باب: غزوة
أوطاس.
55. EVTAS GAZASI
حدثنا محمد
بن العلاء:
حدثنا أبو
أسامة، عن بريد
بن عبد الله،
عن أبي بردة،
عن أبي موسى
رضي الله عنه
قال:
لما
فرغ النبي صلى
الله عليه
وسلم من حنين
بعث أبا عامر
على جيش إلى
أوطاس، فلقي
دريد بن الصمة،
فقتل دريد
وهزم الله
أصحابه، قال
أبو موسى:
وبعثني مع أبي
عامر، فرمي
أبو عامر في
ركبته، رماه
جشمي بسهم
فأثبته في ركبته،
فانتهيت إليه
فقلت: يا عم من
رماك؟ فأشار إلى أبي
موسى فقال:
ذاك قاتلي
الذي رماني،
فقصدت له
فلحقته، فلما
رآني ولى،
فاتبعته
وجعلت أقول
له: ألا
تستحي، ألا
تثبت، فكف، فاختلفنا
ضربتين
بالسيف
فقتلته، ثم
قلت لأبي عامر:
قتل الله
صاحبك، قال:
فانزع هذا
السهم، فنزعته
فنزا منه
الماء، قال:
با ابن أخي
أقرئ النبي
صلى الله عليه
وسلم السلام،
وقل له: استعفر
لي. واستخلفني
أبو عامر على
الناس، فمكث
يسيرا ثم مات،
فرجعت فدخلت
على النبي صلى
الله عليه
وسلم في بيته
على سرير مرمل
وعليه فراش،
قد أثر رمال
السرير بظهره
وجنبيه، فأخبرته
بخبرنا وخبر
أبي عامر،
وقال: قل له
استغفر لي،
فدعا بماء
فتوضأ، ثم رفع
يديه فقال:
(اللهم اغفر
لعبيد أبي
عامر). ورأيت
بياض إبطيه،
ثم قال: (اللهم
اجعله يوم
القيامة فوق
كثير من خلقك
من الناس).
فقلت: ولي
فاستغفر،
فقال: (اللهم
اغفر لعبد
الله بن قيس
ذنبه، وأدخله
يوم القيامة
مدخلا كريما).
قال أبو بردة:
إحداهما لأبي
عامر،
والأخرى لأبي
موسى.
[-4323-] Ebu Musa r.a. dedi ki: "Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem
Huneyn'deki işlerini bitirince Ebu Amir'i bir orduya kumandan tayin ederek
Evtaslıların üzerine gönderdi. (Ebu Amir) Dureyd b. es-Sımme ile karşılaştı.
Dureyd öldürüldü ve Allah onunla beraber olanları da bozguna uğrattı.
Ebu Musa dedi ki: Beni de Ebu Amir ile birlikte göndermişti. Ebu
Amir'e diz kapağına isabet eden bir ok atıldı. Cuşemli birisi ona bir ok atmış
ve o oku diz kapağına isabet ettirmişti. Ben onun yanına giderek: Amca, sana
kim ok attı, dedim. Ebu Musa'ya işaret ederek: İşte şu benim katilimdir, bana
ok atan odur, dedi. Ben de onun üzerine gittim ve ona yetiştim. Beni görünce
geri dönüp kaçtı. Arkasından gittim ve ona: Yerinde durup sebat göstermemekten
utanmıyor musun deyince, kaçmayı bıraktı. Karşılıklı olarak birbirimize iki
(şer) darbe indirdik ve ben onu öldürdüm.
Daha sonra Ebu Amir'e: Allah sana ok atan adamı katletti dedim. Ebu
Amir:
Bu oku çek çıkar dedi. Oku çekip çıkarınca yerinden su boşaldı.
Kardeşimin oğlu, benden Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem'e selam götür ve ona:
Bana mağfiret dilemesini söyle, dedi. Ebu Amir de beni yerine askerlere
kumandan tayin etti. Kısa bir süre kaldıktan sonra vefat etti.
Geri dönüp Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in hanesinde huzuruna
girdim.
Resulullah hasırdan örülmüş ve üzerine ince bir döşek serilmiş bir
taht üzerinde yatıyordu. Bununla birlikte tahtın üzerindeki has ır yanlarında ve
sırtında iz bırakmıştl. Ben de ona bizim ve Ebu Amir'in durumu ile ilgili
haberleri bildirdim. Ebu Amir'in: Ona bana mağfiret dilemesini söyle, dediğini
naklettim.
(Allah Resulü) su getirilmesini istedi ve abdest aldı. Sonra
ellerini. kaldırarak:
Allah'ım, Ebu Amir kulcağıza mağfiret et, dedi ve ben (ellerini
yukarıya çokça kaldırdığından) koltuk altlarının beyazını gördüm. Sonra şöyle
buyurdu: AlIah'lm kıyamet gününde onu yaratmış olduğun insanların bir çoğunun
üstüne çıkar.
Ben de: Benim için de mağfiret dile, dedim. Bunun üzerine:
Allah'ım, Abdullah b. Kays'ın günahlarını mağfiret et. Kıyamet gününde de onu
oldukça üstün ve şerefli bir makama yerleştir, diye buyurdu."
Ebu Burde dedi ki: "Onların (mağfiret dileklerinin) biri Ebu
Amir'e, diğeri ise Ebu Musa'ya yapıldı."
Fethu'l-Bari Açıklaması:
"Evtas gazvesi" Iyad der ki: Evtas, Hevazin• yurdunda
bir vadidir. Huneyn savaşının olduğu yerdir.
Siyer alimlerinden bazıları da Iyad'ın bu dediğini kabul
etmiştir. Fakat tercihe değer olan Evtas vadisinin Huneyn vadisinden farklı
olduğudur. Buna İbn İshak'ın zikretmiş olduğu vakanın Huneyn vadisinde cereyan
ettiği, Hevazinlilerin de geri çekilmelerinden sonra onlardan bir kesimin
Taife, bir diğer kesiminin Becile'ye, bir diğer kesimin ise Evtas'a gitmiş
olduğunu belirtmesi açıklık getirmektedir. Nebi s.a.v. ise önlerinden Ebu Amir
el-Eş'arl'nin (komutasında) bir askeri birliği Evtaslılara gidenlerin üzerine
gönderdi. Nitekim bu hadis de buna delalet etmektedir. Daha sonra kendisi
askerleri ile birlikte Taifin üzerine yöneldi.
"Ebu Amir'e dizkapağına isabet eden bir ok atıldı. Onu
Cuşemli" yani Cuşem oğullarından bir adam "atmıştı."
"Ondan su boşaldı." Yani okun yerinden sular boşaldı.
"Bir su getirilmesini istedi. Abdest aldıktan sonra
ellerini kaldırdı." Bu ibareden dua etmek isteği dolayısıyla abdest
almanın ve dua ederken elleri kaldırmanın -elleri kaldırmayı sadece istiska
(yağmur duası)na mahsus kabul edenlerin görüşlerinin aksine- müstehap olduğu
anlaşılmaktadır. İleride bu hususta gelmiş rivayetıere dair açıklamalar Deavat
(dualar) bölümünde (6382. hadiste) gelecektir.