عائشة
رضي الله عنها
قالت:
سمعت
النبي صلى
الله عليه
وسلم وهو
مستند إلي يقول:
(اللهم اغفر
لي وارحمني
وألحقني
بالرفيق).
[-5674-] Abbad b. Abduııah b. ez-Zubeyr'den, dedi ki: "Aişe
r.anha'yı şöyle derken dinledim:
Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem'i (ölüm hastalığı esnasında) bana
dayanmış iken:
Allah'ım, bana mağfiret buyur, bana merhamet eyle ve beni refik-i
a'la'ya kavuştur, derken işitmişimdir."
Fethu'l-Bari Açıklaması:
"Hasta olanınölümü temenni etmesi." Yani bu mutlak
olarak yasak mıdır?
Yoksa bazı hallerde caiz midir?
"Sakın sizden bir kimse kendisine isabet eden bir zarardan
ötürü ölümü temenni etmesin." Hitab ashab-ı kiram'adır. Maksat ise onlar
ve onlardan sonra gelecek olan genelolarak bütün Müslümanlardır.
"Kendisine isabet eden bir zarar" ibaresini seleften
bir topluluk dünyevi zarar diye yorumlamışlardır. Eğer dini hakkında fitneye
maruz kalmaktan korkmak sureti ile uhrevı bir zarardan çekinecek olursa, bu
korkuyla ölüm dileği yasağın kapsamına girmez. Bu hükmün İbn Hibban'ın
rivayetinden çıkartılması da mümkündür: "Sakın sizden herhangi bir kimse
dünyada ona gelip çatan bir zarar dolayısıyla ölümü temenni etmesin." Böyle
bir açıklama buradaki " .. da: fi"nin bu hadiste sebeplilik anlamına
kabul edilmesi halinde uygun düşer. Yani dünyevi bir husus sebebiyle temenni
etmesin, demek olur. Ashab-ı kiram'dan bir topluluk bu işi (ölüm temenni etme
işini) yapmıştır. Muvatta'da, Ömer'den şöyle dediği nakledilmektedir:
"Allah'ım, yaşım ilerledi, gücüm zayıfladı, raiyyetim dört bir tarafa
yayıldı. Üzerime düşen vecibelerden herhangi birisini ihmal etmeden ve bir
kusur işlememiş olarak beni yanına al!"
Bu hususta bundan da daha açık ifadeler Ebu Davud'un rivayet
ettiği, Hakim'in de sahih olduğunu belirttiği, Muaz'ın naklettiği hadiste
zikredilmektedir. Bu hadise göre herbir namazın arkasında söylenecek sözler
arasında şunlar da vardır: "Ve eğer bir kavim hakkında bir fitne murad
edecek olursan, fitneye maruz kalmamış olarak ruhumu kabzederek yanına
aL."
" ... desin." Bu da ölümü temenni etme yasağının bu
şekil ve kayıtlar ile yapılmaması hali ile ilgili olduğunu göstermektedir.
Çünkü mutlak olarak ölümü temenni etmekte bir çeşit itiraz ve kesin olarak
belirlemiş olan bir kadere karşı çıkmak söz konusudur. Emrolunan bu şekilde ise
iş, bir bakıma Allah'a havale edilmekte ve kaza ve kadere teslimiyet arz
edilmektedir.
"Bu toprağa yaptığı harcama dışında şüphesiz Müslüman infak
ettiği her bir şey karşılığında ecir alır." Yani bina ve inşaat için
harcanan para bundan müstesnadır. Bu da ihtiyaç duyulandan fazlası için yapılan
bina harcamaları hakkında yorumlanmıştır.
"Hiç 'kimseyi am eli cennete sokamaz." Bu hadis ile
ilgili açıklamalar ileride Rikaak bölümünde (6463.hadiste) gelecektir.
"Ya ihsan edicidir, hayrını daha da artırması umulur ya da
kötülük yapan birisidir, tevbe etmesi umulur." Yani tevbesi kabul edilerek
kendisinden razı olunması gereken işleri yapmaya döner.